بررسی تأثیر متقابل کیفیت سود و عدم تقارن اطلاعاتی در صنعت بانکداری با استفاده از سیستم معادلات هم‌زمان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد گروه حسابداری، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

2 استادیار گروه حسابداری، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

10.22103/jak.2021.16217.3296

چکیده

هدف: تصمیمات اقتصادی سپرده‌گذاران و گیرندگان تسهیلات در صنعت بانکداری، بر مبنای کمیت و کیفیت اطلاعات آن‌ها اتخاذ می‌شود. اطلاعات این بانک‌ها از جمله سود باید ویژگی‌های کیفی لازم را داشته باشد تا در امتداد تصمیمات استفاده‌کنندگان اطلاعات، توزیع منابع مالی بین افراد جامعه به بهترین شکل صورت گیرد تا منجر به بهبود اقتصاد و رشد نظام بانکداری شود. بنابراین، هدف این پژوهش بررسی تأثیر متقابل کیفیت سود و عدم تقارن اطلاعاتی در صنعت بانکداری است.
 روش: در راستای هدف پژوهش، داده‌های 11 بانک پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران طی بازه زمانی 11 ساله برای سال‌های 1397-1387 با استفاده از نرم‌افزار ره‌آورد نوین، صورت‌های مالی و سایت رسمی بورس اوراق بهادار تهران جمع‌آوری و به کمک روش معادلات ساختاری و آزمون علیت دوطرفه گرنجری، تحلیل شد.
 یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که عدم تقارن اطلاعاتی در صنعت بانکداری سطح بالایی دارد و سطح کیفیت سود آن‌ها پایین است. عدم تقارن اطلاعاتی بر کیفیت سود تأثیر منفی دارد. از طرفی اگر کیفیت سود پایین باشد باعث افزایش عدم تقارن اطلاعاتی می‌شود. در نتیجه کیفیت سود بر عدم تقارن اطلاعاتی نیز تأثیر منفی دارد. در نهایت به شکل دوطرفه این دو متغیر علت و معلول یکدیگرند و تأثیر متقابل هم دارند.
 نتیجه‌گیری: در صنعت بانکداری شکاف اطلاعاتی بالا است، در نتیجه مدیر می‌تواند مبلغ سود اظهاری در صورت‌های مالی را متفاوت از سود واقعی ارائه دهد. در این صورت کیفیت سود پایین آمده و منجر به تصمیمات مالی ناصحیح سپرده‌گذاران و گیرندگان تسهیلات می‌شود. تصمیمات نادرست اقتصادی موجب توزیع نادرست منابع مالی بین افراد جامعه می‌گردد.

