ارائه الگوی ساختاری تفسیری پیشران‌های مؤثر بر پایداری مالی صندوق‌های بازنشستگی

شکرخواه, جواد; قاضی نوری, سید سروش; سلیمی, محمدجواد; هدایتی بیلندی, علی

doi:10.22103/jak.2023.22321.3964

ارائه الگوی ساختاری تفسیری پیشران‌های مؤثر بر پایداری مالی صندوق‌های بازنشستگی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ گروه حسابداری، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

² گروه مدیریت فناوری و کارآفرینی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

10.22103/jak.2023.22321.3964

چکیده

هدف:‌ هدف این پژوهش شناخت پیشران‌های مؤثر بر پایداری مالی صندوق‌های بازنشستگی، تحلیل و فهم روابط میان آنها برای کمک به اتخاذ راهبرد و برنامه‌های برون‌رفت از ناپایداری مالی است.
روش: پژوهش از منظر هدف کاربردی، به لحاظ ماهیت ترکیبی و از نوع پیمایشی و اکتشافی بوده و پیشران‌های کلیدی از مصاحبه با خبرگان و به‌کارگیری روش تحلیل تم استخراج و با استفاده از روش بهترین بدترین و نرم‌افزار لینگو رتبه‌بندی شده و در ادامه با به‌کارگیری الگوسازی ساختاری تفسیری روابط بین پیشران‌ها شناسایی و همچنین، میزان تأثیرگذاری و وابستگی پیشران‌ها با روش تحلیل ساختاری و نتایج نرم‌افزار میک مک تعیین گردیده است.
یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد پیشران‌های کلیدی شناسایی‌شده در چهار سطح طبقه‌بندی می‌شوند. وجود تحریم‌ها و تنش‌های اقتصادی، نظامی تأثیرگذارترین پیشران است که به‌عنوان مبنای الگو به‌صورت مستقیم بر روی دو پیشران نرخ رشد جمعیت و رشد شاغلین آزاد در سطح سوم تأثیر می‌گذارد. کیفیت پاسخگویی و گزارشگری، ماشینی شدن و جایگزینی، استقلال صندوق‌ها از دولت، وجود استانداردهای مناسب گزارشگری، تنوع طرح‌های بازنشستگی، التزام به شفافیت و پاسخگویی پیشران‌های سطح دوم هستند. پرداخت به‌موقع بدهی توسط دولت، امکان سرمایه‌گذاری صندوق‌ها در بازارهای خارجی و بلعکس، رشد تولید ناخالص داخلی، تعادل در روابط حاکم بر کارگر و کارفرما، رویکردهای نوین مدیریت، تجویز سرمایه‌گذاری منابع صندوق‌ها در اوراق خاص و کم بازده، کارآمدی نظام بانکی هفت پیشران باقی‌مانده هستند که در سطح اول تأثیرپذیرترین پیشران‌ها قرار می‌گیرند.
نتیجه‌گیری: تحلیل ساختاری نشانگر آن است که عمده پیشران‌ها به‌استثنای پیشران تحریم‌ها و تنش‌های اقتصادی از قدرت تأثیرگذاری و وابستگی بالایی برخوردار هستند. علاوه بر این، تحریم‌ها و تنش‌های اقتصادی به‌عنوان پیشران‌های کلیدی از بیشترین میزان تأثیرگذاری برخوردار است. روابط میان پیشران‌ها باید در برنامه‌ریزی مدنظر قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

حسابداری مالی

مراجع

ابراهیم‌نژاد، علی و کریمی، مهتاب (1397). چالش حکمرانی در صندوق‌های بازنشستگی. تأمین اجتماعی، 13(4)، 104-91 https://qjo.ssor.ir/article_83508.html.

ابراهیمی، مریم و نصیری، مجید (1400). بررسی تأثیر سن بازنشستگی بر نرخ مشارکت نیروی کار در کشورهای OECD. اقتصاد کاربردی، 11(37)، 55-73 https://www.sid.ir/paper/515589/fa.

ابوالحسنی هستیانی، اصغر؛ علمی مقدم، مصطفی و منصوری، نسرین و امینی میلانی، مینو (1401). بررسی تأثیر تحریم‌های اقتصادی بر نرخ تورم در ایران (رویکرد فازی). سیاست‌های مالی و اقتصادی، 10(38)، 235-187 http://qjfep.ir/article-1-1307-fa.html.

اسدی، زهره و یاوری، کاظم (1400). اثر تحریم‌ها بر ناپایداری مالی بانک‌های ایران. اقتصاد مقداری، 18(4)، 35-1 doi: 10.22055/jqe.2020.30490.2131.

