ارائه چارچوب قضاوت حرفه‌ای در اندازه‌گیری ارزش منصفانه بویژه سطح سوم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه حسابداری، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

2 گروه حسابداری، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی، قزوین، ایران.

3 گروه مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

10.22103/jak.2024.22435.3991

چکیده

هدف: هدف پژوهش حاضر تدوین چارچوب قضاوت حرفه‌ای اندازه‌گیری ارزش منصفانه بویژه سطح سوم در گزارشگری مالی ایران است.
 روش: در این مقاله از رویکرد آمیخته مبتنی بر پارادایم اثبات گرایی با استفاده از روش مرور سیستماتیک مطالعات اسنادی و روش میدانی استفاده شده است. داده‌های پژوهش با استفاده از دو ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسشنامه ساختار یافته بر مبنای منطق فازی و با استفاده از روش دلفی فازی و روش بهترین و بدترین معیار تجزیه و تحلیل شده است.
 یافته‌ها: تدوین چارچوب قضاوت حرفه‌ای در اندازه‌گیری ارزش منصفانه بویژه سطح سوم، یافته این پژوهش است. بخش‌های این چارچوب عبارتند از: «فرآیند قضاوت در اندازه‌گیری»، «تأثیر شخص»، «تأثیر محیط سازمان» و «تأثیر محیط بیرونی» بر قضاوت در اندازه‌گیری ارزش منصفانه بویژه سطح سوم. همچنین فرآیند قضاوت، خود از بخش‌های «شناسایی حوزه‌های قضاوت»، «ارزیابی رهنمودهای حسابداری»، «گردآوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل آن»، «نتیجه‌گیری و انجام قضاوت» و «مستند‌سازی قضاوت» تشکیل شده است. از سوی دیگر «ویژگی‌های اندازه‌گیری» و «پیامدهای قضاوت حرفه‌ای» در اندازه‌گیری ارزش منصفانه بویژه سطح سوم نیز استخراج شد.
 نتیجه‌گیری: به منظور کنترل تبعات نامطلوب قضاوت حرفه‌ای و حفظ کیفیت گزارشگری مالی پیشنهاد می‌شود، فرآیند قضاوت شامل شناسایی حوزه قضاوت، ارزیابی رهنمودهای حسابداری، گردآوری اطلاعات، انجام قضاوت و مستند‌سازی قضاوت توسط تهیه‌کنندگان اطلاعات مالی صورت پذیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

علیمرادی، محمد؛ علی احمدی، سعید و فروغی، داریوش (1398). تأثیر اختیارهای مدیران در اندازه‌گیری ارزش منصفانه بر تصمیم‌های فروش سرمایه‌گذاری. مجله پیشرفت‌های حسابداری، 2(11)، 284-253. https://jaa.shirazu.ac.ir/article_5422.html.
رضایی، شعیب و کردستانی، غلامرضا (1401). بررسی روند سودمندی اطلاعات حسابداری از منظر ارتباط ارزشی. مجله دانش حسابداری، 13(4)، 22-1. https://jak.uk.ac.ir/article_3268.html.
کرمی، غلامرضا و بیک‌بشرویه، سلمان (1396). تدوین مدل پیاده‌سازی نظام ارزش‌های منصفانه در ایران با تأکید بر اندازه‌گیری. بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 24(4)، 596-573. https://acctgrev.ut.ac.ir/article_65137.html.
کمیته تدوین استانداردهای حسابداری (1399)، استاندارد حسابداری 42. (1399). سازمان حسابرسی، تصویب 1399، لازم‌الاجرا از 01/01/1400. https://www.iica.ir/files/1400/7/dr-ghabool.pdf.
موسوی مطهر، سیدسجاد، رحمانی، علی و امیری، هوشنگ (1401). تأثیر پیاده‌سازی استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی بر صورت وضعیت مالی در ایران. مجله دانش حسابداری، 13(3)، 44-21. https://jak.uk.ac.ir/article_3305.html.
گل‌محمدی، مریم رحمانی، علی؛ بزرگ اصل، موسی و حسینی، سیدعلی (1397). تدوین چارچوب عملیاتی به کارگیری ارزش‌های منصفانه در گزارشگری مالی ایران. رساله دکتری، دانشگاه الزهرا (س). https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/7fca7d94c9f4b92c469beea011a3cbc9.
مجتهدزاده، ویدا و اثنی‌عشری، حمیده (1390). نقدی بر کاربرد مدل ترازنامه‌ای در گزارشگری مالی. دانش و پژوهش حسابداری 27، 7-4. https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/883786.

