جایگاه راهبرد تجاری در ارتقای کیفیت حسابرسی با تأکید بر عواملی محیطی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه حسابداری، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران.

2 استاد گروه حسابداری، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران.

3 استادیار گروه حسابداری، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران.

10.22103/jak.2020.14485.3043

چکیده

هدف:قضاوت حرفه‌ای حسابرس از عوامل کلیدی در هدایت صحیح حسابرسی است. برای اتخاذ تصمیم مناسب در این زمینه، حسابرس با در نظر گرفتن راهبرد تجاری، از مواردی همچون ویژگی‌های عملیاتی صاحبکار، میزان پیچیدگی و ساختار سازمانی نیز شناخت پیدا می‌کند، چرا که همه این موارد به صورت منطقی می‌تواند در اظهارنظر حسابرس تأثیر داشته باشد.هدف از انجام این پژوهش بررسی رابطة بین راهبرد تجاری و کیفیت حسابرسی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با در نظرگرفتن عوامل محیطی پژوهش است.
روش: پژوهش حاضر از لحاظ هدف، از نوع تحقیق کاربردی است. همچنین در این پژوهش با توجه به نوع داده‌ها و روش‌های تجزیه و تحلیل موجود، از روش داده­های ترکیبی استفاده شده است. بدین منظور داده های 135شرکت‌ پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال‌های 1389 تا 1396 مورد مطالعه قرار گرفتند. در این پژوهش کیفیت حسابرسی با استفاده از معیارهای خروجی تابع عوامل محیطی پژوهش (با معیارهای خطای نوع اول و دوم، گزارش غیر مقبول جدید و کیفیت گزارشگری مالی) مورد سنجش قرار می‌گیرد.
یافته‌ها:شواهد تجربی به دست آمده از آزمون فرضیه های تحقیق حاکی از آن است که خطای نوع اول، رابطة مستقیم و معنادار و خطای نوع دوم، رابطة منفی و معناداری با راهبرد تجاری دارد. همچنین نوع گزارش حسابرس و کیفیت گزارشگری مالی رابطه مستقیم و معناداری با راهبرد تجاری دارند.
نتیجه‌گیری: نهایتاً نتایج این بررسی نکات مهمی را برای سرمایه‌گذاران و استفاده کنندگان گزارش‌های مالی فراهم می‌نماید . بدین مفهوم که تعیین کیفیت حسابرسی (یا فقدان آن) بدون شناخت محیط حسابرسی و کسب و کار شرکت‌ها ناقص بوده و در مباحث مربوط به تصمیم‌گیری باعث گمراهی خواهد شد. همچنین، سرمایه‌گذاران و استفاده‌کنندگان گزارش‌های مالی می‌توانند بینش و آگاهی خود را نسبت به کیفیت حسابرسی شرکت‌ها از طریق ایجاد ارتباطی منطقی با نوع راهبرد کسب و کار شرکت‌ها توسعه دهند.

