سناریوپردازی ارزیابی چالش‌های به‌کارگیری حسابداری تعهدی: پایداری چشم‌اندازهای مشروعیت در بخش عمومی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه حسابداری، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران.

2 استادیار گروه حسابداری، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران.

10.22103/jak.2023.21022.3850

چکیده

هدف: حوزه حسابداری امروزه فراتر از رویکردهای کلاسیک و اثبات‌گرایی صرف، در مسیر رفتارگرایی در حال حرکت است تا پاسخی کنشگرایانه در برابر انتظارات اجتماعی تلقی شود. لذا، امروز حسابداری شنیداری به عنوان یک رویکردهای مدرن در این دانش، محرکی برای ایجاد توازن در نمایندگی و جلوگیری از فرصت‌طلبی‌های مدیران به واسطه اختلال‌های شخصیتی همچون هیستریک و یا خودشیفتگی است. هدف این پژوهش ارزیابی توسعه محرک‌های تقویت حسابداری شنیداری واکنشی در مقابل اختلال هیستریک مدیرعامل است.
 روش: این مطالعه در دسته پژوهش‌های توسعه‌ای قرار می‌گیرد که ضمن ایجاد چارچوب نظری در مورد ابعاد پژوهش، به دنبال بسط آن در عملکردهای شرکت‌های بازار سرمایه است. لذا، از طریق غربالگری محتوایی ابتدا تلاش می‌شود تا ابعاد پژوهش بر اساس دو محور «» و «» در تحلیل گام بعدی یعنی مجموعه راف ابتدا شناسایی شود و از طریق تحلیل فازی نسبت به قابلیت تعمیم ابعاد پژوهش به شرکت‌های بازار سرمایه اقدام لازم صورت گیرد. در نهایت در بخش کمی طی چند مرحله نسبت به پیاده‌سازی فرآیند راف جهت تعیین محرک‌ترین بعد تقویت حسابداری شنیداری به عنوان مبنایی برای کنترل اختلال شخصیت هیستریک مدیرعامل اقدام می‌گردد.
 یافته‌ها: نتایج در بخش کیفی از وجود مؤلفه به عنوان محرک‌های تقویت حسابداری شنیداری و 5 مضمون به عنوان محورهای اختلال شخصیت هیستریک مدیرعامل حکایت دارد. در بخش کمی نیز مشخص گردید، مهمترین محور اختلال شخصیت هیستریک مدیرعامل در مواجه با ذینفعان شرطی‌سازی ذینفعان بود. از طرف دیگر مشخص شد، مهمترین محرک تقویت‌کننده‌ حسابداری شنیداری که می‌تواند واکنشی به چنین اختلالی در عملکردهای مدیرعامل باشد، توسعه سیستم‌های اطلاعات مالی () است.
 نتیجه‌گیری: یافته‌های مطالعه نشان می‌دهد، توسعه سیستم‌های اطلاعات مالی به عنوان محرک حسابداری شنیداری سبب خواهد شد تا سطح شناخت از انتظارات و نیازهای ذینفعان در بسترهای اجتماعی ارتقاء یابد و با سرعت بخشیدن به ارزیابی محیطی، واحد حسابداری فرآیندهای فنی و رفتاری لازم را نسبت به ارائه‌ پاسخ درخور به انتظارات و خواسته‌های آنان به‌کارگیرند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


اکرمی، سید رحمت‌الله؛ فعال‌قیومی، علی و قدیریان‌آرانی، محمدحسین (1396). گذار از حسابداری نقدی به تعهدی در بخش عمومی: دوره زمانی مورد نیاز. حسابداری دولتی، 3(2)، 18-9 https://gaa.journals.pnu.ac.ir/article_4582.html.
باباجانی، جعفر؛ شکرخواه، جواد و ابراهیم‌پور، شهرام (1397). الگویی برای پیاده‌سازی استانداردهای حسابداری مصوب سازمان حسابرسی در نهادهای بخش عمومی جمهوری اسلامی ایران. پژوهش‌های حسابداری مالی، 10(4)، 20-1 https://far.ui.ac.ir/article_23455.html.
