تبیین رفتارهای اخلاقی و غیراخلاقی مدیریت سود با استفاده از الگو‌های پیشرفته ساختاری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه حسابداری، واحد بین المللی کیش، دانشگاه آزاد اسلامی، جزیره کیش، ایران

2 استاد گروه حسابداری، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.

3 استادیار گروه حسابداری، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

10.22103/jak.2020.15461.3205

چکیده

هدف: هدف این مقاله، تبیین رفتارهای اخلاقی و غیراخلاقی مدیریت سود با استفاده از الگو‌های پیشرفته ساختاری است.
 روش: پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی و کاربردی بوده و پس از طی مراحل مختلف و با روش کیفی یا قضاوتی انجام می‌گیرد. بخش میدانی پژوهش، پس از گزینش تصادفی 403 نفر از مدیران مالی شرکت‌های بورسی، انجام گرفت.
 یافته‌ها: تحلیل روابط بین متغیرها بر اساس روش معادلات ساختاری نشان داد که فشارهای اخلاقی، باورهای اخلاقی سازمانی، فرهنگ گرایش به قدرت گریزی و توجیه اخلاقی بر رفتار مدیریت سود اثرگذار هستند.
 نتیجه‌گیری: تحلیل هم‌خوانی نظرات نشان داد که بین نوع اظهار نظر افراد در زمینه رفتارهای اخلاقی و غیر‌اخلاقی مدیریت سود، صرف نظر از جنسیت، سن، تجربه، وضعیت تأهل و سطح تحصیلات، اتفاق نظر وجود داشته و به اتفاق بر اهمیت بالای رفتارهای مدیریت سود و عوامل موثر تصریح نموده‌اند. فشارهای اخلاقی بر شکل گیری باورهای اخلاقی فرد و سطح توجیه اخلاقی فرد تأثیر مثبت دارد. توجیه اخلاقی بر بروز رفتارهای مدیریت سود تأثیر مثبت دارد. سطح باورهای اخلاقی فرد بر میزان توجیه اخلاقی وی تأثیر مثبت دارد. فرهنگ سازمانی قدرت گریزی فرد بر باورهای اخلاقی، توجیه اخلاقی و در نهایت بروز رفتارهای مدیریت سود تأثیر مثبت دارند. باورهای اخلاقی فرد رابطه بین فشارهای اخلاقی وارده بر فرد و سطح توجیه اخلاقی وی را تشدید می‌کند. در نهایت، فرهنگ قدرت گریزی فرد رابطه بین فشارهای اخلاقی وارده بر فرد و بروز رفتارهای مدیریت سود را تشدید می‌نماید.

