بررسی اثر حسابگری ذهنی سرمایه‌گذاران بر سیاست‌های سرمایه‌گذاری و تأمین مالی

کوه کن, فرهاد; شورورزی, محمد رضا; مسیح آبادی, ابوالقاسم; مهرآذین, علیرضا

doi:10.22103/jak.2021.17368.3453

بررسی اثر حسابگری ذهنی سرمایه‌گذاران بر سیاست‌های سرمایه‌گذاری و تأمین مالی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری گروه حسابداری، واحد نیشابور، دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور ، ایران.

² دانشیار گروه حسابداری، واحد نیشابور، دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور ، ایران.

³ استادیار گروه حسابداری، واحد سبزوار، دانشگاه آزاد اسلامی، سبزوار ، ایران.

⁴ استادیار گروه حسابداری، واحد نیشابور، دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور ، ایران.

10.22103/jak.2021.17368.3453

چکیده

هدف: موضوع مالی رفتاری به عنوان یکی مهمترین بحث‌های مالی مطرح شده و توجه محققان مالی به این حوزه در حال افزایش است. زیرا خطاها و سوگیری‌ها به دلیل تمایل انسان به راه‌های میان‌بر و تأکید بیش از اندازه به تجربه، احساسات بی‌اساس، توهم و محاسبات سرانگشتی و بطور کلی فاصله با واقعیت رخ می‌دهد و هرچند که در بعضی از مواقع این سوگیری‌ها ممکن است نتایج مثبت داشته باشند، ولی احتمال بروز نتایج منفی بسیار زیاد است. در میان انواع سوگیری‌های رفتاری، حسابگری ذهنی یک مفهوم اقتصادی بوده که کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است. هدف تحقیق بررسی تأثیر حسابگری ذهنی سرمایه‌گذاران بر سیاست‌های تأمین مالی و سرمایه‌گذاری شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است.
روش: جامعه آماری تحقیق شامل 14 شرکت برتر سرمایه‌گذاری طی دوره 1397-1391 است. در این بررسی از متغیرهای اهرم مالی، سود نقدی سهام، نسبت بدهی، سررسید بدهی و نسبت بدهی‌های بلندمدت به حقوق صاحبان سهام به عنوان شاخص‌های سیاست تأمین مالی و از متغیرهای تغییرات دارایی‌های ثابت مشهود، تغییرات دارایی‌های غیرجاری، تغییرات سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت و تغییرات مجموع دارایی‌های ثابت و سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت به عنوان شاخص‌های سیاست سرمایه‌گذاری استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان داد که حسابگری ذهنی سرمایه‌گذاران دارای اثر معنادار معکوس بر اهرم مالی، سود نقدی سهام و اثر معنادار مستقیم بر نسبت بدهی، سررسید بدهی و نسبت بدهی‌های بلندمدت به حقوق صاحبان سهام به عنوان شاخص‌های سیاست تأمین مالی شرکت‌ها است. علاوه براین، نتایج نشان داد که حسابگری ذهنی سرمایه‌گذاران، اثر معکوسی بر تغییرات دارایی‌های ثابت مشهود، تغییرات دارایی‌های غیرجاری، تغییرات سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت و تغییرات مجموع دارایی‌های ثابت و سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت به عنوان شاخص‌های سیاست سرمایه‌گذاری شرکت‌ها دارد.
نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش حاکی از آن است که حسابگری ذهنی سرمایه‌گذاران تأثیر معناداری بر سیاست‌های تأمین مالی و سرمایه‌گذاری شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران دارد. در نتیجه شرایط رفتاری و احساسی سرمایه‌گذاران باید مدنظر قرار گیرد زیرا سرمایه‌گذاران کاملاً عقلائی و منطقی نیستند و با لحاظ احساسات در فرآیند تصمیم‌گیری، تصمیمات نادرستی اتخاذ می‌نمایند. سوگیری های سرمایه‌گذاران باعث انحراف قیمت سهام از قیمت‌های واقعی شده و منجر به قیمت‌گذاری نادرست سهام می‌گردد. قیمت‌گذاری نادرست سهام شرکت‌ها، تصمیمات تأمین مالی و به تبع آن تصمیمات سرمایه‌گذاری شرکت را تحت تأثیر خود قرار داده و موجب انحراف تصمیمات ارکان راهبری شرکت از تصمیمات سرمایه‌گذاری بهینه می‌شود.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.20088914.1400.12.4.7.4

مراجع

بنابی قدیم، رحیم و کرباسی یزدی، حسین. (1393). کاربرد تئوری حسابداری ذهنی. پژوهش حسابداری، 4(13)، 17-1.

بیات، مرتضی؛ نوروزی، محمد؛ میراشرفی، زهرا و پورموسی، علی‌اکبر. (1399). تأثیر عوامل رفتاری مدیریت بر کارایی سرمایه‌گذاری و ارزش شرکت. پژوهش‌های تجربی حسابداری، 9(35)، 76-53.

