بررسی وجود چسبندگی مالیات بر درآمد شرکت‌ها در سطح خرد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه حسابداری، دانشگاه میبد، میبد، ایران.

10.22103/jak.2020.14957.3121

چکیده

هدف: سیاست‌های مالیاتی از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر متغیرهای اقتصادی در سطح کلان محسوب می‌شود. مطالعه چگونگی تغییرات درآمدهای مالیاتی نسبت به تغییرات تولید ناخالص داخلی (کشش مالیاتی) از جمله مفاهیم اساسی در این حوزه به شمار می‌آید. لذا، بر پایه استدلال فوق، هدف اصلی این مقاله بررسی کشش مالیاتی در سطح خرد (چسبندگی مالیات) است. در این راستا، آهنگ تغییرات مالیات بر درآمد (سود) شرکت‌ها در مقایسه با تغییرات سود شرکت سنجیده می‌شود. چسبندگی مالیات در صورتی وجود دارد که نرخ کاهش در مالیات از نرخ کاهش در سود کمتر باشد.
 روش: برای بررسی موضوع نمونه‌ای متشکل از 284 شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران در فاصله سال‌های 1390 تا 1397 انتخاب شده است. داده‌ها با استفاده از رگرسیون تحلیل شده است.
 یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان می‌دهد چسبندگی مالیات در سطح شرکت‌های مورد مطالعه وجود ندارد. به‌علاوه، تأثیر متغیرهای رشد اقتصادی و شدت سرمایه معنا‌دار نیست. بااین‌حال، اهرم مالی می‌تواند چسبندگی مالیات را کاهش دهد.
نتیجه‌گیری: دلیل عدم چسبندگی مالیات را از یک بعد می‌توان به سیاست‌های مالیاتی دولت و کاهش اتکا به مالیات بر سود شرکت‌ها در سال‌های مورد مطالعه و همچنین توجه کم به مالیات بر عایدی سرمایه در ساختار مالیاتی نسبت داد. از بعد دیگر می‌توان تخصص شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس نسبت به شرکت‌های غیربورسی در برنامه‌ریزی مالیاتی را در این امر دخیل دانست. به‌طور خلاصه با توجه به اهمیت درآمدهای مالیاتی در شرایط تحریمی حال حاضر کشور (کاهش نرخ رشد اقتصادی) مطلوب است وزن مناسبی در ساختار مالیاتی کشور به مالیات بر عایدی سرمایه اختصاص یابد.