کلیدواژه‌ها


اخگر، محمد امید؛ داودی، سمیره (1398). بررسی توانایی سیستم حسابداری شرکت در ارایه اطلاعات قابل مقایسه و مدیریت سود. دانش حسابداری، دهم، 10(1)، 113-91.
بهمنش، سعید. (1398). راهبردهای رقابتی، تبیین رفتارهای اخلاقی و غیراخلاقی مدیریت سود با استفاده از مدل‌های پیشرفته ساختاری. رساله دکتری حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کیش.
داداشی، ایمان؛ نوروزی، محمد (1399). بررسی اثر میانجی خوانایی گزارشگری مالی بر رابطه بین مدیریت سود و هزینه سرمایه، دانش حسابداری، 1(1)، 157-135.
فغانی، مهدی؛ پهلوان، هادی (1397). تأثیر هزینه‌های نمایندگی بر رابطه بین کیفیت کنترل‌های داخلی و مدیریت سود، دانش حسابداری، 9(3)، 87-65.
References
Agarwalla, S.K., Desai, N., Tripathy, A. (2017). The impact of self-deception and professional skepticism on perceptions of ethicality. Advances in accounting, 37, 85-93.
Akhgar, M., Davoodi, S. (2019). Relationship between accounting comparability and accrual-based and real earnings management. Journal of Knowledge Accounting, 10(1), 91-113 [In Persian].
Basha, M. (2018). Investigate Accrual Earning Management Practicing in Non-Financial Listed Firms in Jordan 2006-2007. Available at SSRN 3197671.
Beck, T., Demirgüç-Kunt, A., Levine, R. (2007). Finance, inequality and the poor. Journal of Economic Growth, 12(1), 27–49.
Behmanesh, S. (2020). Explaining the ethical and un-ethical behaviors of earnings management using advanced structural models. Ph.D Disertation, Kish International Branch, Islamic Azad University [In Persian].
Bruns, W.J., Merchant, K.A. (1990). The dangerous morality of managing earnings. Management Accounting, 72(2), 22–25.
Dadashi, I., Norouzi, M. (2020). Investigating the mediating effect of financial reporting readability on the relationship between earnings management and cost of capital. Journal of Knowledge Accounting, 11(1), 135-157 [In Persian].
Doupnik, T.S. (2008). Influence of culture on earnings management: A note. Abacus, 44, 3, 317–340.
Earley, P.C., Erez, M. (1997). The transplanted executive: Why you need to understand how workers in other countries see the world differently. New York: Oxford University Press.
Faghani, M., Pahlavan, H. (2018). Impact of agency costs on the relationship between internal control quality and earnings management. Journal of Knowledge Accounting, 9(3), 65-87 [In Persian].
Festinger, L. (1957). A Theory of Cognitive Dissonance. Evanston, IL: Row, Peterson.
Fornell, C., Larcker, D.F. (1981). Structural equation models with unobservable variables and measurement error: Algebra and Statistics’. Journal of Marketing Research, 18(3), 382-388.
Froelich, K.S., Kottke, J.L. (1991). Measuring individual beliefs about organizational ethics’. Educational and Psychological Measurement, 51(2), 377–383.
Graham, K.A., Ziegert, J.C., Capitano, J. (2013). The effect of leadership style, framing, and promotion regulatory focus on unethical pro-organizational behavior. Journal of Business Ethics, 126, 3, 1-14.
Grasso, L.P., Tilley, P.A., White, R.A. (2009). The ethics of earnings management: perceptions after Sarbanes-Oxley. Management Accounting Quarterly, 11(1), 45–70.
Hofstede, G. (2013). The hofstede centre: China’. Available at: http://geert-hofstede.com/china.html (accessed 31 December 2015).
Hurtt, R.K. (2010). Development of a scale to measure professional skepticism. Auditing: A Journal of Practice & Theory, 29(1), 149–171.
Jackson, C.L., Colquitt, J.A., Wesson, M.J., ZapataPhelan, C.P. (2006). Psychological collectivism: A measurement validation and linkage to group member performance. Journal of Applied Psychology, 91, 884–890.
Kirkman, B.L., Chen, G., Farh, J.L., Chen, Z.X., Lowe, K.B. (2009). Individual power distance orientation and follower reactions to transformational leaders: a cross-level, cross-cultural examination. Academy of Management Journal, 52(4), 744–764.
Lowe, K.B., Kroeck, K.G., Sivasubramaniam, N. (2018). Effectiveness correlates of transformational and transactional leadership: A meta-analytic review of the MLQ literature. Leadership Quarterly, 7, 385-425.
Magner, N., Welker, R.B., Campbell, T.L. (1996). Testing a model of cognitive budgetary participation processes in a latent variable structural equations framework. Accounting and Business Research, 27(1), 41-50.
Martin, K., Cullen, J. (2006). Continuities and extensions of ethical climate theory: A metaanalytic review. Journal of Business Ethics, 69(2), 175-194.
Mulford, C.W., Comiskey, E.E. (2011). The financial numbers game: Detecting creative accounting practices. New York, John Wiley & Sons.
Newstrom, J.W., Ruch, W.A. (1975). The ethics of management and the management of ethics. MSU Business Topics, 2, 29-37.
Niehoff, B.P., Moorman, R.H. (1993). Justice as a mediator of the relationship between methods of monitoring and organizational citizenship behaviors. Academy of Management Journal, 36, 527–556.
Noronha, C., Zeng, Y., Vinten, G. (2008). Earnings management in China: An exploratory study. Managerial Auditing Journal, 23, 4, 367–385.
Paulhus, D. (1991). Measurement and control of response bias. In J. Robinson, P. Shaver, & L. Wrightsman (Eds.), Measures of personality and social psychological attitudes (pp. 17–59). New York: Academic Press.
Perols, J.L., Lougee, B.A. (2011). The relation between earnings management and financial statement fraud. Advances in Accounting, 27(1), 39-53.
Peterson, D.K. (2003). The relationship between ethical pressure, relativistic moral beliefs and organizational commitment. Journal of Managerial Psychology, 18(6), 557–572.
Shafer, W.E., Wang, Z. (2011). Effects of ethical context and Machiavellianism on attitudes toward earnings management in China. Managerial Auditing Journal, 26(5), 372-392.
Umphress, E.E., Bingham, J.B., Mitchell, M.S. (2010). Unethical behavior in the name of the company: the moderating effect of organizational identification and positive reciprocity beliefs on unethical pro-organizational behavior. Journal of Applied Psychology, 95(4), 769–780.
Victor, B., Cullen, J.B. (1988). The organizational bases of ethical work climates. Administrative Science Quarterly, 33(1), 101-125.
Walker, K.B., Fleischman, G.M. (2013). Toeing the line: the ethics of manipulating budgets and earnings. Management Accounting Quarterly, 14, 3, 18–24.