کلیدواژه‌ها


آقایی، محمدعلی؛ احمدیان، وحید؛ سفیدگران، میرسعید. (1396). تأثیر پیچیدگی و پویایی محیطی بر رابطه مدیریت سود و عدم تقارن اطلاعاتی. دانش حسابداری مالی، 4(15)، 23-1.
باباجانی، جعفر؛ تحریری، آرش؛ ثقفی، علی؛ بدری، احمد. (1393). رابطه بین عدم تقارن اطلاعاتی و مدیریت سود. پیشرفت‌های حسابداری، 6(2)، 26-1.
ثقفی، علی؛ بولو، قاسم؛ دانا، محمدمهدی. (1395). رابطه کیفیت سود و عدم تقارن اطلاعاتی. پژوهش‌های تجربی حسابداری، 4 (16)، 16-1.
حساس یگانه، یحیی؛ خیرالهی، مرشد. (1387) حاکمّیت شرکتی و شفافیت. حسابدار، 203، 79-74.
داداشی، ایمان؛ نوروزی، محمد. (1399). بررسی اثر میانجی خوانایی گزارشگری مالی بر رابطه بین مدیریت سود و هزینه سرمایه. مجله دانش حسابداری، 40، 157-135.
رضازاده، جواد؛ آزاد، عبداله. (1387). رابطه بین عدم تقارن اطلاعاتی و محافظه‌کاری در گزارشگری مالی. بررسی‌های حسابداری وحسابرسی، 15(54)، 80-63.
سلیمانی‌امیری، غلامرضا؛ طباطبائیان، مریم السادات؛ معصومی بیلندی، زهرا. (1397). چسبندگی هزینه و مدیریت سود با تمرکز بر انگیزه‌های مدیریتی در صنعت سیمان. مجله دانش حسابداری، 35، 151-129.
قربانی، بهزاد؛ فروغی، داریوش؛ امیری، هادی؛ هاشمی، سیدعباس. (1392). کیفیت گزارشگری مالی و نوسان بازده غیرمتعارف سهام. دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، 6(17)، 61-45.
قوسی، زیبا. (1398). تأثیر مدیریت سود واقعی بر محتوای اطلاعاتی سود با تأکید بر عدم تقارن اطلاعاتی در شرکتهای پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران. چشم انداز حسابداری و مدیریت، 8، 100-85.
مشکی میاوقی، مهدی؛ خردیار، سینا؛ حسن‌زاده، نغمه. (1397). بررسی رابطه بین استراتژی راهبری هزینه، رقابت بازار و مدیریت سودهای واقعی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پیشرفت‌های حسابداری، 74(3)، 243-218.
مکیان، سیدنظام‌الدین؛ محبی، رضا. (1392). اطلاعات نامتقارن و وام بانکی: مطالعه موردی سیستم بانکی ایران. سیاست‌گذاری اقتصادی، 5(10)، 95-75.
نمازی، محمد. (1382). نقش پژوهشهای کیفی در علوم انسانی. جغرافیا و توسعه، 1، 87-63.
نمازی، محمد. (1384). بررسی کاربردهای تئوری نمایندگی در حسابداری مدیریت. پیشرفت‌های حسابداری، 22، 164-147.
نمازی،محمد؛ رضایی، حمیدرضا. (1391). تأثیر نرخ تورم بر کیفیت سود شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهش‌های تجربی حسابداری، 2(5)، 91-67.
References
Aghaei, M.A., Ahmadian, W., Sefid Garan, M.S. (2017). Effect of environmental complexity and dynamics on the relationship between incomes management and information asymmetry. Financial Accounting Knowledge, 4(15), 1-23 [In Persian].
Babajani, J., Tahriri, A., Saghafi, A., Badri, A., (2014). The relationship between information asymmetry and income management. Accounting Developments, 6(2), 1-26 [In Persian].
Barberis, N., Huang, M. (2001). Mental accounting, loss aversion, and individual stock returns. Journal of Finance, 19, 1212-1242.
Beatty, A., Liao, S. (2014). Financial accounting in the banking industry: A review of the empirical literature. Journal of Accounting and Economics, 58(2-3), 339-383.
Bhattacharya, N., Ecker, F., Olsson, P.M., Schipper, K. (2012). Direct and mediated associations among earnings quality, information asymmetry, and the cost of equity. The Accounting Review, 87(2), 449-482.
Bhattacharya, N., Desai, H., Venkataraman, K. (2010). Earnings quality and information asymmetry: Evidence from trading costs. Journal of Business Finance & Accounting, 37(3‐4), 291-321.
Cormier, D, Houle, S., Ledoux, M. (2013). The incidence of earnings management on information asymmetry in an uncertain environment: Some Canadian evidence. Journal of International Accounting, Auditing and Taxation, (22), 26–38.
Dadashi, A., Norouzi, M., (2020). Investigating the mediating effect of financial reporting readability on the relationship between income management and capital expenditure. Journal of Accounting Knowledge, 40, 135-157 [In Persian].
Dye, R.H. (2017). Earning management in an overlapping generation model. Journal of Accounting Research, 195-235.
Flowerday S., Von Solms, R. (2007). What constitutes information integrity? South African Journal of Information Management, 9(4), 1-19.
Francis, J., LaFond, R., Olsson, P.M., Schipper, K. (2004). Costs of equity and earnings attributes. The Accounting Review, 79(4), 967-1010.
Ghorbani, B., Foroughi, D., Amiri, H., Hashemi, S.A. (2013). Quality of financial reporting and fluctuations in unusual stock returns. Quarterly Journal of Financial Knowledge and Worthy Documents Analysis, 6(17) [In Persian].
Ghosi, Ziba. (2019). The effect of real earnings management on earnings information content with emphasis on information asymmetry in companies listed on the Tehran Stock Exchange. Accounting and Management Perspectives, 8, 85-100 [In Persian].
Hasas Yeganeh, Y., Kheirollahi, M., (2008). Corporate governance and transparency, Accountant, 203, 74-79 [In Persian].
Houcine, A., Houcine, W. (2020). Does earnings quality affect the cost of debt in a banking system? Evidence from French listed companies. Journal of General Management, 45(4), 183-191.
Jensen, M.C., Meckling, W.H. (1976). Theory of the firm: managerial behavior, agency costs and ownership structure. Journal of Financial Economics, (3)4, 305-360.
Maccian, S.N., Mohebbi, R. (2013). Asymmetric information and bank loans: A case study of Iranian banking system. Economic Policy, 5(10), 75-95 [In Persian].
Meshki Miavaghi, M., Kheradyar, S., Hassan Zadeh, N., (2018). Investigating the relationship between cost leadership strategy, market competition and real profit management in companies listed on Tehran Stock Exchange. Accounting Advances, 74(3), 218-243 [In Persian].
Mojtahed, A. Hassanzadeh, A. (2003). Effect of FDI spillover effect on manufacturing industries employment in Iran. The 7th APEF International Conference on East and West Trade and Economic Relations: Opportunities, Challenges and Outcomes. Retrieved from https://www.civilica.com/Paper-APEF07- APEF07_018.html.
Namazi, M., (2003). The role of qualitative researches in human sciences. Journal of Geography and Development, 1, 63-87 [In Persian].
Namazi, M., (2005). Investigating the applications of representative theory in management accounting. Accounting Advances, 22, 147-164 [In Persian].
Namazi, M., Rezaei, H. (2012). Influence of inflation rate on the quality of profits of companies listed on the Tehran Stock Exchange. Experimental Accounting Research, 5(2), 67-91 [In Persian].
Rezazadeh, Javad; and Azad, Abdullah. (2008). The relationship between information asymmetry and conservatism in financial reporting. Accounting and Auditing Reviews, 15 (54), 80-63 [In Persian].
 Saghafi, A., Bolo, G., Dana, M.M., (2016). The relationship between profit quality and informational asymmetry. Experimental Accounting Research. 4(16), 1-16 [In Persian].
Scott, W. R., O'Brien, P.C. (2003). Financial accounting theory. The Journal of Business, 72(1), 1-33.
Soleimani Amiri, G., Tabatabaeian, M., Masomi Bilandi, Z. (2018). Cost adhesion and profit management with a focus on management incentives in the cement industry. Journal of Accounting Knowledge, 35, 129-151 [In Persian].
Tran, D.V., Hassan, M.K., Houston, R. (2019). Activity strategies, information asymmetry, and bank opacity. Economic Modelling, 83, 160-172.
Zainuldin, M., Lui, T. (2018). Earnings management in financial institutions. A comparative study of Islamic banks and conventional banks in emerging markets, Pacific-Basin Finance Journal, In press.