بداغی، حمید؛ رضایی، حمیدرضا و قناد، مصطفی (1395). تغییر مبنا در حسابداری بخش عمومی؛ مشکلات و موانع پیش‌رو (مطالعه موردی: دستگاه‌های اجرایی استان خراسان رضوی). حسابداری دولتی، 2(2)، 96-81 https://gaa.journals.pnu.ac.ir/article_3549.html.
خسروی‌فارسانی، زینب؛ بنی‌طالبی دهکردی، بهاره و جعفری، حمیدرضا (1402). ارائه مدلی برای توسعه انگیزش حسابداران بخش عمومی. مجله دانش حسابداری، 14(3)، 160-143 https://jak.uk.ac.ir/article_3598.html.
رحمتی، وجیهه و پورزمانی، زهرا (1400). عارضه‌یابی حسابداری تعهدی در بخش عمومی ایران از نظر محتوا، زمینه و ساختار. پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، 13(50)، 118-83 https://faar.ctb.iau.ir/article_683613_f95dc6da4a77bac32a1d8b05b1b87757.pdf.
طالب‌نیا، قدرت‌الله؛ البرزی، محمود و زارعی، بتول (1390). ارائه الگوی اقتضایی برای فرایند انتقال از مبنای نقدی به مبنای تعهدی در حسابداری دولتی ایران. مجله دانش حسابداری، 2(5)، 73-51 https://jak.uk.ac.ir/article_26.html.
عزیزی، صدیقه و جوکار، حسین (1401). بررسی سطح کیفی اطلاعات پس از پیاده‌سازی استانداردها و استقرار حسابداری تعهدی در بخش عمومی براساس چرخه تأمین گزارشگری مالی. پیشرفت‌های حسابداری، 14(1)، 238-213 https://jaa.shirazu.ac.ir/article_6774.html.
کشاورز، حمید؛ فهیم‌نیا، فاطمه؛ نوروزی، علیرضا و اسمعیلی‌گیوی، محمدرضا (1395). طراحی و اعتباریابی مدل مفهومی ارزیابی باورپذیری اطلاعات در محیط وب: کاربرد روش‌های فراترکیب و دلفی. تعامل انسان و اطلاعات، ۳(۳)، 16-1 https://hii.khu.ac.ir/article-1-2565-fa.html.
محمدی، علی؛ محمدزاده سالطه، حیدر؛ دیانتی‌دیلمی، زهرا و اقدم‌مزرعه، یعقوب (1398). ارائه مدل تبیین کننده چالش‌های کیفیت گزارشگری مالی در بخش عمومی: با استفاده از رویکرد زمینه بنیان. مطالعات تجربی حسابداری مالی، 16(63)، 51-27 https://qjma.atu.ac.ir/article_10644.html.
موسوی، سیدنادر؛ آزادی، کیهان و وطن‌پرست، محمدرضا (1401). شناسایی و رتبه‌بندی چالش‌های بودجه‌ریزی برمبنای عملکرد با تأکید بر نقش‌های بهایابی و مبنای حسابداری تعهدی در حوزه راه‌سازی کشور. حسابداری دولتی، 9(1)، 254-223 https://gaa.journals.pnu.ac.ir/article_9345.html.
نارویی، عبدالرحمن؛ مومنی، علیرضا و گرد، عزیز (1399). تدوین و ارزیابی مدل مطلوب نظام حسابداری تعهدی در بخش عمومی (پژوهش موردی: مدیران و ذیحسابان دستگاه‌های اجرایی). حسابداری دولتی، 6(2)، 60-47 https://gaa.journals.pnu.ac.ir/article_7274.html.
References
Akrami, S., Faal Ghayoumi, A., & Ghadirin Arani, M. (2017). Transition from cash to accruals accounting in iran public sector: The required time period. Journal of Governmental Accounting, 3(2), 9-18 https://gaa.journals.pnu.ac.ir/article_4582.html [In Persian].
Azhar, Z., Alfan, E., Kishan, K., Assanah, N.H. (2022). Accrual accounting at different levels of the public sector: A systematic literature review. Australia Accounting Review, 32(1), 36-62 https://doi.org/10.1111/auar.12357.