پارسایی، منا و ملانظری، مهناز. (1398). نقش حسابداری ذهنی در تصمیمات بودجه‌بندی سرمایه‌ای. حسابداری مدیریت، 12(41)، 17-1.

پاکدل، عبدالله، ایزدی نیا، ناصر، دستگیر، محسن. (1397). شناسایی عوامل مؤثر حسابگری ذهنی در تشکیل پرتفوی توسط سرمایه‌گذاران کم‌تجربه به‌کمک تحلیل عاملی تأییدی. تحقیقات حسابداری و حسابرسی، 10(40)، 146-127.

تقی‌زاده خانقاه، وحید و بادآورنهندی، یونس. (1399). ارتباط بین بیش اطمینانی مدیریت، تأمین مالی داخلی و کارایی سرمایه‌گذاری. مجله دانش حسابداری، 11(41)، 238-209.

دموری، داریوش و قدک‌فروشان، مریم. (1397). سیاست‌های تأمین مالی و کارایی سرمایه‌گذاری در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. راهبرد مدیریت مالی، 6(23)، 175-157.

سلیمانی امیری، غلامرضا؛ افتخاری، وحید و دانشیار، فاطمه. (1399). بررسی رابطه اطمینان بیش از حد مدیریت و کارایی سرمایه‌گذاری با تأکید بر نقش میانجی تأمین مالی داخلی. مجله دانش حسابداری، 11(43)، 186-171.

شعری آناقیز، صابر؛ حساس یگانه، یحیی؛ سدیدی، مهدی و نره‌ئی، بنیامین. (1395). تصمیم‌گیری احساسی سرمایه‌گذاران، حاکمیت شرکتی و کارایی سرمایه‌گذاری. حسابداری مالی، 8(23)، 37-1.

صالحی‌نیا، محسن و تامرادی، علی. (1398). تأثیر ارتباطات سیاسی بر سیاست‌های تأمین مالی. پژوهش‌های حسابداری مالی، 2(40)، 60-39.

عرب‌صالحی، مهدی؛ امیری، هادی و کاظمی نوری، سپیده. (1393). بررسی تأثیر اعتماد به نفس بیش از حد مدیران ارشد بر حساسیت سرمایه‌گذاری جریان‌های نقدی. پژوهش‌های حسابداری مالی، 6(2)، 128-115.

کیان، علیرضا؛ پورحیدری، امید و کامیابی، یحیی. (1396). تأثیر حسابداری ذهنی بر رفتار سرمایه‌گذاران از دید گزارشگری مالی. پژوهش‌های حسابداری مالی، 9(2)، 22-1.

مرادی، مجید؛ اسکو، وحید و دلیر، کریم. (1399). بررسی تأثیر اعتماد بیش از حد مدیران بر رابطه تأمین مالی داخلی و کارایی سرمایه‌گذاری. پژوهش در حسابداری و علوم اقتصادی، 4(1)، 17-7.

References

Aktas, N. Louca, C., Petmezas, D. (2017). CEO overconfidence and the value of corporate cash holdings. https://papers.ssrn.com/sol3/Delivery.cfm?abstractid=2692324.

Arabsalehi, M., Amiri, H., kazemi Noori, S. (2014). The Effect of Top Executives' Overconfidence on the Investment-Cash Flow Sensitivity. Journal of Financial Accounting Research, 20(6). 115-128 [In Persian].

Armansyah, R.F. (2021). Over confidence, mental accounting, and loss aversion in investment decision. Journal of Auditing, Finance, and Forensic Accounting, 9(1), 44-53.

Bayat, M., Norouzi, M., Mirashrafi, Z., Pourmosa, A.A. (2020). Effects of management behavior on investment efficiency and firm value. Empirical Research in Accounting, 35(10), 53-76 [In Persian].

Bonabi Ghadim, R., Karbasi Yazdi, H. (2014). Application of mental accounting (from theory to action). Journal of Accounting and Social Interests, 13(4), 17-133 [In Persian].

Bonner, S., Proell, S.C., Koonce, L., Wang, T. (2014). Mental accounting and disaggregation on the income statement. The Accounting Review, 89(6), 2087–2114.

Brockman, P., Emre, U. (2009). Dividend policy, creditor rights, and the agency costs of debt. Journal of Financial Economics, 92(1), 276-299.

Damoori, D., Ghadakfroshan, M. (2018). Financial policies and investment efficiency in the companies listed in Tehran Stock Exchange. Financial Management Strategy, 23(6), 157-175 [In Persian].

Debata, B., Ranjan Dash, S., Mahakud, J. (2017). Investor sentiment and emerging stock market liquidity. Finance Research Letters. 26, 15-31.

Dorn, D. (2009). Does sentiment drive the retail demand for IPOs? Journal of Financial and Quantitative Analysis, 44(01), 85-108.

Fennema, M.G., Koonce, L. (2010). Mental accounting in financial reporting and voluntary disclosure. Mental Accounting in Financial Reporting and Voluntary Disclosure (November 27, 2010).