کلیدواژه‌ها


اسدی، مرتضی؛ دارابی، مجید. (1391).کیفیت حسابرسی. حسابرس، 14(62)، 88-87.
برزیده، فرخ؛ جوانی قلندری، موسی؛ عظیمی، عابد. (1397). تأثیر استراتژی‌های تجاری بر کارایی سرمایه‌گذاری. دانش حسابداری، 9(4)، 184-53.
برزیده، فرخ؛ معیری، مرتضی.(1385). عوامل موثر بر به موقع بودن گزارش حسابرسی. مطالعات حسابداری، 16(4)، 69-43.
تنانی، محسن؛ علوی، سید محمد.( 1392). بررسی مقایسه ای عوامل موثر بر حق الزحمه حسابرسی صورت‌های مالی از منظر حسابرسان مستقل و مدیران اجرایی. دانش حسابرسی، ۱۳ (۵۱). 127-107
تنانی، محسن؛ محب خواه، مهدی. (1393). بررسی رابطه بین استراتژی کسب و کار با کیفیت سود و بازده سهام در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار. پژوهش‌های تجربی حسابداری، 4(13)، 127-105.
حسنی، محمد؛ (1392). حساسیت محافظه کاری حسابداری نسبت به کیفیت حسابرسی. دانش حسابداری، 4(15)، 149-172.
خلیلیان موحد، سمیه؛ سلیمانی مارشک، مجتبی. (1393). رویکرد ریسک تجاری؛ رویکردی نوین جهت افزایش کیفیت حسابرسی. مطالعات حسابداری و حسابرسی، 4(16)، 94-84.
خوش طینت، محسن؛ اسماعیلی، شاهپور. (1385). رابطه بین کیفیت سود و یازده سهام. مطالعات تجربی حسابداری مالی، 3(12)، 56-27.
ساریخانی، نصیبه؛ برزگر، الهه. (1395). بررسی رابطۀ بین کیفیت حسابرسی و تجدید ارائه صورت‌های مالی ناشی از مدیریت سود و مدیریت وجه نقد در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. حسابداری مالی، 8(29)، 131-103.
غلامرضایی، محسن؛ مافی، منصور. (1393). نقش تجزیه و تحلیل استراتژیک و ریسک تجاری در حسابرسی مالی. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 3(9)، 68-53.
فخاری، حسین؛ کبیری، محمدتقی. (1397). بررسی اثر تعدیل‌کنندگی گزارش حسابرسی بر ارتباط افشای ضعف کنترل‌های داخلی و عدم تقارن اطلاعاتی. پژوهش‌های تجربی حسابداری، 7(27)، 169-147.
کردستانی، غلامرضا؛ تاتلی، رشید. (1393). ارزیابی توان پیش بینی مدل های ورشکستگی )مقایسه مدلهای اولیه و تعدیل شده). دانش حسابرسی، 14(55). 70-51.
محمدرضایی، فخرالدین؛ تنانی، محسن؛ علی آبادی، ابوالفضل. (1397). خطای حسابرسی: تأخیر درگزارش حسابرسی و نقش تعدیلگر مالکیت خانوادگی. بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 1(25)، 70-51.
محمدرضایی، فخرالدین؛ فرجی، امید. (1398). معمای سنجش کیفیت حسابرسی در پژوهش‌های آرشیوی: نقد و ارائه پیشنهادات برای محیط پژوهشی ایران. بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 1(26)، 122-87.
مرادی، محمد؛ سپهوندی، سعید. (1394). تأثیر استراتژی‌های رقابتی بر پایداری عملکرد مالی و ریسک. پژوهش‌های حسابداری مالی، 7(3)، 90-75.
مشکی میاوقی، مهدی؛ خردیار، سینا؛ حسن زاده، نغمه. (1397).  بررسی رابطه بین استراتژی راهبری هزینه، رقابت بازار و مدیریت سود واقعی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار. پیشرفت های حسابداری، 10(1)، 211-235.
نمازی، محمد؛ دهقانی، علی اصغر؛ قوهستانی، سمانه. (1395). خود شیفتگی مدیران و استراتژی تجاری شرکت‌ها. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 6(22)، 51-37.
نیک بخت، محمدرضا؛ عمرانی، حامد؛ آخوندی، امید. (1398). استراتژی تجاری صاحبکار و حق‌الزحمه حسابرسی. پژوهش‌های کاربردی در گزارشگری مالی، 8(14)، 118-97.
 