انصاری، محمدعلی؛ فلاحتی، علی و دل انگیزان، سهراب (1396). الگوسازی و تحلیل راهبردی بحران بازنشستگی در ایران با رویکرد نظریه بازی‌ها. بهبود مدیریت، 11(1)، 92–61 https://www.behboodmodiriat.ir/article_49062.html.

پدرام، عبدالرحیم و احمدیان، مهدی (۱۳۹۴). آموزه‌ها و آزموده‌های آینده‌پژوهی. مؤسسه افق راهبردی.

حسنی، محمد (1400). نقش چالش‌ها و پیامدهای شاخص پیچیدگی اقتصادی و رشد اقتصادی در بستر نا اطمینانی محیطی بر انگیزه اختیاری مدیران در گزارشگری مالی. مطالعات حسابداری و حسابرسی، 10(39)، 55-78 doi: 10.22034/iaas.2021.138401.

حیدری، علی؛ گرجی‌پور، اسماعیل و اکبری، نگار (1400). آینده‌اندیشی بیمه‌های تأمین اجتماعی ایران. مؤسسه عالی پژوهش‌های تأمین اجتماعی.

رستمی، مرتضی و حبیب‌نژاد، سید احمد (1399). بررسی سرمایه‌گذاری صندوق‌های بازنشستگی ایران در پرتو اصول سرمایه‌گذاری. حقوق خصوصی، 14(1)، 95-115 https://jolt.ut.ac.ir/article_63287.html.

رضوی، سید مهدی و بزرگ اصل، موسی و میثم امیری. (1399). برنامه‌ریزی درازمدت تخصیص دارایی صندوق‌های بازنشستگی، کاربردی از برنامه‌ریزی سناریو مبنا. پژوهشنامه مدیریت اجرایی، 12(23)، 41-65 https://jem.journals.umz.ac.ir/article_2656.html.

زارعی، ژاله (1389). تازه‌های اقتصاد. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران. 8(130)، 58-56 https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/807244.

سازمان برنامه‌ و بودجه (1400). صندوق‌های بازنشستگی در لایحه بودجه 1041 کل کشور.

سلیمانی، عباس؛ پورعزت، علی‌اصغر و اسماعیلی گیوی، محمدرضا (1399). تصویرپردازی از آینده سازمان تأمین اجتماعی ایران از طریق سناریو پردازی. آینده‌پژوهی دفاعی، 5(17)،93-117 https://www.dfsr.ir/article_47093.html.

صندوق بازنشستگی کشوری (1402). نشریه آماری صندوق بازنشستگی کشوری. شماره سی و چهارم.

عباس‌نیا، سید محمد؛ بت‌شکن، محمد هاشم؛ دهقان دهنوی، محمدعلی؛ محقق‌نیا، محمدجواد و اصلی‌پور، حسین (1398). طراحی شبکه عوامل مؤثر بر عیوب ساختاری در تنظیم‌گری صندوق‌های بازنشستگی (در راستای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی و بیانیه گام دوم انقلاب). مطالعات راهبردی بسیج، 22(84)، 113-134 https://www.bsrq.ir/article_110234.html.

عمادی، محمدحسین و نصر اصفهانی، آرش (1397). بازاندیشی در راهبردهای نظام بازنشستگی. انتشارات روزنه. چاپ اول، 16-20 https://saba-psi.ir/2887.

عنایتی، انور؛ کردستانی، غلامرضا و محمدی ملقرنی، عطاالله (1401). ارائه الگوی ارزیابی پایداری مالی در سازمان تأمین اجتماعی. حسابداری و منافع اجتماعی، 12(1)، 1-20 .doi: 10.22051/jaasci.2022.40183.1696

کریمیان سیچانی، زهرا؛ چراغ علی، محمدحسن و دهقانی، علی (1400). مطالعه و تحلیل متغیرهای جمعیتی تأثیرگذار بر نسبت پشتیبانی در صندوق بازنشستگی تأمین اجتماعی ایران با استفاده از پویایی‌‎های سیستم. مدیریت راهبردی در سیستم‌های صنعتی، 16(56)، 123-138 https://journals.iau.ir/article_684181.html.

گلاب، سمانه (1399). حکمرانی شرکتی و نظام‌های بازنشستگی اصول و راهکارها. مؤسسه راهبردهای بازنشستگی صبا.

