ارائه الگوی گزارشگری پایداری برای شهرداری‌ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه حسابداری، پردیس بین‌الملل کیش، دانشگاه تهران، کیش، ایران.

2 استاد گروه حسابداری، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران.

3 استاد گروه حسابداری، دانشکده حسابداری و علوم مالی، دانشکدگان مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

10.22103/jak.2023.20373.3786

چکیده

هدف: با توجه به مزایای توسعه و استفاده از گزارشگری پایداری در شرکت‌های مختلف و همچنین در سازمانهای بخش عمومی و دولتی و بویژه شهرداری‌ها در راستای حفظ حقوق اجتماعی شهروندان، حفظ منابع محیط زیست و حفظ سرمایه اقتصادی ذینفعان، هدف اصلی پژوهش حاضر شناخت وضعیت گزارشگـری پـایداری در شهرداریها و تبیین ابعاد و شاخصهای گزارشگری پایداری در قالب ارائه الگویی برای این گزارشگری در شهرداریها است.
 روش: در این پژوهش از روش تحلیل محتوای کیفی ادبیات و مبانی نظری، و همچنین گزارشهای پایداری و دستورالعملها و استانداردهای پایداری برای شناسایی شاخصهای اولیه، و از روش کدگذاری مباحث مطرحشده در گروه کانونی خبرگان برای شناسایی شاخصهای نهایی، و در نهایت از روش دلفی برای اعتبارسنجی این شاخص‌ها استفاده گردید.
 یافته‌ها: یافتههای پژوهش نشان می‌دهد که ابعاد گزارشگری پایداری شهرداریها شامل بعد «اقتصادی»، «زیستمحیطی»، «کار و تولید»، «مدیریت و سرمایه انسانی»، «عوامل تعالی و پیشرفت» و «ویژگیهای گزارش» بوده است.
 نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش گام مؤثری است برای ایجاد شناخت و انگیزه لازم جهت گزارشگری پایداری و جلب توجه مدیران و تدوینکنندگان مقررات به لحاظ نمودن این نوع گزارش در اهداف گزارشگری داوطلبانه یا الزامی به ذینفعان، با نگرش توسعه پایدار باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


بابائی، فاطمه؛ رحمانی، علی؛ همایون، سعید و امین، وحید (1400). رابطه بین عملکرد پایداری شرکتی و ارزش شرکت: با تأکید بر نقش امتیاز افشا و اندازه شرکت. مجله دانش حسابداری، 12(3)، 27-1. https://jak.uk.ac.ir/article_2908_ 1db6f63f237d7404168642717791dfee.pdf.
برزگر، قدرت‌اله (۱۳۹۲). مدلی برای افشای مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها (CSR) و ارتباط آن با عملکرد مالی. رساله دکتری حسابداری. دانشگاه علامه طباطبائی.
چناری بوکت، حسن و بنی‌مهد، بهمن (۱۳۹۸). پایداری شرکتی: راهبردی تئوریکی و یکپارچه با رویکرد دستوری و عملگرا. نشریه علمی حسابداری مدیریت، 12(42)، 125-103. https://jma.srbiau.ac.ir/article_14416_74d22a142ace4d4792e45eeb32265203.pdf.
خاکی، غلامرضا (۱۳۹۱). روش تحقیق با رویکرد پایان نامه نویسی (چاپ سوم). تهران، انتشارات فوژان.
دانایی‌فرد، حسن؛ الوانی، سیدمهدی و آذر، عادل (1392). روش‌شناسی پژوهش کمی در مدیریت: رویکردی جامع (چاپ نهم). تهران، انتشارات صفار.
عبدی، مصطفی؛ کردستانی، غلامرضا و رضازاده، جواد (۱۳۹۸). طـراحی الگوی منسجم گزارشگری پایداری شرکت‌ها. پژوهش‌های حسابداری مالی، 11(4)، 44-23. https://far.ui.ac.ir/article_24305_ed2746051418ce5ed3fb700401b849c1.pdf.
ماپار، مهسا؛ جعفری، محمدجواد؛ منصوری، نبی‌اله؛ ارجمندی، رضا و عزیزی‌نژاد، رضا (۱۳۹۷). طراحی سیستم ارزیابی و گزارش‌دهی ‌عملکرد پایدار شهرداری کلان شهرها، مطالعه موردی: عملکرد سلامت شهرداری تهران. فصلنامه بهداشت و ایمنی کار، 8(1)، 80-65. http://jhsw.tums.ac.ir/article-1-5808-fa.html.