Azizi, S., & Jokar, H. (2022). Assessing the quality level of information after implementing the standards and establishing accrual accounting in the public sector based on the financial reporting cycle. Journal of Accounting Advances, 14(1), 213-238 https://jaa.shirazu.ac.ir/article_6774.html [In Persian].
Babajani, J., Shekarkhah, J., & Ebrahimpour, S. (2019). A model for Implementation of audit organization’s accounting standards in the public sector institutions of the Islamic Republic of Iran. Financial Accounting Research, 10(4), 1-20 https://far.ui.ac.ir/article_23455.html [In Persian].
Bekiaris, M., & Markogiannopoulou, A. (2022). Enterprise resource planning system reforms of European Union member states in association with central government accrual accounting and IPSAS adoption, Journal of Public Budgeting, Accounting & Financial Management, https://doi.org/10.1108/JPBAFM-06-2021-0104.
Bodaghi, H., Rezaei, H. R., & Ghannad, M. (2016). Basis change in accounting of public section; adversities ahead (Case study: executive administrations of Khorassan Razavi). Governmental Accounting, 2(2), 81-96 https://gaa.journals.pnu.ac.ir/article_3549.html [In Persian].
Bonollo, E. (2022). Negative effects of the adoption of accrual accounting in the public sector: a systematic literature review and future prospects, Journal of Public Budgeting, Accounting & Financial Management, https://doi.org/10.1108/JPBAFM-06-2022-0097.
Bracci, E. (2022). The loopholes of algorithmic public services: An “intelligent” accountability research agenda. Auditing & Accountability Journal, https://doi.org/10.1108/AAAJ-06-2022-5856.
Bruno, A., & Lapsley, I. (2018). The emergence of an accounting practice: The fabrication of a government accrual accounting system, Accounting, Auditing & Accountability Journal, 31(4), 1045-1066 https://doi.org/10.1108/AAAJ-01-2016-2400.
Buanaputra, V.G., Astuti, D., & Sugiri, S. (2022). Accountability and legitimacy dynamics in an Islamic boarding school. Journal of Accounting & Organizational Change, 18(4), 553-570 https://doi.org/10.1108/JAOC-02-2021-0016.
Christofzik, D. (2019). Does accrual accounting alter fiscal policy decisions? Evidence from Germany, European Journal of Political Economy, 60(1), 103-129 https://doi.org/10.1016/j.ejpoleco.2019.07.003.
Fahlevi, H., Irsyadillah, I., Arafat, I., & Adnan, M.I. (2022). The inefficacy of accrual accounting in public sector performance management: Evidence from an emerging market, Cogent Business & Management, 9(1), 212-234 https://doi.org/10.1080/23311975.2022.2122162.
Grossi, G., & Argento, D. (2022). The fate of accounting for public governance development. Accounting, Auditing & Accountability Journal, 35(9), 272-303 https://doi.org/10.1108/AAAJ-11-2020-5001.
International Federation of Accountants– Public Sector Committee, (2011). Transition to the accrual basis of accounting: Guidance for Public Sector Entities, Third Edition.
Ismail, S. (2022). Perception of the Malaysian federal Government accountants of the usefulness of financial information under an accrual accounting system: a preliminary assessment. Meditari Accountancy Research, https://doi.org/10.1108/MEDAR-04-2020-0845.
Jorge, S., Nogueira, S.P., & Ribeiro, N. (2021). The institutionalization of public sector accounting reforms: the role of pilot entities. Journal of Public Budgeting, Accounting & Financial Management, 33(2), 114-137 https://doi.org/10.1108/JPBAFM-08-2019-0125.
Keshavarz, H., Fahimnia, F., Nouruzi, A., & Esmaeili Givi, M. (2016). Designing and evaluating a conceptual model of credibility evaluation of web information: A meta-synthesis and Delphi study, Human and information interaction, 3(3), 1-16 https://hii.khu.ac.ir/article-1-2565-fa.html [In Persian].
