ارتباط مسئولیت‌پذیری اجتماعی و قابلیت مقایسه صورت‌های مالی با تأکید بر نقش سهام‌داران نهادی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه حسابداری، واحد بناب، دانشگاه آزاد اسلامی، بناب، ایران.

2 دانشیار گروه حسابداری، واحد بناب، دانشگاه آزاد اسلامی، بناب، ایران.

3 دانشیار گروه حسابداری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

4 استادیار گروه حسابداری، واحد بناب، دانشگاه آزاد اسلامی، بناب، ایران.

10.22103/jak.2021.17484.3479

چکیده

هدف: بر اساس نظریه ذینفعان، شرکت‌هایی که عملکرد مطلوبی در ایفاء مسئولیت‌پذیری اجتماعی دارند، انگیزه بیشتری برای رعایت استانداردهای حسابداری داشته و تمایل بیشتری به ارائه صورت‌های مالی قابل مقایسه دارند. هدف اصلی این پژوهش، تعیین ارتباط بین عملکرد مسئولیت‌پذیری اجتماعی با قابلیت مقایسه صورت‌های مالی با تأکید بر نقش مالکیت سهام‌داران نهادی است.
 روش: در این پژوهش برای سنجش قابلیت مقایسه صورت‌های مالی الگوی تجربی مبتنی بر نظریه ارزش‌گذاری نسبی بابایی و همکاران (1399) استفاده شده است. برای آزمون فرضیه‌های پژوهش نیز از رگرسیون چند متغیره و آزمون کرامر استفاده شد.
 
یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند؛ بین عملکرد مطلوب مسئولیت‌پذیری اجتماعی و قابلیت مقایسه صورت‌های مالی ارتباط مثبت وجود دارد و این ارتباط در شرکت‌های با مالکیت نهادی بالاتر، تشدید می‌شود. همچنین یافته‌ها نشان می‌دهند بین عملکرد نامطلوب مسئولیت‌پذیری اجتماعی و قابلیت مقایسه صورت‌های مالی ارتباط منفی وجود داشته و این ارتباط در شرکت‌های با مالکیت نهادی بالاتر، تشدید می‌شود. همچنین نتایج پژوهش با استفاده از الگوی اندازه‌گیری قابلیت مقایسه صورت‌های مالی دیفرانکو و همکاران (2011) در بخش آزمون استحکام یافته‌ها نیز تأیید می‌شود.
نتیجه‌گیری: به طور خلاصه نتیجه گرفته می‌شود که شرکت‌های با عملکرد مطلوب (نامطلوب) در مسئولیت‌پذیری اجتماعی بیشتر (کمتر) تمایل برای رعایت استانداردهای حسابداری داشته و کمتر (بیشتر) درگیر رفتارهای فرصت طلبانه مدیریتی می‌باشند؛ در نتیجه سطح قابلیت مقایسه صورت‌های مالی آنها بالا (پایین) خواهد بود. مالکیت سهام‌داران نهادی نیز به عنوان یک سازکار مهم حاکمیت شرکتی، ارتباط مسئولیت‌پذیری اجتماعی و قابلیت مقایسه صورت‌های مالی را تقویت می‌کند.

کلیدواژه‌ها


اخگر، محمد امید؛ داودی، سمیره. (1398). بررسی توانایی سیستم حسابداری شرکت در ارائه اطلاعات قابل مقایسه و مدیریت سود. مجله دانش حسابداری، 10(1)، 113-91.
بادآور نهندی، یونس؛ بابایی، قادر. (1398). ارتباط قابلیت مقایسه صورت‌های مالی و ریسک سقوط قیمت سهام با تأکید بر نقش عدم تقارن اطلاعاتی. پژوهشهای کاربردی در گزارشگری مالی، 8(1)، 173-206.