References

Accounting Standards Setting Committee. (2019). Accounting Standard 42. Audit organization, approved in 2019, effective from 01/01/2014. https://www.iica.ir/files/1400/7/dr-ghabool.pdf [In Persian].
Alimoradi, M., Aliahmadi, S., & Foroghi, D. (2019). The effect of managers discretion in fair value measurement on investment selling decisions. Journal of Accounting Advances, 11(2), 253-284. https://jaa.shirazu.ac.ir/-article_5422.html?lang=en [In Persian].
Aliyu, Sh.U. (2020). Approaches for obtaining audit evidence asset valuation: An overview of fair value measurement approach. Jalingo Journal of Social and Management Sciences, 2(3), 68-76. https://www.researchgate.net/-publication/344167728.
Claessen, Á. (2021). Relevance of Level 3 fair value disclosures and IFRS 13: A case study. International Journal of Disclosure and Governance, Palgrave Macmillan, 18(4), 378-390. https://ideas.repec.org/a/pal/ijodag/-v18y2021i4d10.1057_s41310-021-00119-z.html.
Artemyeva, A. (2016). Impact of IFRS 13 on disclosure requirements under fair value hierarchy Case: Industrial sector in Finland. Degree Thesis International Business, https://core.ac.uk/download/pdf/45600413.pdf.
Babajide, O. (2020). Post-implementation challenges of fair value measurement (IFRS 13). African Journal of Economics and Management Studies, Emeral Publishing Limited, https://doi.org/10.1108/AJEMS-05-2019-0183.
Cannon Nathan, H., & Bedard Jean, C. (2017). Auditing challenging fair value measurements: Evidence from the field.. The Accounting Review, 92(4), 81–114. https://doi.org/10.2308/accr-51569.
Lim, Ch.Y., Jeffrey NG, T.Y., Ow Yong, K.K., & Pan, G. (2017). Differences in the reliability of fair value hierarchy measurements: A cross country study. Singapore Management University. Institutional Knowledge at Singapore Management University. https://ink.library.smu.edu.sg/soa_research.
Fiechter, P., & Novotny-Farkas, Z. (2017). The impact of the institutional environment on the value relevance of fair values. Review of Accounting Studies,  22(1), 392-429. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1758683.
Fomina, O., Zadniprovsky, O., Korol, S., & Romashko, O. (2022). Professional judgement in accounting: contents and conditions of application. Business: Theory and Practice, 23(1), 26–38. https://doi.org/10.3846/btp.2022.13330.
Olena, F., Oleksandr, Z., Svitlana, K., & Olha, R. (2022). Professional judgement in accounting: contents and conditions of application. Business: Theory and Practice, 23(1), 26–38. https://doi.org/10.3846/btp.2022.13330.
Ghio Alessandro, F.A., & Jeny A. (2018). Fair value disclosures and fair value hierarchy:  Literature review on the implementation of IFRS 13 and SFAS 157. Monash University, ESSEC Business School, https://research.monash.edu/en/publications/fair-value-disclosures-and-fair-value-hierarchy-literature-review.
Golmohammadi, M., Rahmani, A., Bozorg Asl, M., & Hosseini, S.A. (2017). Developing an operational framework for applying fair values in financial reporting in Iran. Ph.D. Dissertation, Al-Zahra University. https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/7fca7d94c9f4b92c469beea011a3cbc9 [In Persian].
Heidhues E., & Patel C. (2019). IFRS and exercise of accountants’ professional judgments: Insights and concerns from a German perspective. Macquarie University. Faculty of business and economics department of accounting and finance Australia. https://www.immagic.com/eLibrary/SOURCE/PJ_Forms/Macquarie%20-Universisty%20 New%20South%20Wales%20NSW,%20Australia070-Heidhues-Patel.pdf.
ICAS © 2012, 2016. A Professional Judgement Framework for Financial Reporting decision making, An international guide for preparers, auditors, audit committees, regulators and standard setters across business and not-for-profit sectors. First published August 2012, 2nd edition published August 2016. https://www.icas.com/__data/assets /pdf_file/0018/256104/Professional-judgement-framework.pdf.
