شناسایی و رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر توسعه بازار خدمات حسابرسی

تصدی کاری, محمدجواد; آزادی هیر, کیهان; رضازاده, جواد; خردیار, سینا

doi:10.22103/jak.2022.20064.3755

شناسایی و رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر توسعه بازار خدمات حسابرسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری گروه حسابداری، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران.

² استادیار گروه حسابداری، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران.

³ دانشیار گروه حسابداری، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

10.22103/jak.2022.20064.3755

چکیده

هدف: با توجه به عدم توسعه بازار خدمات حسابرسی در ایران نسبت به بازارهای بین‌المللی، این پژوهش درصدد شناسایی و رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر این عقب‌ماندگی است.
روش: پژوهش حاضر از نوع آمیخته است. داده‌های اولیه از طریق مصاحبه با خبرگان طی سال 1400 استخراج و به روش نظریه داده- بنیاد مورد تحلیل قرار گرفتند؛ نتایج در قالب پرسشنامه بین 70 نفر از شرکاء و مدیران فنی مؤسسات حسابرسی توزیع شدند. پاسخنامه‌ها به وسیله نرم‌افزارهای SPSS26 و AMOS26 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و نتایج به وسیله تکنیک Topsis رتبه‌بندی شدند.
یافته‌ها: یافته‌ها نشان می‌دهند به ترتیب وضع استانداردهای ارزیابی، الزام به توسعه مهارت‌های مختلف حسابرسی، توسعه تجارت بین‌المللی، ایجاد و توسعه تقاضای خدمات حسابرسی، نقش قوانین نظارتی بر شفافیت گزارشات حسابرسی، رقابتی بودن اقتصاد و امکان پیشبینی ریسک‌های اقتصادی می‌توانند بر توسعه بازار خدمات حسابرسی اثر بگذارند.
نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج به دست آمده، با تمرکز بر شاخص هفتگانه و تقویت آنها، می‌توان توسعه بازار خدمات حسابرسی در ایران را رقم زد. با توجه به دغدغه اعضای جامعه حسابداران رسمی کشور مبنی بر عقب ماندگی بازار خدمات اطمینان‌بخش نسبت به هم‌پیشگان خود در دنیا و عدم انجام پژوهشی مناسب در این زمینه، نتایج پژوهش حاضر می‌تواند به برونرفت از وضعیت فعلی کمک کند.

کلیدواژه‌ها

مراجع

آزادی، کیهان و میرزایی، امیر (1392). حسابرسی 1. بلور، رشت.

آزادی، کیهان؛ عزیزمحمدلو، حمید؛ تصدی کاری، محمدجواد و خدمتگذار، حمید (1400). اثر خوانائی صورت‌های مالی بر ریسک سقوط قیمت سهام و رفتار سهامداران. دانش حسابداری مالی، 8(1)، 144-121 https://jfak.journals.ikiu.ac.ir/article_2376_0daa6dbdaae72dd4fb2cda06b6 f3b8dc.pdf.

آزادی، کیهان؛ نیکبخت، محمدرضا و بزرگ اصل، موسی (1395). ارائه مدلی جامع برای قیمت گذاری خدمات حسابرسی با استفاده از منطق فازی. دانش حسابداری مالی، 3(3)، 116-97 https://jfak.journals.ikiu.ac.ir/article_977_b9cba1b9e952a6ce7ece4d3e8baa6dfb.pdf.

خانی، علیرضا (1392). حسابرسی. مدرسان شریف، تهران.

رضازاده، جواد (1397). نظریه‌های حسابرسی. ترمه، تهران.

شمس احمدی، منصور (1392). خدمات اطمینان‌بخشی حسابرسان و حسابرسی مالیاتی. حسابرسی، 67، 55-54 http://www.hesabras.com/Content/ media/article/khadamate%20etminanbakhshi-67_0.pdf.

علوی طبری، سیدحسین و بشیری منش، نازنین (1392). اثر کیفیت حسابرسی و تغییر حسابرس بر بازار سرمایه. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 2(6)، 76-65 https://jmaak.srbiau.ac.ir/article_7493_fc437e587f2eaef03ed0e80ab53ac63b.pdf.

محمدبیگی، ابوالفضل؛ محمدصالحی، نرگس و علی گل، محمد (1393). روایی و پایایی ابزارها و روشهای مختلف اندازهگیری آنها در پژوهشهای کاربردی سلامت. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، 13(12)، 1170-1153.