بابایی، قادر؛ پاک مرام، عسگر؛ بادآور نهندی، یونس؛ رضایی، نادر. (1399). الگوی سنجش قابلیت مقایسه صورت‌های مالی بر اساس تئوری ارزش‌گذاری نسبی. بررسی‌های حسابدای و حسابرسی، 27(4)، 580-546.
برادران حسن زاده، رسول؛ بادآور نهندی، یونس؛ حسین بابایی، قادر. (1391). بررسی رابطه بین برخی مکانیزم‌های حاکمیت شرکتی با ارزش ایجاد شده برای صاحبان سهام و ارزش افزوده اقتصادی. بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 19(2)، 16-1.
حاجیها، زهره؛ چناری بوکت، حسن. (1396). قابلیت مقایسه صورت‌های مالی و مدیریت سود واقعی. پژوهش‌های حسابداری مالی، 9(3)، 48-33.
حاجیها، زهره؛ رجب دری، حسین. (1397). بررسی تأثیر کیفیت کمیته حسابرسی بر سطح افشای مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت. پژوهش حسابداری و حسابرسی، 8(4)، 122-105.
حاجیها، زهره؛ سرافراز، بهمن. (1393). بررسی رابطه بین مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت‌ها و هزینه حقوق صاحبان سهام در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهش‌های تجربی حسابداری، 4(4)، 105-123.
خزائی، مهدی؛ زلقی، حسن؛ افلاطونی، عباس. (1398). تأثیر توانایی مدیریت بر میزان قابلیت مقایسه صورت‌های مالی. مجله دانش حسابداری، 10(2)، 42-21.
زلقی، حسن؛ افلاطونی، عباس؛ خزائی، مهدی. (1396). عوامل مؤثر بر قابلیت مقایسه صورتهای مالی. فصلنامه حسابداری مالی، 9(35)، 25-1.
ستایش، محمدحسین؛ کاظم نژاد، مصطفی. (1389). بررسی تأثیر ساختار مالکیت و ترکیب هیئت مدیره بر سیاست تقسیم سود شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. مجله دانش حسابداری، 1(1)، 51-29.
عظیمی، مجید؛ گنجی ارجنکی، سمیه. (1395). تأثیر مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت بر کیفیت گزارشگری مالی. مطالعات حسابداری و حسابرسی، 5(17)، 111-96.
فرجی، امید؛ سجادپور، رضا؛ رفیعی، مرتضی؛ برجی، پریسا. (1399). قابلیت مقایسه صورت‌های مالی، رقابت بازار محصول و اجتناب مالیاتی. پژوهش‌های حسابداری مالی، 12(3)، 44-23.
کردستانی، غلامرضا؛ تاتلی، رشید. (1393). ارزیابی توان پیش‌بینی الگو‌های ورشکستگی (مقایسه الگو‌های اولیه و تعدیل شده). دانش حسابرسی، ۱۴(۵۵)، ۷۰-۵۱.
کیا، علی؛ صفری گرایلی، مهدی. (1396). قابلیت مقایسه صورت‌های مالی، مدیریت سود تعهدی و مدیریت واقعی سود. دانش حسابداری مالی، 4(2)، 137-115.
مهرانی، ساسان؛ مرادی، محمد؛ اسکندر، هدی. (1389). رابطه نوع مالکیت نهادی و حسابداری محافظه کارانه. پژوهش‌های حسابداری مالی، 2(1)، 62-47.
مهربان‌پور، محمدرضا؛ کاظم‌پور، مرتضی؛ اسماعیل بیگی، فروغ. (1396). تبیین رابطه متقابل بین مسئولیت‌پذیری اجتماعی و نظام راهبری شرکتی با استفاده از معادلات هم‌زمان. حسابداری سلامت، 5(2)، 129-112.
مشایخی، بیتا؛ سیدی، سیدجلال. (1394). راهبری شرکتی و اجتناب مالیاتی. مجله دانش حسابداری، 6(20)، 103-83.