کلیدواژه‌ها


خواجوی، شکراله؛ ولی‌پور، هاشم؛ کاویانی‌فرد، هاشم. (1397). بررسی نقش و انگیزه هیأت‌مدیره در اجتناب از پرداخت مالیات شرکت. دانش حسابداری مالی، 5(2)، 59-84.
شاکری، عباس؛ موسوی، میرحسین. (1382). بررسی کارایی سیستم مالیاتی در اقتصاد ایران با توجه به کشش قیمتی و وقفه مالیاتی. پژوهش‌های اقتصادی ایران، 17، 57-78.
شمس‌الدینی، مصطفی؛ شهرکی، جواد. (1395). بررسی عوامل مؤثر بر میزان درآمدهای مالیاتی در ایران. سیاست‌گذاری اقتصادی، 15، 77-116.
رستمی، ولی؛ اسدزاده، حمید. (1396). بررسی حقوقی تأثیر مالیات بر سرمایه‌گذاری خارجی. پژوهشنامه مالیات، 33، 149-165.
عباسیان، عزت‌اله؛ جعفری، محمد؛ نصیرالاسلامی، ابراهیم؛ محمدی، فرزانه. (1396). واکنش کشش‌های بلندمدت و کوتاه‌مدت پایه‌های مالیاتی به ادوار تجاری در ایران. تحقیقات مدل‌سازی اقتصادی، 28، 7-33.
عرب‌صالحی، مهدی؛ هاشمی، مجید. (1394). تأثیر اطمینان بیش‌ازحد مدیریتی بر اجتناب مالیاتی. بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 22، 85-104.
کاشانی‌پور، محمد؛ فرجی، امید؛ برجی، پریسا. (1398). ارتباط سیاسی، راهبری شرکتی و تهور مالیاتی. دانش حسابداری، 39، 143-175.
مداح، مجید؛ نوروزی، زهرا. (1395). برآورد کشش شناوری مالیاتی به روش همجمعی. فصلنامه اقتصاد و الگوسازی. 27، 71-96.
منصورفر، غلامرضا؛ غیور، فرزاد؛ عباسی‌مولان، بهزاد. (1397). رابطه بین مالیات جسورانه و اهرم مالی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهشنامه مالیات، 37، 173-197.
References
Abbasian, E., Jafari, M., Nasiroleslami, E., Mohammadi, F. (2017). the short and long-run elasticities of tax base response to business cycles in Iran. Journal of Economic Modeling Research, 28, 7-33 [In Persian].
Adhikari, A., Derashid, C., Zhang, H. (2006). Public policy, political connections, and effective tax rates: Longitudinal evidence from Malaysia. Journal of Accounting andPublic Policy, 25, 574-595.
Anderson, M., Banker, R. (2003). Are selling, general, and distribution costs sticky? Journal of Accounting Research, 41(1), 47–63.
Arabsalehi, M., Hashemi, M. (2015). The effect of managerial overconfidence on tax avoidance. Accounting and Auditing Review, 22, 85-104 [In Persian].
Dyreng, S.D., Hanlon, M., Maydew, E.L. (2007). Long-run corporate tax avoidance. The Accounting Review, 83(1), 61-82.
Giertz, S. (2010). The elasticity of taxable income during the 1990s: New estimates and sensitivity analyses. Southern Economic Journal, 77(2), 406–433.
Graham, J.R., Mills, L.F. (2007). Using tax return data to simulate corporate marginal tax rates. Journal of Accounting and Economics, 46(2), 366–388.
Gruber, J., Saez, E. (2002). The elasticity of taxable income: Evidence and implications. Journal of Public Economics, 84(1), 1–32.
Gupta, S., Newberry, K. (1997). Determinants of the variability in corporate effective tax rate: Evidence from longitudinal data. Journal of Accounting & Public Policy, 16, 1-39.
Kashanipour, M., Faraji, O., Borji, P. (2019). Political connection, corporate governance and tax aggressiveness. Journal of Accounting Knowledge, 39, 143-175 [In Persian].
Khajavi, Sh., Valipour, H., Kavianifard, H. (2018). The investigating of the role of the board in tax avoidance firms listed in the Tehran Stock Exchange. Journal of Financial Accounting Knowledge, 5(2), 59-84 [In Persian].
Maddah, M., Norouzi, Z. (2016). Estimating tax buoyancy using co-integration technique. Journal of Economics and Modelling, 27, 97-122 [In Persian].
Mansoorfar, Gh., Ghayoor, F., Abbasi, B. (2018). The relationship between tax aggressiveness and financial leverage of companies listed in Tehran Stock Exchange. Journal of Tax Research, 37, 173-197 [In Persian].
Phaneuf, L., Victot, J.G. (2019). Long‐run inflation and the distorting effects of sticky wages and technical change. Journal of Money, Credit and Banking, 51(1), 5-42.
Porcano, T.M. (1986). Corporate tax rates: Progressive, proportional, or regressive. The Journal of the American Taxation Association, 7(2), 17–31.
Rostami, V., Asadzadeh, H. (2017). A legal study of taxes’ impact on foreign investment. Journal of Tax Research, 33, 149-165 [In Persian].
Rubolino, E., Waldenstrom, D. (2019). Trends and gradients in top tax elasticities: cross-country evidence 1900–2014. International Tax and Public Finance, 26(3), 457-485.
Shakeri, A., Moosavi, M. (2003). Efficiency in the Iranian tax system price elasticity & tax lag concerns. Iranian Journal of Economic Research, 17, 57-78 [In Persian].
Shamsoddini, M., Shahraki, J. (2016). Studying the factors affecting Iran’s tax revenues. The Journal of Economic Policy, 15, 77-116 [In Persian].
Shevlin, T. (1987). Taxes and off-balance-sheet financing: Research and development limited partnerships. The Accounting Review, 62(3), 480–509.
Stickney, C.P., Mcgee, V.E. (1982). Effective corporate tax rates the effect of size, capital intensity, leverage, and other factors. Journal of Accounting and Public Policy, 1(2), 125–152.
Sun, R., Ho, K., Gu, Y., Chen, C. (2019). Asymmetric cost behavior and investment in r&d: evidence from china’s manufacturing listed companies. Sustainability, 11, 1785-1800.
Wilkie, P. (1988). Corporate average effective tax rates and inferences about relative tax preferences. Journal of the American Taxation Association. 10(1), 75–88.
Wu, L., Yue, H. (2009). Corporate tax, capital structure, and the accessibility of bank loans: Evidence from China. Journal of Banking & Finance, 33, 30-38.
Yang, W., Gan, SH., Wang, H., Liu. X. (2019). Does the tax stickiness exist? Proceedings of the Thirteenth International Conference on Management Science and Engineering Management, 135-148.
Zeng, T. (2010). Income tax liability for large corporations in China: 1998-2007. Asian Review of Accounting, 18(3), 180-196.
Zheng, S., L, Hao. (2004). Cost sticky behavior of Chinese listed companies. Economic Research, 12, 26–34.
Zimmerman, J. (1983). Taxes and firm size. Journal ofAccounting and Economics, 5, 119-149.