 
References
Asadi, M., Darabi., M. (2012). Audit quality. Journal of Auditor, 14(62), 87-88 [In Persian].
Bae, G.S., Choi S.U. (2012). Do industry specialist auditors improve investment efficiency? Electronic Copy Available at: http://ssrn.com/ abstract=2145191.
Barzide, F., Javani Ghalandari, M., Azimi, A. (2019). Effects of business strategies on investment efficiency. Journal of Accounting Knowledge, 9(4), 153-184 [In Persian].
Barzideh, F., Moayeri, M. (2006). The effective factors on timeliness of audit report: Evidence from Iran. Empirical Studies in Financial Accounting Quarterly, 4(16), 43-69 [In Persian].
Bell, T.B., Peecher, M.E., Solomon, I. (2005). The 21st century public company audit: conceptual elements of KPMG’s global audit methodology. KPMG International.
Bell, T., Marrs, F., Solomon, I., Thomas, H. (1997). Auditing Organizations Through a Strategic-Systems Lens. The KPMG Business Measurement Process: KPMG Peat Marwick LLP.
Bentley, K. (2012). Antecedents to financial statement misreporting. The Influence of Organizational Business Strategy, Ethical Culture and Climate, Texas A&M University.
Bentley, K.A., Newton N.J., Thompson, A.M. (2017). Business strategy, internal control over financial reporting, and audit reporting quality. Auditing: A Journal of Practice & Theory, 36(4), 49-69.
Bentley, K.A., Omer T.C., Sharp, N.Y. (2013). Business strategy, financial reporting irregularities, and audit effort. Contemporary Accounting Research, 30(2), 780-817.
Bentley-Goode, K., Newton, N., Thompson, A.M. (2015). Business strategy and internal control over financial reporting. Working Paper, University of Missouri.
Black, B.S., Kim, T.C., Park, Love, I., Rachinsky, A. (2009). Corporate governance indices and firm market values: Time series evidence from Koria. Emerging Markets Review, 7(4), 361-379.
Bushman, R., Smith, A. (2001). Financial accounting information and corporate governance. Journal of Accounting Economics, 32(1-3), 237-333.
Chen, Y., Eshleman, J.D., Soileau, J.S. (2016). Business strategy and auditor reporting. Auditing: A Journal of Practice & Theory, 36(2), 63–86.
Chenhall, R.H. (2003). Management control systems design within its organizational context: Findings from contingency-based research and directions for the future. Accounting, Organizations and Society, 28(2-3), 127-168.
Chow, C.W., Rice, S.J. (1982). Qualified audit opinions andauditorswitching, The Accounting Review, 57(2), 326–35.
Das, S., Pandit, S.H. (2010). Audit quality, life-cycle stage and the investment efficiency of the firm. Retrieved from http:// www.ssrn. com.
DeAngelo, L.E. (1981). Auditor size and audit quality. Journal of Accounting and Economics, 3(3), 183-199.
Dechow, P., Dichev, I., (2002). The quality of accruals and earnings: the role of accrual estimation errors. The Accounting Review, 77, 35-59.
Doyle, J.T., Ge, W., McVay, S.)2007(. Determinants of weaknesses in internal control over financial reporting. Journal of Accounting & Economics 44(1–2), 193–223.
Fakhari, H., Kabiri, M. (2018). The moderating effect of auditing report on the relation between internal control weakness disclosure and information asymmetry. Journal of Empirical Research in Accounting, 7(27), 147-169 [In Persian].
Fisher, J. (1995). Contingency-based research on management control systems: Categorization by level of complexity. Journal of Accounting Literature, 14, 24-53.
Gani, L., Jermias, J. (2006). Investigating the effect of board independence on performance across different strategies. The International Journal of Accounting 41(3), 295–314.
Gholamrezaeei, M., Mafi, M. (2014). The role of strategic analysis and business risk in financial auditing. Journal Management System, 3(9), 53-68 [In Persian].
Habib, A., Hasan, M.M. (2017). Business strategy, overvalued equities, and stock price crash risk. Research in International Business and Finance, 39(1), 389– 40.
Hambrick, D.C. (1983). Some tests of the effectiveness and functional attributes of Miles and Snow’s strategic types. Academy of Management Journal, 26(1), 5–26.
Hasani., M. (2014). The sensitivity of accounting conservatism to audit quality. Journal of Accounting Knowledge, 4(15), 149-172 [In Persian].
Higgins, D., Omer, T.C., Phillips, J.D. (2015). The influence of a firm’s business strategy on its tax aggressiveness. Contemporary Accounting Research, 32(2), 674–702.
Ittner, C.D., Larcker, D.F., Rajan, M.V. (1997). The choice of performance measures in annual bonus contracts. The Accounting Review, 72(2), 231–255.
Kenchel, W.R. (2007). The business risk audit: origins, obstacles and opportunities. Accounting, Organizations and Society, 32(4-5), 383- 408.
Khalilian Movahed, S., Soleimani Marshak, M. (2015). Business risk approach, a new approach to improving the quality of the audit. Accounting and Auditing Studies, 4(16), 84-94 [In Persian].
