رابطه بین بیش‌ارزشیابی سهام و بحران مالی شرکت‌ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد گروه حسابداری، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

2 دانشیار گروه حسابداری، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

3 استاد گروه حسابداری، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

4 کارشناسی ارشد گروه حسابداری، دانشگاه پیام‌نور، ایران.

10.22103/jak.2021.16931.3400

چکیده

هدف: با توجه به اهمیت موضوع بیش‌ارزشیابی سهام و پیامدهای آن، هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین بیش‌ارزشیابی سهام و بحران مالی شرکت‌ها و نقش مدیریت سود بر این رابطه است.
 روش: به منظور آزمون فرضیه‌ها، داده‌های 104 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی بازه زمانی 1391 تا 1398 انتخاب گردید. تجزیه و تحلیل اطلاعات و آزمون فرضیه‌ها با استفاده از الگوی پانلی تعمیم یافته و الگوی پانلی لوجیستیک ادغام شده برای داده‌های ترکیبی از طریق نرم‌افزار R انجام شده است.
 یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که بین بیش‌ارزشیابی سهام و بحران مالی شرکت‌ها رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. به عبارت دیگر، بیش ارزشیابی سهام (افزایش خطاهای ارزشیابی)، ریسک بحران مالی شرکت‌ها را افزایش می‌دهد. سایر یافته‌ها حاکی از آن است که مدیریت سود رابطه بین بیش‌ارزشیابی سهام و بحران مالی را تعدیل نمی‌کند.
 نتیجه‌گیری: در بورس اوراق بهادار تهران، هنگامی که ارزش بازار سهام از ارزش ذاتی آن بیشتر باشد و شرکت، فاقد توانایی لازم برای دستیابی به سطح عملکرد مورد انتظار، برای توجیه ارزش بازار سهام خود باشد، (بیش ارزشیابی سهام)، می‌تواند سبب کاهش قدرت سودآوری شرکت و افزایش احتمال عدم توانایی بازپرداخت بهره و اصل بدهی، زیان ده شدن، و یا منفی شدن ارزش ویژه شرکت شود که در واقع هر کدام از این موارد نشان‌دهنده ورود شرکت به بحران مالی است، که در آخرین و حادترین مرحله بحران مالی، می‌تواند منجر به ورشکستگی شرکت‌ها گردد.