محقق‌زاده، مهرداد؛ دامن کشیده، مرجان؛ مؤمنی وصالیان، هوشنگ؛ افشاری راد، مجید و دقیقی اصلی، علیرضا (1399). طراحی الگو پایداری مالی در سازمان تأمین اجتماعی با تمرکز بر اصلاحات پارامتریک. اقتصاد کاربردی، 10(35)، 15-29 https://journals.srbiau.ac.ir/article_18115.html.

محمدپور، احمد (1392). روش پژوهش کیفی. ضد روش، جلد دوم، چاپ دوم، تهران: نشر جامعه شناسان.

مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. (1401). بررسی لایحه بودجه سال 1402 کل کشور در بخش صندوق‌های بازنشستگی https://rc.majlis.ir/fa/news/-show/1757091.

وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی (1400). سناریوهایی برای آینده صندوق‌های بازنشستگی. نشریه شماره 44.

References

Abbasnia, S.M., botshekan, M.H., Dehghan dehnavi, M.A., Mohagheghnia, M.J., & Aslipour, H. (2019). Designing a network of factors affecting structural defects in pension fund regulation (Towards the realization of the goals of the Resistance Economy and the Second Step Statement of the Revolution). Basij Strategic Studies, 22(84), 113-134 https://www.bsrq.ir/article_110234.html?lang=en [In Persian].

Abolhasani Hestiani, A., Mansouri, N., Elmimoghaddam, M., & Amini, M. (2022). Investigating the Impact of Economic Sanctions on Inflation in Iran (Fuzzy Approach). Quarterly Journal of Fiscal and Economic Policies, 10(38), 187-235 http://qjfep.ir/article-1-1307-fa.html [In Persian].

Adam, A., & Tsarsitalidou, S. (2019). Do sanctions lead to a decline in civil liberties? Public Choice, 180(3-4), 191–215 https://www.jstor.org/stable/48703927.

Ahsan, T., Mirza, S.S., Al-Gamrh, B., Bin-Feng, C., 2021. How to deal with policy uncertainty to attain sustainable growth: the role of corporate governance. Corporate Governance, 21(1), 78–91 https://doi.org/10.1108/CG-04-2020-0121.

Ansari, M.A., Falahati, A., & Delangizan, S. (2017). Modelling and strategic analysis of pension crisis in Iran: A game theory approach. Journal of Improvement Management, 11(1), 61-92 https://www.behboodmodiriat.ir/article_-49062.html?lang=en [In Persian].

Asadi, Z., & Yavari, K. (2022). The effect of sanctions on financial instability of Iranian banks. Quarterly Journal of Quantitative Economics, 18(4), 1-35. doi: 10.22055/jqe.2020.30490.2131 [In Persian].

Bayar, Y. (2013). Financial sustainability of pension systems in the european union. European Research Studies Journal, Volume 16(3), 46-70 DOI: 10.35808/ersj/394.

Bellucci, M., &Manetti, G. (2018). Stakeholder engagement and sustainability reporting. London: Routledge, https://www.routledge.com/Stakeholder-Engagement-and-Sustainability-Reporting/Bellucci-Manetti/p/book/-9780367588243?srsltid=AfmBOopL685X1GWIfB9F9V8jW1_HXz9vO7sRuB893PDaL_duwOVInZQB.

Bradley, D., Pantzalis, C., & Yuan, X. (2016). The influence of political bias in state pension funds. Journal of Financial Economics, 119 (1), 69–91 https://doi.org/10.1016/j.jfineco.2015.08.017.

Draksaite, A., & Snieska, V., & Valodkiene, G., & Daunoriene, A. (2015). Selection of government debt evaluation methods based on the concept of sustainability of the debt. Procedia- Social and Behavioral Sciences, 213, 474–480 https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.11.436.

Ebrahimi, M., & Nasiri, M. (2021). Investigating the effect of retirement age on the labor force participation rate in OECD countries. Applied Economics, 11, 55-73 https://www.sid.ir/paper/515589/fa [In Persian].

Ebrahimnejad, A., & Karimi, M. (2018). Pension fund governance: Issues and challenges. Social Security Journal, 14(3), 91-104 https://qjo.ssor.ir/article_83508.html?lang=en [In Persian].

Emadi, M.H., & Nasr Esfahani, A. (2017). Rethinking the strategies of the pension system. Rozeneh Publications. First Edition. 16-20 https://saba-psi.ir/2887 [In Persian].

Enayati, A., Kordestani, Gh., & Mohammadi Molgharni, A. (2022). Provide a model for assessing financial sustainability in the social security organization. Journal of Accounting and Social Interests, 12(1), 1-20 doi: 10.22051/jaasci.2022.40183.1696 [In Persian].