References

Alavi Tabari, S., & Bashirimanesh, N. (2013). The effect of the audit quality and auditor switches on capital market. Journal of Management Accounting and Auditing Knowledge, 2(Summer), 65-76 https://jmaak.srbiau.ac.ir/ article_7493_fc437e587f2eaef03ed0e80ab53ac63b.pdf [In Persian].

Ananthanarayanan, U., & Harris, P. (2020). Micro analysis of audit revenue in New Zealand. Accounting & Taxation, 12(1), 1-10 http://www.theibfr2.com/RePEc/ibf/acttax/at-v12n1-2020/AT-V12N1-2020-1.pdf.

Azadi, K., Azizmohammadlo, H., Tasaddi Kari, M., & Khedmatgozar, H. (2021). The readability effect of financial statements on stock price risk and shareholder behavior. Financial Accounting Knowledge, 8(28), 121-144. https://jfak.journals.ikiu.ac.ir/article_2376_0daa6dbdaae72dd4fb2cda06b6f3b8dc.pdf [In Persian].

Azadi, K., & Mirzaei, A. (2013). Auditing 1, Boloor, Rasht [In Persian].

Azadi, K., Nikbakht, M.R., & Bozorg Asl, M. (2016). A Comprehensive Model for Auditing Service Pricing Using Fuzzy Logic. Financial Accounting Knowledge, 3(3), 97-116 https://jfak.journals.ikiu.ac.ir/article_977_ b9cba1b9e952a6ce7ece4d3e8baa6dfb.pdf [In Persian].

Clinch, G., Stokes, D., & Zhu, T. (2012). Audit quality and information asymmetry between traders. Accounting & Finance, 52(3), 1-21 https://doi.org/10.1111/j.1467-629X.2011.00411.x.

Committee on Basic Auditing Concepts. (1973). A statement of basic auditing concepts. Sarasota, Florida, American Accounting Association.

Guzov, I., Strelnikova, O., & Iaremchuk, V. (2016). History and future of auditing in Russia. In 5th International Conference on Accounting, Auditing, and Taxation (ICAAT 2016) (pp. 99-107). Atlantis Press DOI: 10.2991/icaat-16.2016.11.

Hay, D., & Cordery, C. (2017). The value of public sector audit: Literature and history. Journal of Accounting Literature. 40, 1-15 https://doi.org/10.1016/j.acclit.2017.11.001.

Khani, Alireza. (2013). Auditing, Modaresane Sharif, Tehran [In Persian].

Khatkhokhu, S. (2019). Development of auditing in Russia. Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi, (16), 145-175 https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/615194.

Koval, V., Nazarova, K., Hordopolov, V., Kopotiienko, T., Miniailo, V., & Diachenko, Y. (2019). Audit in the state economic security system. Management Theory and Studies for Rural Business and Infrastructure Development, 41(3), 419-430 https://doi.org/10.15544/mts.2019.34.

Limperg, T. (1985). The social responsibility of the auditor. Limperg Institute.

Mackey, A., & Bryfonski, L. (2018). Mixed methodology. In The Palgrave Handbook of Applied Linguistics Research Methodology. Palgrave Macmillan, London.

Mohammadbeigi, A., Mohammadsalehi, N., & Aligol, M. (2015). Validity and Reliability of the instruments and types of measurements in Health Applied Researches. Journal of Rafsanjan University of Medical Sciences, 13(12), 1153-1170 [In Persian].

Moizer, P., Benau, M. A. G., Humphrey, C., & Martínez, A.V. (2004). The corporate image of auditors in a developing audit market within the EU: the case of Spain. European Accounting Review, 13(3), 561-582 https://doi.org/ 10.1080/0963818042000237142.

Mulyk, Y. (2021). Audit services market: the experience of Ukraine. Green, Blue & Digital Economy Journal, 2(3), 35-42 DOI:10.32702/2306-6792.2020.7.37.

Rezazadeh, J. (2018). Auditing Theory, Termeh, Tehran [In Persian].

Shams Ahmadi, M. (2013). Assurance services of auditors and tax audit, Auditor, 67, 54-55 [In Persian].

Wallace, W. (1980). The economic role of the audit in free and regulated markets. Rochester (NY)- USA: Graduate Schools of Management, University of Rochester.