کلیدواژه‌ها


ابراهیمی، سیدکاظم؛ بهرامی‌نسب، علی؛ ممشلی، رضا. (1396). تأثیر بحران مالی بر کیفیت گزارشگری مالی. مجله دانش حسابداری، 8(3)، 165-141.
اعتمادی، حسین؛ عبدلی، لیلا. (1394). هموارسازی سود و عملکرد قیمت سهام در بحران مالی. حسابداری مالی، 8(3)، 28-1.
حیدرزاده هنزائی، علیرضا؛ حسین زاده ظروفچی، غزل. (1398). بررسی تأثیر استراتژی تجاری و بیش‌ارزشیابی بر ریسک سقوط قیمت سهام. دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، 12(44)، 22-11.
خواجوی، شکرالله؛ امیری، فاطمه‌السادات. (1392). شناسایی مهم‌ترین عوامل مؤثر در ورشکستگی شرکت‌ها با استفاده از تکنیک TOPSIS_AHP. مطالعات تجربی حسابداری مالی، 10(38)، 90-69.
خواجوی، شکرالله؛ فرج پور بندری، فرهنگ. (1391). تأثیر ویژگی‌های هیئت مدیره بر الگو‌های پیش‌بینی ورشکستگی آلتمن و اهلسن. پژوهش‌های کاربردی در گزارشگری مالی، 1(1)، 132-107.
دستگیر، محسن؛ حسین‌زاده، علی‌حسین؛ خدادادی، ولی؛ واعظ، سیدعلی. (1391). کیفیت سود در شرکت‌های درمانده مالی. پژوهش‌های حسابداری مالی، 4(1)، 16-1.
ظریف‌فرد، احمد. (1378). شناسایی و تحلیل عوامل مرتبط با ارزیابی کیفیت سود بنگاه‌های اقتصادی ایران. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
قائم‌مقامی، کامران (1397). اثر بیش ارزشیابی سهام بر بحران مالی شرکت‌ها. پایا‌ن‌نامه کارشناسی ارشد حسابداری، دانشگاه فردوسی مشهد.
کارشناسان، علی؛ بهرامی‌نسب، علی؛ ممشلی، رضا. (1397). تأثیر بحران مالی بر احتمال گزارشگری متقلبانه و ارزش سهام. دانش حسابداری مالی، 5(4)، 168-145.
ملازینلی، صهبا؛ ملازینلی، نینا. (1398). بررسی رابطه بین مدیریت سود، افشای اطلاعات مالی و بحران مالی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، 3(13)، 20-1.
ملانظری، مهناز؛ حجازی، رضوان؛ صحرائی، محمد. (1388). بررسی رابطه بین روش‌های تأمین مالی (منابع برون سازمانی) و موفقیت و عدم موفقیت شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، 2(6)، 86-65.
موسوی شیری، سیدمحمود؛ خلعت‌بری، حسن؛ وقفی، سیدحسام. (1391). اثر بیش‌ارزشیابی سهام بر مدیریت سود. مجله دانش حسابداری، 3(9)، 166-143.
نمازی، محمد؛ قدیریان آرانی، محمدحسین. (1393). بررسی رابطه سرمایه فکری و اجزای آن با خطر ورشکستگی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهش‌های تجربی حسابداری، 3(11)، 141-115.
وکیلی‌فرد، حمیدرضا؛ اوحدی، فریدون؛ کریمی حصاری، فرشاد. (1392). رابطه بین ضعف کنترل‌های داخلی و ریسک سیستماتیک. مطالعات کمی در مدیریت، 4(1)، 134-117.
ولی‌پور، هاشم؛ طالب‌نیا، قدرت الله؛ جوانمرد، علی. (1392). بررسی تأثیر مدیریت سود بر کیفیت سود شرکت‌های دارای بحران مالی. مجله دانش حسابداری، 14(13)، 103-75.
References
Biddle, G.C., Mary, L.M., Song, F.M. (2010). Accounting conservatism and bankruptcy risk. Social Science Electronic Publishing, Inc. Available at: www.ssrn.com.
Bisogno, M., Deluca, R. (2015). Financial distress and earnings manipulation: Evidence from Italian SMEs. Journal of Accounting and Finance, 4(1), 42-51.
Burnham, K.P., Anderson, D.R. (2002). Model selection and multimodel inference: A practical information-theoretic approach, 2nd ed. Springer-Verlag. ISBN 0-387-95364-7.
Burns, N., Kedia, S., (2008). Executive option exercises and financial misreporting. Journal of Banking and Financial, 32, 845-857.
Charitou, A., Lambertides, N., Trigeorgis, L. (2011). Distress risk, growth and earnings quality. Abacus, 47(2), 158-181.
Dastgir, M., Hoseinzadeh, A.H., Khodadadi, V., Vaez, S.A. (2012). Earning quality in failed firm. Financial Accounting Research, 4(1), 1-16 [In Persian].
Davalos, S., Leng, F., Feroz, E.H., Cao, Z. (2009). Bankruptcy classification of firms investigated by the US securities and exchange commission: An evolutionary ensemble computing model approach. International Journal of Applied Decision Sciences, 2(4), 360-388.
Dutzi, A., Rausch, B. (2016). Earnings management before bankruptcy: A review of the literature. Journal of Accounting and Auditing: Research & Practice, Vol. 2016, 1-21.
Ebrahimi, S.K., Bahraminasab, A. Mamashli, R. (2017). The effect of financial crisis on the quality of financial reporting. Journal of Accounting Knowledge, 8(3), 141-165 [In Persian].
Edwards, A., Schwab, C., Shevlin, T. (2016). Financial constraints and cash tax savings. The Accounting Review, 91(3), 859–881.
Etemadi, H., Abdoli, L. (2015). Income smoothing and stock price performance in financial crisis.Financial Accounting Quarterly, 8(3), 1-28 [In Persian].
Garcia Lara, J., Garcia Osma, B., Neophytou, E. (2009). Earning quality in ex-post failed firm. Accounting and Business Research, 39(2), 119-138.
Gerald, E.A. (1998). The Analysis and use of financial statements. American Business Review, 16, 983-1037.
Ghaemmaghami, K. (2018). The effect of equity overvaluation on companies' financial crisis. Master's Thesis, Ferdowsi University of Mashhad [In Persian].
Habib, A, Bhuiyan, B.U., Islam, A. (2012). Financial distress, earning management and market pricing of accruals during the global financial crisis. 11th Auckland Regional Conference, 30th November 2012, Auckland, New Zealand.
Habib, A., Hasan, M. (2017). Business strategy, overvalued equities, and stock price crash risk. Working Paper, Massey University.