معصومی، سید رسول؛ صالح نژاد، سید حسن و ذبیحی زرین کلایی، علی (۱۳۹۷). شناسایی متغیرهای مؤثر بر میزان گزارشگری پایداری شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. مجله دانش حسابرسی، 18(70)، 221-195. https://qjma.atu.ac.ir/article_11092_ 26c59277406338e85a50b7faee7a683a.pdf.
ملکیان، اسفندیار؛ فخاری، حسین و جفایی رهنی، منیر (۱۳۹۸). بررسی تأثیر ویژگی‌های هیئت مدیره شرکت بر میزان گزارشگری زیست‌محیطی، اجتماعی و راهبری شرکتی. مجله دانش حسابداری، 10(2)، 112-77. https://jak.uk.ac.ir/article_2274_ 517ea6c58ef2e786d42200ed39fcee76.pdf.
References
Abdi, M., Kurdestani, Gh., & Rezazadeh, J. (2018). Designing of Corporates’ Coherent Sustainability Reporting Model. Journal of Financial Accounting Research, 11(4), 23-44 https://far.ui.ac.ir/article_24305_ed2746051418ce5ed3fb700401b849c1.pdf [In Persian].
Alcaraz-Quiles, F.J., Navarro-Galera, A., & Ortiz-Rodrıguez, D. (2014). A comparative analysis of transparency in sustainability reporting by local and regional governments, Lex Localis. Journal of Self-Government, 12(1), 55-79 https://doi.org/10.4335/12.1.55-78(2014).
Babaei, F., Rahmani, A., Homayoun, S., & Amin, V. (2021). The relationship between corporate sustainability performance and firm value: Emphasizing the role of disclosure score and firm size. Journal of Accounting Knowledge, 12(3), 1-27 https://jak.uk.ac.ir/article_2908_ 1db6f63f237d7404168642717791dfee.pdf [In Persian].
Ball, A. (2002). Sustainability accounting in UK local government an agenda for research. ACCA Research Report, Association of Chartered Certified Accountants, London, No. 78.
Ball, A. (2004). A sustainability accounting project for the UK local government sector? Testing the social theory mapping process and locating a frame of reference. Critical Perspectives on Accounting, 15(8), 1009-1035 https://doi.org/10.1016/S1045-2354(02)00209-5.
Ball, A. (2005). Environmental accounting and change in UK local government. Accounting, Auditing and Accountability Journal, 18(3), 346-373 https://doi.org/10.1108/09513570510600738.
Ball, A. (2007). Environmental accounting as workplace activism. Critical Perspectives on Accounting, 18(7), 759-778 https://doi.org/10.1016/j.cpa.2006.04.005.
Ball, A., & Grubnic, S., (2007). Sustainability acounting and accountability in the public sector, in Unerman, J., Bebbington, J. and O’Dwyer, B. (Eds), Sustainability Accounting and Accountability, Routledge, London, 243-265.
Ball, A., Grubnic, S., & Birchall, J. (2014). Sustainability accounting and accountability in the public sector, in Beggington, J., Unerman, J. and O’Dwyer, B. (Eds), Sustainability Accounting and Accountability, Routledge, London, 176-196.
Barzegar, Gh. (2014). A model for disclosing Corporate Social Responsibility (CSR) and its relation to financial performance. Dissertation Thesis, Allameh Tabatabaei University [In Persian].
Bellini, O., Rodrigues, N., Lagioia, T., & Freitas, T. (2019). Public Sector (UN) Sustainability: a study of GRI adherence and sustainability reporting disclosure standards in Public Institutions and State-Owned Companies of the Public Agency Sector. Cuadernos de Contabilidad, 20(49), 1-28 DOI:10.11144/ Javeriana.cc20-49.psss.
Brockett, A., & Rezaee, Z., (2012). Corporate Sustainability: Integrating Performance and Reporting Hoboken. NJ: John Wiley and Sons.
Chenari Bouket, H., & BaniMahd, B., (2019). Corporate Sustainability: Theorical and Integrated Strategic Imperative and Pragmatic Approach. Journal of Management accounting, 12(42), 103-125 https://jma.srbiau.ac.ir/article_14416_74d22a142ace4d4792e45eeb32265203.pdf [In Persian].
Costa, B. & Lima Crisóstomo, V., (2017). Comprehensiveness of Corporate Social Responsibility Report of Brazilian Companies: An analysis of its evolution and determinants. Cuadernos de Contabilidad, 18(45), 125-151 DOI:10.3390/risks10050103.
Cruz, C., Marques, A. & Ferreira, A. (2009). Informações ambientais na contabilidade pública: reconhecimento de sua importância para a sustentabilidade. Sociedade, contabilidade e Gestão, 4(2), DOI:10.21446/scg_ufrj.v4i2.13176.
Danaei Fard, H., Alvani, S M., & Azar, A. (2012). Quantitative research methodology in management: a comprehensive approach (ninth edition). Tehran, Safar Publications [In Persian].
Dik, R. (2017). Sustainability in local governments: Disclosures in Dutch and Canadian municipal annual reports. Master’s Thesis, Radboud University. https://pdfs.semanticscholar.org/1725/ e2392150fc00a532d98800d3cdec4f20b2cb.pdf.
Domingues, A.R., Lozano, R., Ceulemans, K., & Ramos, T.B. (2017). Sustainability reporting in public sector organisations: Exploring the relation between the reporting process and organisational change management for sustainability. Journal of Environmental Management. 192, 292-301.
Farneti, F., & Guthrie, J. (2009). Sustainability reporting by Australian public sector organizations: why they report. Accounting Forum, 33(2), 89-98.
Gazzola, P., Amelio, S., Papagiannis, F., & Michaelides, Z. (2019). Sustainability reporting practices and their social impact to NGO funding in Italy. Critical Perspectives on Accounting, Available online 30 April 2019, 102085.
Gibson, R., & Guthrie, J. (1995). Recent environmental disclosures in annual reports of Australian public and private sector organisations, Accounting Forum, (19) 2/3, 111-127.
Global Reporting Initiative (GRI)., (2018). Sustainability Disclosure Database. Data Legend. Amsterdam: Global Reporting Initiative.
Gonzalez-García, S., Rama, M., Cortes, A., García-Guaita, F., Nunez, A., Gonzalez Louro, L., Teresa Moreira, M., & Feijoo, G. (2019). Embedding environmental, economic and social indicators in the evaluation of the sustainability of the municipalities of Galicia (northwest of Spain). Journal of Cleaner Production, 234, 27-42.
Goswami, K., & Lodhia, S. (2014). Sustainability disclosure patterns of South Australian local councils: a case study. Public Money and Management, 34(4), 273-280.
Greco, G., Sciulli, N., & D’Onza, G. (2013). The influence of stakeholder engagement on sustainability reporting: evidence from Italian local councils. Public Management Review, 17(4),1-24.
GRI. (2004). Public Agency sustainability reporting: a gri resource document in support of the publlic agency sector supplemen. Global Reporting Initiative, Amsterdam.
GRI. (2005). Sector supplement for public agencies. Global Reporting Initiative, Amsterdam.
GRI FPA. (2012). integrating sustainability into reporting – an australian public sector perspective. GRI Focal Point Australia (FPA), Sydney.
Guthrie, J., & Farneti, F. (2008). GRI sustainability reporting by Australian public sector organizations. Public Money and Management, 28(6), 361-366.
Hopwood, B., Mellor, M., & O’Brien, G. (2005). Sustainable development: mapping different approaches, Sustainable Development, 13(1), 38-52.
Hoque, Z., & Adams, C. (2008). Measuring public sector performance: A study of government departments in Australia, CPA Australia, Melbourne.
Kaur, A., & Lodhia, S. (2014). The state of disclosures on stakeholder engagement in sustainability reporting in Australian local councils. Pacific Accounting Review, 26(1/2), 54-74.
Kaur, A., & Lodhia, S. (2016). Influences on stakeholder engagement in sustainability accounting and reporting: a study of Australian local councils. Corporate Responsibility and Stakeholding, Emerald Group Publishing, Bingley, 105-129.
Kaur, A., & Lodhia, S. (2017). The extent of stakeholder engagement in sustainability accounting and reporting: does empowerment of stakeholders really exist? Modern Organisational Governance, Emerald Publishing, Bingley, 129-145.