موسوی، سید احمد؛ رضایی، فرزین؛ شاه ویسی، فرهاد. (1396). تبیین ایفای مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت‌ها و تأثیرآن بر خصوصیات کیفی اطلاعات مالی. حسابداری مدیریت، 10(33)، 108-89.
نوری فرد، یداله؛ کاظمی، ژاله. (1398). رابطه قابلیت مقایسه صورت‌های مالی و ریسک سقوط مورد انتظار قیمت سهام. تحقیقات حسابداری و حسابرسی، 11(44), 124-107.
هاشمی دهچی، مجید؛ ایزدی نیا، ناصر؛ امیری، هادی. (1399). تأثیر قابلیت مقایسه صورت‌های مالی بر مربوط بودن اطلاعات حسابداری با تأکید بر نقش سرمایه‌گذاران متخصص و عدم تقارن اطلاعاتی. بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 27(3)، 494-473.
واعظ، سید علی؛ انواری، ابراهیم؛ رودبارشجاعی، علی؛ کریمی، زینب. (1397). تاثیراستقلال اعضای هیئت مدیره و تمرکز مالکیت بر ابعاد مسئولیت‌پذیری اجتماعی. فصلنامه حسابداری مالی، 10(39)، 140-111.
وحیدی الیزایی، ابراهیم؛ فخاری، ماندانا. (1394). تأثیر مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکتی بر عملکرد مالی شرکت. تحقیقات حسابداری و حسابرسی، 7(27)، 99-82.
References
Akhgar, M.O., Davoodi, S. (2019). Relationship between accounting comparability and accrual-based and real earnings management. Journal of Accounting Knowledge, 10(1), 91-113 [In Persian].
Attig, N., El Ghoul, S., Guedhami, O., Suh, J. (2013). Corporate social responsibility and credit ratings. Journal of Business Ethics, 117(4), 679–694.
Azimi, M., Ganji Arjangi, S. (2016). The impact of corporate social responsibility (CSR) on financial reporting quality. Accounting and Auditing Studies, 5(17), 96-111 [In Persian].
Babaei, G., Pakmaram, A., Badavar Nahandi, Y., Rezaei, N. (2021). A model for measuring the comparability of financial statements based on the relative valuation theory. Accounting and Auditing Review, 27(4), 546-580 [In Persian].
Badavar Nahandi, Y., Babaei, G. (2019). The relationship between financial statements comparability and stock price crash risk with an emphasis on the role of information asymmetry. Applied Research in Financial Reporting, 8(1), 173-206 [In Persian].
Baradaran Hassanzadeh, R., Badavar Nahandi, Y., Hossein Babaei, G. (2012). A survey of the relationship between corporate governance with created shareholder value (CSV) and economic value added (EVA). Accounting and Auditing Review, 19(2), 1-16 [In Persian].
Barth, M.E., Landsman, W.R., Lang, M., Williams, C. (2012). Are IFRS based and US GAAP-based accounting amounts comparable? Journal of Accounting and Economics, 54(1), 68–93.
Baumeister, R.F., Bratslavsky, E., Finkenauer, C., Vohs, K.D. (2001). Bad is stronger than good. Review of General Psychology, 5(4), 323–370.
Ben-Amar, W., Belgacem, I. (2018). Do socially responsible firms provide more readable disclosures in annual reports? Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 25(5), 1009–1018.
Benlemlih, M., Bitar, M. (2018). Corporate social responsibility and investment efficiency. Journal of Business Ethics, 148(3), 647–671.
Bhandari, A., Javakhadze, D. (2017). Corporate social responsibility and capital allocation efficiency. Journal of Corporate Finance, 43, 354–377.
Bichara, L.Z. (2008). Institutional ownership and dividend policy: A framework based on tax clientele, information signaling and agency costs. Ph.D Dissertation. University of North Texas.
Birnbaum, M.H. (1972). Morality judgments: Tests of an averaging model. Journal of Experimental Psychology, 93(1), 35–42.