Heidarzadeh Hanzaee, A., Hosseinzadeh Zorofchi, G. (2019). Investigation the impact of business strategy, overvalued equity on stock price crash risk. Financial Knowledge of Securities Analysis, 12(44), 11-22 [In Persian].
Heidarzadeh Hanzaee, A., Hosseinzadeh Zorofchi, Gh. (2019). Investigation the impact of business strategy, overvalued equity on stock price crash risk. Financial Knowledge of Securities Analysis, 12(44), 11-22.
Houmes, R.E., Foley, M., Cebula, R. (2013). Audit quality and overvalued equity. Accounting Research Journal, 26(1), 56-74.
Iatridis, G.E. (2011). Accounting disclosures, accounting quality and conditional and unconditional conservatism. International Review of Financial Analysis, 20(2), 88-102.
Jantadej, P. (2006). Using the combination of cash flow components to predict finance distress. Ph.D. Dessertation, The Graduate College at the University of Nebraska.
Jardin, P., Séverin, E. (2011). Predicting corporate bankruptcy using a self-organizing map: An empirical study to improve the forecasting horizon of a financial failure model, Decision Support Systems, 51, 701–711.
Jensen, M. (2005). Agency costs of overvalued equity. Financial Management, 34, 5-19.
Jones, J. (1991). Earning management during import relief investigations. Journal of  Accounting Research, 29, 193-228.
Karshenasan, A., Bahraminasab, A., Mamashli, R. (2018). The effect of financial crisis on the probability of fraudulent reporting and stocks value. Financial Accounting Knowledge, 5(4), 145-168 [In Persian].
Khajavi, Sh., Amiri, F. (2013). Recognition of efficient factors affecting in companies’ bankruptcy using TOPSIS_AHP. Empirical Studies in Financial Accounting, 10(38), 69-90 [In Persian].
Khajavi, Sh., Farajpour bandari, F. (2012). A comparative evaluation of the effects of board of directors characteristics on Altman and Ohlson bankruptcy prediction. Applied Research in Financial Reporting, 1(1), 107-132 [In Persian].
Kothari, S.P., Loutskina, E., Nikolaev, V. (2006). Agency cost of overvalued equity as an explanation for the accrual anomaly. Working Paper, MIT, University of Virginia, Tilburg University.
Lambert, T.A. (2006). Overvalued equity and the case for an asymmetric insider trading regime. Available at: http://lawreview.law.wfu.edu/documents/ issue.41.1045.pdf.
Molanazari, M., Hejazi, R., Sahraei, M. (2010). Investigate the relationship between financing methods (outsourcing resources) and success and failure. Financial Accounting and Audit Research, 2(6), 65-86 [In Persian].
Molazeinali, S., Molazeinali, N. (2019). Investigating the relationship between earnings management, financial information disclosure and financial crisis. New Research Approaches in Management and Accounting, 3(13), 1-20 [In Persian].
Mousavi Shiri, S.M., Khalatbari, H., Vaghfi, S.H. (2012). The effect of overvaluation equity on earning management. Journal of Accounting knowledge, 3(9), 143-166 [In Persian].
Munsif, V., Raghunandan, K., Rama, V. (2012). Internal control reporting and audit report lags: further evidence. Auditing: A Journal of Practice & Theory, 31(3), 203–218.
Nagar, N., Sen, K. (2016). Earnings management strategies during financial distress. IIMA working papers WP2016-02-03, Indian Institute of Management Ahmedabad, Research and Publication Department.
Namazi, M., Ghadiryian Arani, M.S. (2014). Investigation of the relationship between bankruptcy risk, intellectual capital and its components. The Journal of Empirical Researches in Accounting, 3(3), 115-141 [In Persian].
Olson, D.L., Dursun, D., Yanyan, M. (2012). Comparative analysis of data mining methods for bankruptcy prediction. Decision Support Systems, 52, 464–473.
Pulic, A. (2000). VAIC- an accounting tool for IC management. International Journal of Technology Management, 20(5-8), 702-714.
Rhodes-Kropff, M., Robinson, D., Viswanathan, S. (2005). Valuation waves and merger activity: The empirical evidence. Journal of Financial Economics, 77, 561-603.
Vakilifard, H.R., Ohadi, F., Karimi Hesari, F. (2013). The relationship between weaknesses of internal controls and systematic risk. Quantitative Studies in Management, 1(4), 117-134 [In Persian].
Valipour, H., Talebniya, Gh., Javanmard, A. (2013). The Investigation of earning management effects on earning Quality in firms under financial crises. Journal of Accounting knowledge, 4(13), 75-103 [In Persian].
Weisbach, M. (1988). Outside directors and CEO turnover. Journal of Financial Economics, 20, 431-460.
Wibowo, A.S., Christa, U.R., Nurwati, S., Sabirin, S., Murniati, T.M. (2019). Overvaluation and distress risk in Indonesia stock exchange. Revista ESPACIOS. ISSN 0798 1015, 40(18), 2-12.
Zarif Fard, A. (1999). Identification and analysis of factors related to the assessment of Earning quality of Iranian enterprises. Master's thesis, University of Tehran [In Persian].
Zubair, S., Kabir, R., Huang, X. (2020). Does the financial crisis change the effect of financing on investment? Evidence from private SMEs. Journal of Business Research, 110, 456-463.