Ionela, I. (2016). The importance of professional judgement applied in the context of the International Financial Reporting Standards. The Audit Financier journal, Chamber of Financial Auditors of Romania, 14(142), 1127-1127. http://revista.cafr.ro/temp/Article_9503.pdf.
Karami, G., & Beik Boshrouyeh, S. (2018). Developing a model for implementing the fair value approach in Iran: With emphasis on measurement. Accounting and Auditing Review, 24(4), 573-596. https://acctgrev.ut.ac.ir/-article_65137.html? lang=en [In Persian].
Walied, K., Hung-Yuan L. (Richard), &  Vivek, M. (2018). How have US banks adopted the Financial Accounting Standards Board’s Level 3 fair value disclosure rules? Accounting & Finance, First published: 11 May 2018. https://doi.org/10.1111/acfi.12366.
Lin, Y.H., Lin, S., Fornaro, M.J., & Huang Solomon, H.W. )2017(. Fair value measurement and accounting restatements. Advances in Accounting, 38(C), 30-45. https://doi.org/10.1016/j.adiac.2017.07.003.
Magnan, M., Menini, A., & Parbonetti, A. (2015). Fair value accounting: Information or confusion for financial markets? Review of Accounting Studies, 20(1), 559-591. DOI: 10.1007/s11142-014-9306-7.
McDonough, R., Panaretou, A., & Shakespeare, C. (2019). Fair value accounting: Current practice and perspectives for future research. Journal of Business Finance & Accounting, https://doi.org/10.1111/jbfa.12447.
Mirela, V.Ş.D., & ŞtefanDuicu, A. (2017). The Professional Judgment and the IAS/IFRS Referential. Global Economic Observer; Bucharest, 5(2), 113-117. https://www.proquest.com/docview/1990422499.
Mojtahedzadeh, V., Ezniashri, H. (2010). A critique on the application of the balance sheet model in financial reporting. Accounting Knowledge and Research 27, 4-7. https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/883786 [In Persian].
Mousavi Motahar, S.J., Rahmani, A., & Amiri, H. (2022). The impact of implementing international financial reporting standards on the statement of financial position in Iran. Journal of Accounting Knowledge, 13(3), 21-44. https://jak.uk.ac.ir/article_3305.html?lang=en [In Persian].
Ochi, N. (2017). Limits of level 3 fair value measurement: Based on conceptual framework. Shobi University, Saitama, Japan. Journal of Modern Accounting and Auditing, 13(12), 493-507. DOI: 10.17265/1548-6583/2017.12.001.
Ovidiu Megan, D. (2011). Professional judgment under IFRS IN ex-communist countries: Case Of Romania. West University of Timisoara, Romania, https://doi.org/10.17077/etd.sj215cbh.
Rezaie, Sh., & Kordestani, Gh. (2022). A studying the accounting information decision-usefulness in value relevance perspective. Journal of Accounting Knowledge, 13(4), 1-22. https://jak.uk.ac.ir/article_3268.html?lang=en [In Persian].
Riedl, E.J., & Serafeim, G. (2011). Information risk and fair values: An examination of equity betas. Journal of Accounting Research, 49(4), 1083-1122. https://www.jstor.org/stable/20869901.
Sapkauskiene, A., & Orlovskij, S. (2017). The usefulness of fair value estimates for financial decision making a literature review. Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości tom 93 (149), 2017, s. 163-173. DOI: 10.5604/01.3001.0010.3195.
SFAS 157 Fair Value Measurements (2006). Portions of FASB statement No. 157, fair value measurements, copyright 2006 by the financial accounting standards board, 401 Merrit 7, Norwalk, Connecticut 06856, USA. https://www.ifrs.org/content/dam/ifrs/project/fair-value-measurement/ddfairvalue2.pdf.
Siekkinen, J. (2017). Board characteristics and the value relevance of fair values. Journal of Management & Governance, 21(2), 435-471. DOI: 10.1007/s10997-016-9350-8.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 01 آذر 1402
  • تاریخ بازنگری: 08 اسفند 1402
  • تاریخ پذیرش: 21 اسفند 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار