تأثیر تعهد نسبت به منافع‌عموم و الزام به استقلال بر ارزش‌های حرفه‌ای (ارزش‌های‌اخلاقی) در مؤسسات حسابرسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه حسابداری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران ، ایران.

2 دانشیار گروه حسابداری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

3 دانشیار گروه حسابداری و مدیریت مالی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

10.22103/jak.2021.16764.3372

چکیده

هدف: پژوهشحاضر گرایش‌ها (نگرش‌ها)و رفتارحرفه‌ای حسابرسان را مورد بررسی قرارداده است. به این منظور تأثیر ناشی از تعهد نسبت به منافع عموم، دیدگاه‌های مربوط به الزامات به‌استقلال را تشکیل می‌دهد، بررسی و آزمون گردیده است.
 روش: فرضیه‌های پژوهش در سال 1399 و بین 159 نفر از شرکاء؛ مدیران و سرپرستان حسابرسی مؤسسات حسابرسی مورد اعتماد بیمه‌مرکزی‌جمهوری‌اسلامی‌ایران که با استفاده از جامعه آماری هدفمند، موردمطالعه قرار گرفت. داده‌های این پژوهش از طریق پرسشنامه محقق ساخته که روایی آن مورد تأیید خبرگان حرفه قرار گرفته جمع‌آوری گردید و برای آزمون داده‌ها از روش مدل‌سازی معادلات ساختاری استفاده شد.
 یافته‌ها: نتایج حاصل از پژوهش نشان‌دهندۀ تأیید نقش تعهد حسابرسان نسبت به منافع‌عموم بر کاهش پذیرش اخلاقی رفتار غیرحرفه‌ای و کاهش مشارکت آنها در رفتارغیرحرفه‌ای است. همچنین نتایج پژوهش بیانگر وجود رابطه مثبت بین گرایش حسابرسان نسبت به‌الزام‌به‌استقلال و تعهد آنها درباره منافع‌عموم است. در ادامه نتایج آزمون فرضیه‌ها نشان داد که گرایش حسابرسان نسبت به الزام‌به‌استقلال بر پذیرش اخلاقی‌رفتارغیرحرفه‌ای و مشارکت‌آنها در رفتار غیرحرفه‌ای تأثیر معناداری ندارد.
 نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش حاکی از این است که تعهد حسابرسان نسبت به منافع‌عموم می‌تواند عاملی در جهت کاهش رفتارهای‌غیراخلاقی حسابرسان باشد. همچنین الزام ‌به ‌استقلال در حسابرسان موجب افزایش تعهد این افراد نسبت به منافع‌عموم گشته است.

کلیدواژه‌ها


دریایی، عباسعلی؛ عزیزی، اکرم. (1397). رابطه اخلاق، تجربه و صلاحیت حرفه‌ای حسابرسان با کیفیت حسابرسی (با توجه به نقش تعدیل‌کننده شک و تردید حرفه‌ای). دانش حسابداری مالی، 1، 99-79.
درخشان‌مهر، آرش؛ جبارزاده کنگرلویی، سعید؛ بحری ثالث، جمال. (1397). تحلیل رابطه رهبری اخلاقی و عملکرد حسابرسان مستقل با نقش تعدیل‌کننده اخلاق حرفه‌ای. مدیریت سازمان‌های دولتی، 6(2)، 158-149.
رضاپور، مسعود. (1394). بررسی تأثیر اخلاق، استقلال و شایستگی بر کیفیت حسابرسی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت.
رضازاده، آرش؛ داوری، علی. (1392). مدل‌سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار PLS. چاپ اول: نشر سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.
سوری، علی. (1391). اقتصاد سنجی: همراه با کاربرد نرم‌افزار Eviews. چاپ اول، نشر فرهنگ شناسی.
قاسمی نژاد، احسان؛ بنی‌مهد، بهمن؛ بشکوه، مهدی. (1400). تأثیر ویژگی رفتاری فرصت طلبی برترد ید حرفه‌ای حسابرسان مستقل: آزمونی از نظریه روانشناسی شخصیتی. دانش حسابداری، 12(1)، 89-69.
کرمی، محمد؛ قلاوندی حسن؛ قلعه‌ای، علیرضا. (1396). رابطه بین اخلاق حرفه‌ای، رهبری اخلاقی با مسئولیت‌پذیری اجتماعی در مدارس استان کردستان. مدیریت مدرسه، 5(1)، 40-20.
مشعشعی، سید محمد؛ هاشمی، عباس؛ فروغی، داریوش. (1397). تأثیر تفاوت‌های فردی حسابرسان بر تعهد حرفه‌ای آنها: بررسی نقش میانجی سازگاری جو اخلاقی. بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 25(3)، 432-415.
نوشادی، امین؛ بهوندپور، اکبر؛ اسماعیلی، علی؛ بنوندی، مینا. (1397). بررسی تأثیر اخلاق حرفه‌ای، اخلاق سازمانی، استرس مالی، تعهد سازمانی و ویژگی‌های شخصیتی حسابرسان بر رفتارهای کاهنده کیفیت حسابرسی (مورد مطالعه حسابرسان مالیاتی خوزستان). دوازدهمین همایش سیاست‌های مالی و مالیاتی ایران.
 