Cascino, S., Gassen, J. (2015). What drives the comparability effect of mandatory IFRS adoption?. Review of Accounting Studies, 20(1), 242–82.
Chatterji, A.K., Levine, D.I., Toffel, M.W. (2009). How well do social ratings actually measure corporate social responsibility? Journal of Economics and Management Strategy, 18(1), 125–169.
Chen, Y., Podolski, E.J., Rhee, S.G., Veeraraghavan, M. (2017). Do progressive social norms affect economic outcomes? Evidence from corporate takeovers. Journal of Empirical Finance, 41(C), 76–95.
Chih, H.L., Shen, C.H., Kang, F.C. (2008). Corporate social responsibility, investor protection, and earnings management: Some international evidence. Journal of Business Ethics, 79(1–2), 179–198.
Choi, T.H., Pae, J. (2011). Business ethics and financial reporting quality: Evidence from Korea. Journal of Business Ethics, 103, 403-427.
Davis, A.K., Guenther, D.A., Krull, L.K., Williams, B.M. (2016). Do socially responsible firms pay more taxes? The Accounting Review, 91(1), 47–68.
De Franco, G., Kothari, S.P., Verdi, R.S. (2011). The benefits of financial statement comparability. Journal of Accounting Research, 49(4), 895–931.
Donaldson, T., Preston, L.E. (1995). The stakeholder theory of the corporation: Concepts, evidence, and implications. Academy of Management Review, 20(1), 65–91.
Drago, D., Carnevale, C., Gallo, R. (2019). Do corporate social responsibility ratings affect credit default swap spreads? Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 26(3), 644–652.
El Ghoul, S., Guedhami, O., Kwok, C.C., Mishra, D.R. (2011). Does corporate social responsibility affect the cost of capital? Journal of Banking and Finance, 35(9), 2388–2406.
Endrawes, M., Feng, Z., Lu, M., Shan, Y. (2018). Audit committee characteristics and financial statement comparability. Accounting & Finance, 1, 1–35.
Faraji, O., SajadPour, R., Rafiee, M., Borji, P. (2020). Financial statement comparability, product market competition and tax avoidance. Journal of Financial Accounting Research, 12(3), 23-44 [In Persian].
Financial Accounting Standards Board. (1980). Qualitative characteristics of accounting information. Statement of Financial Accounting Concepts no (p. 2). Norwalk, CT: FASB.
Financial Accounting Standards Board. (2010). Conceptual framework for financial reporting. Statement of Financial Accounting Concepts no (p. 8). Norwalk, CT: FASB.
Freeman, R.E. (2010). Strategic management: A stakeholder approach. Cambridge university press, Boston.
Gao, F., Lisic, L.L., Zhang, I.X. (2014). Commitment to social good and insider trading. Journal of Accounting and Economics, 57(2–3), 149–175.
Ge, W., Liu, M. (2015). Corporate social responsibility and the cost of corporate bonds. Journal of Accounting and Public Policy, 34(6), 597–624.
Gillan, S.G., Starks, L.T. (2003). A survey of shareholder activism: Motivation and empirical evidence. Contemporary finance digest, 2(3), 10-38.
Godos-Díez, J.L., Fernández-Gago, R., Martínez-Campillo, A. (2011). How important are CEOs to CSR practices? An analysis of the mediating effect of the perceived role of ethics and social responsibility. Journal of Business Ethics, 98(4), 531–548.
Goss, A., Roberts, G.S. (2011). The impact of corporate social responsibility on the cost of bank loans. Journal of Banking and Finance, 35(7), 1794–1810.
Hajiha, Z., Chenari Booket, H. (2017). Financial statements comparability and real earnings management. Journal of Financial Accounting Research, 9(3), 33-48 [In Persian].
Hajiha, Z., Rajabdori, H. (2019). The effect on the quality of the audit committee on disclosure level of corporate social responsibility. Journal of accounting, accountability and society interests, 8(4), 105-122 [In Persian].