Gomariz, F.C. Ballesta, J. (2014). Financial reporting quality, debt maturity and investment efficiency. Journal of Banking & Finance, 40, 494-506.

Gou, Y., Jiang, Y., Li, R., Miao, D., Peng, J. (2013). The nonfungibility of mental accounting. Social behavior and personality, 41(4), 625-634.

Ishikawa, M., Takahashi, H. (2010). Overconfident managers and external financing choice. Review of Behavioral Finance, 2, 37–58.

Jackson, S., Keune, T., Salzsieder, L. (2013). Debt, equity, and capital investment. Journal of Accounting and Economics, 56(s 2–3), 291–310.

Hackbarth, D. (2008). Managerial traits and capital structure decisions. Journal of Financial and Quantitative Analysis, 43(4), 843–882.

He, Y., Chen, Hu, Y. (2019). Managerial overconfidence, internal financing, and investment efficiency: Evidence from China. Research in International Business and Finance, 47, 501-510.

Kian, A.R., Pourheydari, O., Kamyabi, Y. (2017). The impact of mental accounting on the investor’s behavior: Financial reporting perspective. Journal of Financial Accounting Research, 32(9), 1-22 [In Persian].

Levin, A., Lin, C.F., Chu, C.S.J. (2002). Unit root tests in panel data: Asymptotic and finite-sample properties. Journal of Econometrics, 108, 1-24.

Mascareñas, J., Yan, F. (2017). How people apply mental accounting philosophy to investment risk? International Journal of Economics and Financial Issues, 7(3), 145-151.

McKnight, P.J., Weir, C. (2009). Agency costs, corporate governance and ownership structure in large UK publicly quoted companies: A panel data analysis. The Quarterly Review of Economics and Finance, 49(2), 139-158.

Moradi, M., Esco, V., Dalir, K. (2020). Investigating the effect of managers' overconfidence on the relationship between internal financing and investment efficiency. Research in Accounting and Economic Sciences, 18(4). 17-7 [In Persian].

Odean, T. (1998). Are investors reluctant to realize their losses? The Journal of Finance, 53(5), 1775-1798.

Pakdel, A., Izadiniya, N., Dastgir, M. (2019). identifying the effect factors of mental accounting for portfolio constructing by innovative investors via confirmatory factor analysis pages. Accounting and Auditing Researches, 40(10), 127-146 [In Persian].

Parsaei, M., Mollanazari, M. (2019). The role of mental accounting in capital budgeting decisions pages. Management Accounting, 41(12), 1-18 [In Persian].

Rizzi, J.V. (2008). Behavioral basis of the financial crisis. Journal of Applied Finance, 18(2), 84-96.

Rupande, L., Muguto, H.T., Muzindutsi, P.F. (2019). Investor sentiment and stock return volatility: Evidence from the Johannesburg Stock Exchange. Cogent Economics & Finance, 7(1), 1600233.

Salehinia, M., Tamoradi, A. (2019). The effect of political connections on financing policies. Journal of Financial Accounting Research, 40(11), 39-60 [In Persian].

Santi, F., Sahara, N.V., Kamaludin, K. (2019). The effect of mental accounting on student’s investment decisions: a study at investment gallery (GI) FEB University of Bengkulu and Syariah investment gallery (GIS) FEB Iain Bengkulu. Jurnal Ilmiah Ekonomi Bisnis, 24(2), 137-152.

Seiler, M., Seiler, V.L. Lane, M. (2010). Mental accounting and false reference points in real estate investment decision-making. Forthcoming in Journal of Behavioral Finance, 13(1), 17-26.

sher anaghiz, S., Hasas yeganeh, Y., Sadidi, M., Narrei, B. (2017). Sentimental decision-making of investors, corporate governance and investment efficiency. Quarterly financial accounting journal, 32(8), 1-37 [In Persian].

Soleymani Amiri, Gh., Eftekhari, V., Daneshyar, F. (2020). Investigating the relationship between overconfidence management and investment performance with emphasis on the mediating role of internal financing. Journal of Accounting Knowledge, 43(11), 171-186 [In Persian].

Taghizadeh Khanqah, V., Badavar Nahandi, Y. (2020). Relationships between managerial overconfidence, internal financing and investment efficiency. Journal of Accounting Knowledge, 41(11), 209-238 [In Persian].

Thaler, R. (1985). Mental accounting and consumer choice. Marketing Science, 4(3), 199-214.

Thaler, R. (1990). Anomalies: Saving, Fungibility, and Mental Accounts, Journal of Economic Perspectives, 4(1), 193-205.

Verdi, R., Biddle, G., Hilary, G. (2009). How does financial reporting quality relate to investment efficiency? Journal of Accounting and Economics, 48(1), 112–131.

Zhang, C.Y., Sussman, A.B. (2017). The role of mental accounting in household spending and investing decisions. Client Psychology, New York: Wiley, Chicago Booth Research Paper, (19-07).