References
Ajzen, I. (1991). The theory of planned behaviour. Organizational behavior and human decision. Processes, 50, 179–211.
Alleyne, P., Hudaib, M., Pike, R. (2013). Towards a conceptual model of whistle-blowing intentions among external auditors. The British Accounting Review, 45(1), 10-23.
Anderson-Gough, F., Grey, F., Robson, K. (2000). In the name of the client: The service ethic in two professional services firms. Human Relations, 53(9), 1151-1174.
Barrainkua, I., Espinosa-Pike, M. (2018). The influence of auditors’ commitment to independence and firms’ ethical culture on auditors’ professional values and behavior. Research on Professional Responsibility and Ethics in Accounting, 21, 17-52.
Beattie, V., Fearnley, S., Hines, T. (2013). Perceptions of factors affecting audit quality in the post-SOX UK regulatory environment. Accounting and Business Research, 43(1), 56-81.
Ghaseminezhad, E., Banimahd, B., Beshkoh, M. (2021). The impact of Machiavellianism behavior on auditor professional skepticism: A test of personality psychology theory. Journal of Accounting Knowledge, 12(1), 69-89 [In Persian].
Clickman, P., Schwartz, B., Lathan, M. (2001). The effect of the 150-hour requirement on new accountants’ professional commitment, ethical orientation, and professionalism. Critical Perspectives on Accounting, 12(5), 627-645.
Cooper, D., Robson, K. (2006). Accounting, professions and regulation: locating the sites of professionalization. Accounting. Organizations and Society, 31(4), 415-444.
Cooper, D.J., Neu, D. (2006). Auditor and Audit Independence in an Age of Financial Scandals", Lehman, C.R. (Ed.) Independent Accounts. Advances in Public Interest Accounting, 12, 1-15.
Copeland, M.K. (2015). The importance of ethics and ethical leadership in the accounting profession. In C. Jeffrey (Ed.). Research on professional responsibility and ethics in accounting. Bingley, UK: Emerald Group Publishing Limited, 19, 61–98.
Davenport, L., Dellaportas, S. (2009). Interpreting the public interest: A survey of professional accountants. Australian Accounting Review, 19(1), 11–23.
Derakhshanmehr, A., Jabbarzadeh Kangsarloei, S., Bahri Sales, J. (2018). Analysis of relationship between ethical leadership and certified public accountants performance with the role of moderating professional ethics. Quarterly Journal of Public Organizations Management, 6(2), 149-158 [In Persian].
Elci, M., Alpkan, L. (2009). The impact of perceived organizational ethical climate on work satisfaction. Journal of Business Ethics, (84), 297-311.
Espinosa-Pike, M., Barrainkua, I. (2016). An exploratory study of the pressures and ethical comportamiento ético de los profesionales contables. Spanish Accounting Review, 4(7), 53–74.
Ferrell, O.C., Gresham, L.G. (1985). A contingency framework for understanding ethical decision making in marketing. Journal of Marketing, 49, 87–96
Fornell, C., Larcker, D. (1981). Evaluating structural equation  modeling with unobserved variables and measurement error. Journal of Marking Research, 18(1), 39-50.
Gendron, Y., Suddaby, R., Lam, H. (2006). An examination of the ethical commitment of professional accountants to auditor independence. Journal of Business Ethics, 64(2), 169-193.
Haeridistia, N., Fadjarenie, A. (2019). The effect of independence, professional ethics and auditor experience on audit quality. International Journal of Scientific & Technology Research, 8(2), 24-27.
Holm, C., Zaman, M. (2012). Regulating audit quality: Restoring trust and legitimacy. Accounting Forum, 36(1), 51-61.