Khoshtinat M., Esmaeeli, SH., (2006). Relationship between earnings quality and stock return. Empirical Studies in Financial Accounting Quarterly, 3(12), 27-56 [In Persian].
Kinney, W.R. (2000). Research opportunities in internal control quality and quality assurance. Auditing: A Journal of Practice & Theory, 19(1), 83-90.
Knechel, W.R. (2007). The business risk audit: Origins obstacles and Opportunities. Accounting, Organization and Society, 32(5), 383-408.
Kordestani, Gh., Tatli, R. (2014). Earnings attributes and type of earnings management in the distressed and bankrupt firms. Research in Accounting and Auditing, 4(1), 79-104 [In Persian].
Langfield-Smith, K. (1997). Management control systems and strategy: A critical review. Accounting, Organizations and Society 22(2), 207–232.
Lemon, W.M., Tatum, K.W., Truly, W.S. (2000). Developments in the audit methodologies of large accounting firms. London, England: auditing practices board.
Liu, L., Subramaniam, N. (2013). Government ownership, audit firm size and audit pricing: Evidence from China. Journal of Accounting and Public Policy, 32(2), 75-161.
Meshki, M., Kheradyar, S., Hasanzadrh, N. (2018). A study on the relationship between Cost leadership strategy, Market Competition, and earnings management in the Tehran Stock Exchange. Journal of Accounting Advance, 10(1).211-235 [In Persian].
Miles, R.E., Snow, C.C. (2003). Organizational Strategy, Structure, and Process. Stanford, CA: Stanford University Press.
Miles, R. E., C. C. Snow, A. D. Meyer, and H. J. Coleman. (1978). Organizational strategy, structure and process. The Academy of Management Review, 3 (3), 546–562.
Miles, R.E., Snow, C.C. (1994). Fit, failure, and the hall of fame: How companies succed or fail, Free Press.
Miles, R.E., Snow, C.C., Meyer, A.D., Coleman, H.J. (1978). Organizational strategy, structure, and process. Academy of Management Review, 3(3), 546-562.
Mohammadrezaei, F., Faraji, O. (2019). The Dilemma of audit quality measuring in archival studies: Critiques and suggestions for Iran’s research setting. Accounting and Auditing Review, 1(26), 87-122 [In Persian].
MohammadRezaei, F., Mohd-Saleh, N. (2018). Audit report lag: the role of auditor type and the increased competition in the audit market. Accounting & Finance, 58(3), 885-892 [In Persian].
Mohammadrezaei, F., Tanani, M., Aliabadi A. (2018). Audit failure: Audit report lag and moderating role of family ownership. Accounting and Auditing Review, 1(25), 51-70 [In Persian].
Moradi, M., Sepahvandi, S. (2015). The impact of competitive strategies on stability of financial performance and risk. Financial Accounting Reserarches, 7(3), 75-90 [In Persian].
Namazi M., Dehghani A., Ghoohestani. (2017). CEO narcissism and business strategy. Journal Management System, 6(22), 37-52 [In Persian].
Nikbakht, M., Omrani, H., Akhoundi, O. (2019). Client business strategy and audit fee. Journal of Applied Research in Financial Reporting, 8(1), 97-118.
Palmrose, Z. (1988). An analysis of auditor litigation and audit service quality. The Accounting Review, 63(1), 55-73.
Peecher, M.E., Schwartz, R., Solomon, I. (2007). It’s all about audit quality: Perspectives strategic-systems auditing. Accounting, Organizations and Society, 32(4-5), 463-485.
Robson, K., Humphrey, C., Khalifa, R., Jones, J. (2007). Transforming audit technologies: Business risk audit methodologies and the audit field. Accounting, Organizations and Society, 32(4/5), 409–438.
Rugman, A.M., Verbeke, A. (1988). Does competitive strategy work for small business? Journal of Small Business & Entrepreneurship, 5(3), 45-50.
Sarikhanii, N., Barzeghar, E. (2016). Investigating the relationship between audit quality with restatements related to earning management and cash flow management, of companies listed in Tehran Stock Exchange. Quarterly Financial Accounting Journal, 8(29), 103-13 [In Persian].
Simons, R. (1987). Accounting control systems and business strategy: An empirical analysis. Accounting, Organizations and Society, 12(4), 357–374.
Tanani M., Mohebkhah, M. (2014). Relationship between business strategy with earnings quality and stock return in firms listed in Tehran Stock Exchange. Journal of Empirical Research in Accounting, 4(13), 105-127 [In Persian].
Tanani., M., Alavi, S.M. (2012). A comparison of factors influencing audit fees between independent auditors and executives. Journal of Audit Science, 13(51), 107-127 [In Persian].
Tsui, J.L., Jaggi, B., Gul, F.A. (2001). CEO domination, growth opportunities, and their impact on audit fees. Journal of Accounting, Auditing and Finance, 16, 189–208.
Vitalis, A.M. (2012). Business risk and audit risk: An integrated model with experimental boundary test. (Unpublished Doctoral Dissertation), University of Wisconsin-Madison, Madison: USA.
Wu, P., Lei, G., Tingting, G. (2015). Business strategy, market competition and earnings management. Chinese Management Studies, 9(3), 401–424.