Etkes, H., & Zimring, A. (2015). When trade stops: Lessons from the Gaza blockade. Journal of International Economics, 95, 16–27 https://doi.org/10.1016/j.jinteco.2014.10.005.

Francois, E.J. (2015). Financial sustainability for nonprofit organizations. https://www.amazon.com/Financial-Sustainability-Nonprofit-Organizations-Emmanuel/dp/0826129838.

Garcia, C. (2020). From Financial To “Sustainable” Capital Maintenance. DOI: 10.22598/iele.2020.7.2.9.

Gleißner, W., & Günther, T., & Walkshäusl, C. (2022). Financial sustainability: Measurement and empirical evidence. Journal of Business Economics, 92(3), 467-516 https://ideas.repec.org/a/spr/jbecon/v92y2022i3d10.1007_s11573-022-01081-0.html.

Golab, S. (2019). Corporate governance and pension systems, principles and solutions. Saba Retirement Strategies Institute [In Persian].

Gray, R. (1994). Corporate reporting for sustainable development: Accounting for sustainability in 2000 AD. Environmental Values, 3, 17-45 https://doi.org/10.3197/096327194776679782.

Hassani, M. (2021). The challenges and consequences of economic complexity index & economic growth under environment uncertainty on managers’ discretionary incentives in financial reporting. Accounting and Auditing Studies, 10(39), 55-78 doi: 10.22034/iaas.2021.138401 [In Persian].

Heydari, A., Gurjipour, I., Akbari, N. (2021). Future thinking of Iran's social security insurances. Higher Institute of Social Security Research [In Persian].

Islamic Council Research Center. (2022). Review of the 2023 budget bill of the whole country in the pension fund sector. [In Persian].

Karimian Sichani, Z., Cherag Ali, M.H., & Dehghani, A. (2021). Study and analysis of demographic variables influencing the ratio of support in social security pension fund of Iran using system dynamics. Industrial Management, 16(56). 123-138 https://journals.iau.ir/article_684181.html [In Persian].

McCaig, B., & Pavcnik, N. (2018). Export markets and labor allocation in a lowincome country. American Economic Review, 108(7), 1899–1941 https://www.aeaweb.org/articles?id=10.1257/aer.20141096.

Ministry of Cooperation, Labor and Social Welfare (2021). Scenarios for the future of pension funds. Publication No. 44 [In Persian].

Mohaghegzadeh, M., Daman Kasheh, M., Momeni Vesalian, H., Afshari Rad, M., & Zahighi Moal, A. (2019). Designing a model of financial stability in the social security organization with a focus on parametric reforms. Applied Economics, 10(34-35), 15-29 https://journals.srbiau.ac.ir/article_18115.html [In Persian].

Mohammadpour, A. (2012). Qualitative research method; second volume, second edition, Tehran: Sociologists Publishing House [In Persian].

National Pension Fund. (2023). Statistical publication of the National Pension Fund. Number thirty-four [In Persian].

Organization of the program and budget. (2021). Pension funds in the budget bill 1041 of the whole country [In Persian].

Pedram, A.R., & Ahmadian, M. (2014). Teachings and subjects of future studies. Strategic Horizon Institute [In Persian].

Razavi, S.M., Bozorgasl, M., & Amiri, M. (2020). Long-range planning of asset allocation in pension funds: An application of scenario planning. Journal of Executive Management, 12(23), 41-65 https://jem.journals.umz.ac.ir/-article_2656.html?lang=en [In Persian].

Rostami, M., & Habibnezhad, S.A. (2017). The review of investment of Iran's pension funds in light of investment principles. Private Law, 14(1), 95-115 https://jolt.ut.ac.ir/article_63287.html?lang=en [In Persian].

Rotschedl, J. (2015). Selected factors affecting the sustainability of the PAYG pension system. Procedia Economics and Finance, 30, 742-750 https://doi.org/10.1016/S2212-5671(15)01323-4.

Soleimany, A., Pourezzat, A., & Esmaeili Givi, M. (2020). Image formation about future of the Iranian social security organization through scenario planning. Defensive Future Studies, 5(17), 93-117 https://www.dfsr.ir/article_-47093.html?lang=en [In Persian].

Valmohammadi, C., & Dashti, S. (2015). Using interpretive structural modeling and fuzzy analytical process to identify and prioritize the interactive barriers of e-commerce implementation. Information & Management, 53(2), 157–168 https://doi.org/10.1016/j.im.2015.09.006.

Zarei, J. (2009). Economic news. Central bank of Islamic Republic of Iran, 8(130), 56-58 https://www.noormags.ir/-view/fa/articlepage/807244 [In Persian].