Kaur, A., & Lodhia, S. (2018). Stakeholder engagement in sustainability accounting and reporting: a study of Australian local councils. Accounting, Auditing and Accountability Journal, 31(1), 338-368.
Kaur, A., & Lodhia, S. (2019). Key issues and challenges in stakeholder engagement in sustainability reporting: a study of Australian local councils. Pacific Accounting Review, 31(1), 2-18.
Khaki, Gh. (2011). Research method with thesis writing approach (third edition). Tehran, Fujan Publications [In Persian].
Leeson, R., Ivers, J., & Dickinson, D. (2005). Sustainability reporting by the public sector: momentum changes in the practice, uptake and form of reporting by public agencies. Accountability Forum, 8(12/21).
Lodhia, S., & Jacobs, K. (2013). The practice turn in environmental reporting: a study into current practices in two Australian commonwealth department. Accounting, Auditing and Accountability Journal, 26(4), 595-615.
Lodhia, S., Jacobs, K., & Park, Y.J. (2012). Driving public sector environmental reporting: the disclosure practices of Australian commonwealth departments. Public Management Review. 14(5), 631-647.
Macintosh, A., & Wilkinson, D. (2012). Are we progressing? Comprehensive monitoring and reporting in Australia. The Australian Collaboration.
Malekian, E., Fakhari, H., & Jafaei Rahani, M. (2018). Impact of board of directors' characteristics on environmental, social, and corporate governance reporting. Journal of Accounting Knowledge, 10(2), 77-112 https://jak.uk.ac.ir/article_2274_517ea6c58ef2e786d42200ed39fcee76.pdf [In Persian].
Mapar, M., Jafari, M J., Mansouri, N., Arjmandi, R., & Azizinejad, R. (2018). Developing assessment and reporting system for sustainability performance in municipalities of megacities Case Study: Health performance of Tehran municipality. Journal of Health and Safety at Work, 8(1), 65-80 http://jhsw.tums.ac.ir/article-1-5808-fa.html [In Persian].
Marcuccio, M., & Steccolini, I. (2005). Social and environmental reporting in local authorities: a new Italian fashion? Public Management Review, 7(2), 155-176.
Masoumi, S.R., Saleh Nejad, S.H., & Zabihi Zarin Kolaei, A. (2017). Identifying the effective variables on the level of sustainability reporting of companies listed in the Tehran Stock Exchange. Journal of Audit Science, 18(70), 195-221 https://qjma.atu.ac.ir/article_11092_26c59277406338e85a50b7faee7a683a. pdf [In Persian].
Mussari, R., & Monfardini, P. (2010). Practices of social reporting in public sector and nonprofit organizations: an Italian perspective. Public Management Review, 12(4), 487-492.
Niemann, L., & Hoppe, T. (2018). Sustainability reporting by local governments: a magic tool? Lessons on use and usefulness from European pioneers. Public Management Review, 20(1), 201-223.
Orazalin, N., & Mahmood, M. (2018). Economic, environmental, and social performance indicators of sustainability reporting: Evidence from the Russian oil and gas industry. Energy Policy, 121, 70–79.
Qian, W., Burritt, R., & Monroe, G., (2011). Environmental management accounting in local government: A case of waste management. Accounting, Auditing and Accountability Journal, 24(1), 93-128.
Rezaee, Z. (2015). Business sustainability: performance, compliance, accountability and integrat reporting. Sheffield, UK: Greenleaf Publishing Limited.
Sulkowski, A. (2016). City sustainability reporting: An emerging & desirable legal necessity. Pace Enviromental Law Review, 33, 278-299.
Tavares, C. (2018). Analysis of GRI sustainability reports issued by portuguese public sector entities. Digital Communication Management. DOI: 10.5772/intechopen.76221.
Tetrevova, L., & Jelinkova, M. (2019). Municipal social responsibility of statutory cities in the Czech Republic. Sustainability, 11(8), 1-19.
Tonello, M., & Singer, T. (2015). Sustainability Practices. The Conference Board, https://www. conferenceboard .org/ pdfdownload.cfm?masterProductID=9311.
Williams, B., Wilmshurst, T., & Clift, R. (2011). Sustainability reporting by local government in Australia current and future prospects. Accounting Forum, 35(3), 176-186.
Williams, B.R. (2015). Reporting on sustainability by Australian councils–a communication Perspective. Asian Review of Accounting, 23(2), 186-203.