Humphrey, C., Mizer, P., Turley, S. (2006). Independence and competence? A critical questioning of auditing. Advances in Public Interest Accounting, 12, 149-167.
Hunt, S.D., Vitell, S. (1986). A general theory of marketing ethics. Journal of Macro Marketing, 6(1), 5–16.
Ismail, S., Yuhanis, N. (2018). Determinants of ethical work behavior of Malaysian public sector auditors. Asia-Pacific Journal of Business Administration, 10(1), 21-34.
Jones, J., Massey, D.W., Thorne, L. (2003). Auditors’ ethical reasoning: Insights from past research and implications for the future. Journal of Accounting Literature, 22, 45–103.
Kaplan, S., Whitecotton, S. (2001). An examination of auditors’ reporting intentions when another auditor is offered client employment. Journal of Practice and Theory, 20(1), 45-63.
Karami, M., Galavandi, H., Galaeei, A. (2017). The relationship between professional ethics, ethical leadership and social responsibility in schools. Journal of School, 5(1), 20-40 [In Persian].
Khasharmeh, H., Desoky, A. (2018). Does the provision of non-audit services affect auditor independence and audit quality? Asian Academy of Management, Journal of Accounting and Finance, 14(1), 445-453.
Koh, H., Elfred, B. (2004). Organizational ethics and employee satisfaction and commitment. Management Decision, 42(5), 677-693.
Larson, S. (1977). The rise of professionalism: A sociological analysis. Berkeley. University of Berkeley Press.
McPhail, K. (2006). Ethics and the individual professional accountant. A literature review. Edinburgh. Institute of Chartered Accountants of Scotland.
Mintz, S. (2015). Whistleblowing considerations for external auditors under Dodd-Frank: A blueprint for future research. Research on Professional Responsibility and Ethics in Accounting, 19, 99-128.
Moshashaei, S.M., Hashemi, S.A., Foroughi, D. (2018). The effect of auditors’ individual differences on their professional commitment: the mediation effect of ethical climate fit. Journal of Accounting and Auditing Review, 25(3), 415-432 [In Persian].
Porter, L., Steers, R., Mowday, R., Boulian, P. (1974). Organizational commitment, job satisfaction, and turnover among psychiatric technicians. Journal of Applied Psychology, 59(2), 603-609.
Ramen, M., Jugurnath, B., Gunnoo, H. (2018). An assessment of the factors affecting the ethical judgment of auditors to prevent fraudulent activities. International Conference on Business, Management and Accounting. Hanoi University of Industry. Vietnam.
Shafer, W., Lowe, D., Fogarty, T. (2002). The effects of corporate ownership on public accountants’ professionalism and ethics. Accounting Horizons, 16(2), 109-124.
Shahhosseini, M., Silong, A.D., Ismaill, I.A. Uli, J.N. (2012). The role of emotional intelligence on job performance. International Journal of Business and Social Science, 3(21), 241-246.
Spalding, A., Oddo, A. (2011). It’s time for principles-based accounting ethics. Journal of Business Ethics, 99(1), 49-59.
Suddaby, R., Gendron, Y., Lam, H. (2009). The organizational context of professionalism in accounting. Accounting. Organizations and Society, 34(3), 409-427.
Tahir, F., Abdul Hamid, M. (2018). Auditors’ independence and auditor ethical judgments: Evidence from Malaysia. International Journal of Industrial Management, 4, 72-76.
Toffler, B.L. (2003) Final accounting: ambition, greed, and the fall of Arthur Andersen / Barbara Ley Toffler with Jennifer Reingold. New York: Broadway Books.
Wyatt, A. (2004). Accounting professionalism-they just don’t get it. Accounting Horizons, 18(1), 45-53.