Khosravi Farsani, Z., Banitalebi Dehkordi, B., & Jafari, H.R. (2023). Providing a model for developing the motivation of public sector accountants. Journal of Accounting Knowledge, 14(3), 143-160 https://jak.uk.ac.ir/article_3598.html [In Persian].
Kuroki, M., & Motokawa, K. (2022). Do non-financial performance and accrual-based cost information affect public sector budgeting? Journal of Public Budgeting, Accounting & Financial Management, 34(6), 95-116 https://doi.org/10.1108/JPBAFM-03-2021-0056.
Kuroki, M., Ishikawa, K., & Yamaoto, K. (2021). Understanding the impact of mandatory accrual accounting on management practices: Interpretation of Japanese local governments’ behavior. International Review of Administrative Sciences, https://doi.org/10.1177/0020852321988956.
Marzban, E., Firoozpour, A., & Marzban, M. (2022). Electricity as a common good/resource: a scenario based approach. International Journal of Energy Sector Management, 17(3), 510-530. https://doi.org/10.1108/IJESM-08-2021-0020.
Mehta, N.K., Bhattacharyya, S.S., & Pandey, N. (2022). Empirical investigation regarding ethical decision making: a stakeholder cross-impact analysis (SCIA). International Journal of Ethics and Systems, 38(3), 444-464 https://doi.org/10.1108/IJOES-07-2021-0149.
Mohammadi, A., Mohammadzadeh Salteh, H., Dianati Deilami, Z., & Aghdam Mazraeh, Y. (2019). Presentation of challenges detail model quality of financial eporting in the public sector: Based on Grounded Theory approach. Empirical Studies in Financial Accounting, 16(63), 27-51 https://qjma.atu.ac.ir/article_10644.html [In Persian].
Mousavi, S., Azadi, K., & Watanparast, M.R. (2022). Identification and ranking the performance-based budgeting challenges with emphasis on cost and accrual accounting in the road construction sector in Iran. Journal of Governmental Accounting, 9(1), 223-254 https://gaa.journals.pnu.ac.ir/article_9345.html [In Persian].
Naroui, A.R., Momeni, A., & GORD, A. (2020). Developing and evaluating the optimal model of accrual accounting system in the public sector (Case study: Managers and accountants of executive bodies). Journal of Governmental Accounting, 6(2), 47-60 https://gaa.journals.pnu.ac.ir/article_7274.html [In Persian].
Palermo, T. (2018). Accounts of the future: A multiple-case study of scenarios in planning and management control processes, Qualitative Research in Accounting & Management, 15(1), 2-23 https://doi.org/10.1108/ QRAM-06-2016-0049.
Rahmati, V., & Pourzamani, Z. (2021). Pathology of accrual accounting in Iranian public sector from the viewpoint of structural, contentual and contextual barriers. Financial Accounting and Auditing Research, 13(50), 83-118 https://faar.ctb.iau.ir/article_683613_f95dc6da4a77bac32a1d8b05b1b87757.pdf [In Persian].
Sánchez, F., Giner, B., & Gill-de-Albornoz Noguer, B. (2022). The effect of mandatory adoption of IFRS on the magnitude of accruals. Academia Revista Latinoamericana de Administración, 35(1), 1-19 https://doi.org/10.1108/ARLA-01-2021-0021.
Suchman, C. (1995). Managing Legitimacy: Strategic and Institutional Approaches, the Academy of Management Review, 20(3), 571-610.
Talebnia, Q., Alborzy, M., & Zarei, B. (2011). A contingency model for the process of transition from cash to accrual basis for governmental accounting in Iran. Journal of Accounting Knowledge, 2(5), 51-73 https://jak.uk.ac.ir/article_26.html [In Persian].
Thi Thanh, Ph.N., Thanh, H.Ph., Thanh, T.N., & Thi Thuy, T.V. (2020). Factors affecting accrual accounting reform and transparency of performance in the public sector in Vietnam. Problems and Perspectives in Management, 18(2), 180-193 https://doi.org/10.21511/ppm.18(2).2020.16.
Zhang, E. (2023). Accounting and statecraft in China: Accrual accounting for effective government rather than efficient market. Critical Perspectives on Accounting, 102419. https://doi.org/10.1016/j.cpa.2023.102419.