Hajiha, Z., Sarfaraz, B. (2015). The relation between corporate social responsibility and cost of equity capital of firms listed in Tehran Stock Exchange. Empirical Research in Accounting, 4(4), 105-123 [In Persian].
Harjoto, M., Laksmana, I. (2018). The impact of corporate social responsibility on risk taking and firm value. Journal of Business Ethics, 151(2), 353–373.
Hashemi Dehchi, M., Izadinia, N., Amiri, H. (2020). The effect of financial statement comparability on the relevance of accounting information with emphasis on the role of sophistication investors and information asymmetry. Accounting and Auditing Review, 27(3), 473-494 [In Persian].
Hemingway, C.A., Maclagan, P.W. (2004). Managers' personal values as drivers of corporate social responsibility. Journal of Business Ethics, 50(1), 33–44.
Hoi, C.K., Wu, Q., Zhang, H. (2013). Is corporate social responsibility (CSR) associated with tax avoidance? Evidence from irresponsible CSR activities. The Accounting Review, 88(6), 2025–2059.
Hsu, A., Koh, K., Liu, S., Tong, Y.H. (2019). Corporate social responsibility and corporate disclosures: An investigation of investors' and analysts' perceptions. Journal of Business Ethics, 158(2), 507–534.
Jensen, M.C. (2001). Value maximization, stakeholder theory, and the corporate objective function. Journal of Applied Corporate Finance, 3(14), 8–21.
Kapopoulos, P., Lazaretou, S. (2007). Corporate ownership structure and firm performance: Evidence from Greek firms. Corporate Governance: An International Review, 15(2), 144-158.
Khazaei, M., Zalaghi, H., Aflatooni, A. (2019). Impacts of management ability on of financial statement comparability. Journal of Accounting Knowledge, 10(2), 21-42 [In Persian].
Kim, Y., Li, H., Li, S. (2014). Corporate social responsibility and stock price crash risk. Journal of Banking and Finance, 43, 1–13.
Kim, Y., Park, M.S., Wier, B. (2012). Is earnings quality associated with corporate social responsibility? The Accounting Review, 87(3), 761–796.
Kiya, A., Safari Gerayli, M. (2017). Financial statements comparability, accrual-based earnings management, real earnings management, an empirical test of Tehran Stock Exchange. Journal of Financial Accounting Knowledge, 4(2), 115-137 [In Persian].
Koh, K., Tong, Y.H. (2013). The effects of clients' controversial activities on audit pricing. Auditing: A Journal of Practice and Theory, 32(2), 67–96.
Kordestani, G., Tatli, R. (2014). The Evaluation of prediction ability of Bankruptcy models: primary versus adjusted models. Journal of Audit Science, 14(55), 51-70 [In Persian].
Kotchen, M., Moon, J.J. (2012). Corporate social responsibility for irresponsibility. The B.E. Journal of Economic Analysis & Policy, 12(1), 1–23.
Lange, D., Washburn, N.T. (2012). Understanding attributions of corporate social irresponsibility. Academy of Management Review, 37(2), 300–326.
Lanis, R., Richardson, G. (2015). Is corporate social responsibility performance associated with tax avoidance? Journal of Business Ethics, 127(2), 439–457.
Lee, D. (2017). Corporate social responsibility and management forecast accuracy. Journal of Business Ethics, 140(2), 353–367.
Lee, M.G., Kang, M., Lee, H.Y., Park, J.C. (2016). Related-party transactions and financial statement comparability: Evidence from South Korea. Asia-Pacific Journal of Accounting and Economics, 23(2), 224–252.
Linthicum, C., Reitenga, A.L., Sanchez, J.M. (2010). Social responsibility and corporate reputation: The case of the Arthur Andersen Enron audit failure. Journal of Accounting and Public Policy, 29(2), 160–176.
Mashaykhi, B., Seyyedi, S. (2015). Corporate governance and tax avoidance. Journal of Accounting Knowledge, 6(20), 83-103 [In Persian].
Mehrabanpour, M., Kazempour, M., Esmaeil Beigi, F. (2017). Explaining the mutual relationship between social responsibility and corporate governance by using simultaneous equations system. Journal of Health Accounting, 5(2), 112-129 [In Persian].
Mehrani, S., Moradi, M., Eskandar, H. (2010). The relationship between type of institutional ownership and conservative accounting. Journal of Financial Accounting Research, 2(1), 47-62 [In Persian].
Mishina, Y., Block, E.S., Mannor, M.J. (2012). The path dependence of organizational reputation: How social judgment influences assessments of capability and character. Strategic Management Journal, 33(5), 459–477.
Mousavi, S., Rezaei, F., Shahveisi, F. (2017). Developing the corporate social responsibility Model and its impact on the qualitative characteristics of financial information. Management Accounting, 10(33), 89-108 [In Persian].
Navissi, F., Naiker, V., (2006). Intuitional ownership and corporate value. Managerial Finance, 32(3), 247-256.
Nouri Fard, Y., Kazemi, Z. (2019). Relationship between financial statement comparability and expected stock price crash risk. Accounting and Auditing Research, 11(44), 107-124 [In Persian].
Park, H.J., Ha, M.H., (2020). Corporate social responsibility and earnings transparency: Evidence from Korea. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 3(27), 1498–1508.
Petrovits, C.M. (2006). Corporate-sponsored foundations and earnings management. Journal of Accounting and Economics, 41(3), 335–362.
Price, J.M., Sun, W. (2017). Doing good and doing bad: The impact of corporate social responsibility and irresponsibility on firm performance. Journal of Business Research, 80, 82–97.
Ross, J., Shi, L., Xhi, H. (2020). The determinants of accounting comparability around the world. Asian Review of Accounting, 28(1), 69-88.
Setayesh, M., Kazemnejad, M. (2012). The effects of ownership structure and board composition on the dividend policy of the listed firms in Tehran Stock Exchange (TSE). Journal of Accounting Knowledge, 1(1), 29-51 [In Persian].
Sohn, B.C. (2016). The effect of accounting comparability on the accrual-based and real earnings management. Journal of Accounting and Public Policy, 35(5), 513-539.
Stallings, A.M. (2017). Financial statement comparability and investor responsiveness to earnings news. Journal of Accounting and Finance, 17(4), 73-97.
Surroca, J., Tribó, J.A. (2008). Managerial entrenchment and corporate social performance. Journal of Business Finance and Accounting, 35(5–6), 748–789.
Vaez, S.A., Anvari, E., Roudbar Shojaei, A., Karimi, Z. (2019). The impact of independence of board members and ownership concentration on the legal, economic and moral dimensions of social responsibility. Quarterly Financial Accounting Journal, 10(39), 111-140 [In Persian].
Vahidi Elizaie, E., Fakhari, M. (2015). The impact corporate social responsibility on the corporate financial performance of companies listed in Tehran Stock Exchange. (TSE). Accounting and Auditing Research, 7(27), 82-99 [In Persian].
Wang, F., Zhang, Z., Xu, L. (2020). Corporate social responsibility and financial statement comparability: Evidence from China. Journal of Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 3(27), 1375–1394.
Wans, N. (2020). Corporate social responsibility and market-based consequences of adverse corporate events: Evidence from restatement announcements. Journal of Accounting, Auditing & Finance, 35(2), 231–262.
Wojciszke, B., Brycz, H., Borkenau, P. (1993). Effects of information content and evaluative extremity on positivity and negativity biases. Journal of Personality and Social Psychology, 64(3), 327–336.
Zalaghi, H., Aflatooni, A., Khazaei, M. (2017). Investigating the determinants of financial statements comparability in Tehran Stock Exchange listed companies. Quarterly Financial Accounting Journal, 9(35), 1-25 [In Persian].
Zhang, J.H. (2018). Accounting comparability, audit effort, and audit outcomes. Contemporary Accounting Research, 35(1), 245–276.