ارتباط سیاسی، راهبری شرکتی و تهور مالیاتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حسابداری، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران.

2 استادیار گروه حسابداری، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران.

3 کارشناسی ارشد گروه حسابداری، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران.

10.22103/jak.2019.13068.2851

چکیده

هدف: این پژوهش با هدف بررسی تأثیر ارتباط سیاسی و برخی از معیارهای مهم راهبری شرکتی ازجمله استقلال هیئت‌مدیره و میزان مالکیت سهامداران نهادی بر تهور مالیاتی و همچنین، بررسی تأثیر این معیارها بر رابطه بین ارتباط سیاسی و تهور مالیاتی به اجرا درآمده است.
روش: برای آزمون فرضیه‌هایپژوهش از الگوی داده‌های ترکیبی و برای اندازه‌گیری متغیر تهور مالیاتی از تفاوت مالیات دفتری استفاده شده است. نمونۀ آماری این پژوهش، پس از اعمال برخی محدودیت‌ها شامل 121 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق‌بهادار تهران طی بازه زمانی 1390 تا 1395 است.
یافته‌ها: یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که برقراری ارتباط سیاسی با دولت تأثیر مثبت و معنادار و وجود اعضاء هیئت‌مدیره مستقل و میزان مالکیت سهامداران نهادی، تأثیر منفی و معنادار بر تهور مالیاتی دارند. همچنین اعضاء هیئت‌مدیره مستقل و میزان مالکیت سهامداران نهادی، رابطه مثبت بین ارتباط سیاسی و تهور مالیاتی را کاهش می‌دهند.
نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های پژوهش می‌توان دریافت که شرکت‌های دارای ارتباط سیاسی با دولت به دلیل برخورداری از مزایا و امتیازات دولتی، میزان تهور مالیاتی بیشتری دارند که با استفاده از سازوکارهای راهبری شرکتی مانند وجود اعضاء هیئت‌مدیره مستقل و میزان مالکیت سهامداران نهادی می‌توان میزان تهور مالیاتی را کاهش داد و از تأثیر مثبت ارتباط سیاسی بر تهور مالیاتی کاست.

کلیدواژه‌ها


ابراهیمی، سید کاظم؛ بهرامی‌نسب، علی؛ حسن‌زاده، مهدی. (1396). واکاوی کیفیت گزارشگری مالی و اجتناب مالیاتی در پرتو مالکیت دولتی و ارتباطات سیاسی. مدیریت سازمان‌های دولتی، 5(2)، 76-61.
اعتمادی، حسین؛ سپاسی، سحر؛ ساری، محمدعلی. (1395). چارچوب مفهومی طرح‌ریزی مالیات شرکتی. پژوهش حسابداری، 6(1)، 80-61.
اعتمادی، حسین؛ سپاسی، سحر؛ ساری، محمدعلی. (1396). ارزیابی ریسک سیاست‌های کمینه‌سازی مالیات شرکت‌ها. مطالعات تجربی حسابداری مالی، 14(54)، 17-1.
افلاطونی، عباس. (1396). اقتصادسنجی در پژوهش‌های مالی و حسابداری با نرم‌افزار ایویوز. تهران، انتشارات ترمه.
آقایی، محمدعلی؛ انواری رستمی، علی اصغر؛ ساری، محمدعلی؛ سلمانی، یونس. (1394). بررسی رابطه ویژگی‌های حاکمیت شرکتی و طرح‌ریزی مالیات شرکتی. راهبرد مدیریت مالی، 3(2)، 21-1.
باباجانی، جعفر؛ عبدی، مجید. (1389). رابطه اصول راهبری شرکت‌ها و سود مشمول مالیات شرکت‌ها. پژوهش‌های حسابداری مالی، 2(3)، 86-65.
بحری‌ثالث، جمال؛ بهنمون، یعقوب؛ مددی‌زاده، ابراهیم. (1393). ویژگی‌های هیئت مدیره و استراتژی مالیاتی جسورانه. حسابداری مدیریت، 7(22)، 67-53.
بندریان، امیرعلی؛ واعظ، سیدعلی؛ مقصودی، فرامرز. (1395). تأثیر حسابداری محافظه‌کارانه بر رابطه بین مدیریت سود و گزارشگری مالیاتی متهورانه. پژوهش حسابداری، 6(4)، 39-23.
بهارمقدم، مهدی؛ امینی‌نیا، میثم. (1393). بررسی رابطه بین تمرکز مالکیت و جسورانه بودن مالیات. پژوهش‌های حسابداری مالی، 6(4)، 36-23.
پورحیدری، امید؛ سروستانی، امیر. (1391). بررسی تأثیر ویژگی‌های شرکت، نوع صنعت و مالکیت نهادی بر اختلاف مالیات ابرازی و قطعی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق‌بهادار تهران. پژوهشنامه مالیات، 20(14)، 78-61.
پورحیدری، امید؛ سروستانی، امیر. (1392). شناسایی و تبیین عوامل مؤثر بر مدیریت مالیات. دانش حسابداری، 4(12)، 110-89.
حاجیها، زهره؛ قنواتی، الهام؛ بحرینی، مریم. (1396). بررسی ارتباط محدودیت مالی و راهبرد مالیاتی متهورانه. پژوهشنامه مالیات، 25(35)، 126-107.
خلیفه‌سلطانی، احمد؛ نایب‌محسنی، شیدا؛ اسفندی، خدیجه. (1393). حاکمیت شرکتی و تقلب. ماهنامه بورس، (111)، 11-9.
خواجوی، شکراله؛ سروستانی، امیر. (1396). اجتناب مالیاتی و نظریه نمایندگی، شواهدی از بورس اوراق‌بهادار تهران. حسابداری مدیریت، 10(34)، 28-15.
خواجوی، شکراله؛ کیامهر، محمد. (1394). بررسی رابطه بین کیفیت حسابرسی و اجتناب مالیاتی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق‌بهادار تهران. پژوهشنامه مالیات، 23(26)، 108-87.
خواجوی، شکراله؛ کیامهر، محمد. (1395). الگو‌سازی اجتناب مالیاتی با استفاده از اطلاعات حسابداری: شواهدی از بورس اوراق‌بهادار تهران. دانش حسابداری، 7(25)، 100-79.
خواجوی، شکراله؛ ممتازیان، علیرضا؛ دهقانی‌سعدی، علی‌اصغر. (1395). بررسی اثرگذاری قابلیت‌های مدیران بر اجتناب از پرداخت مالیات شرکت‌ها. دانش حسابداری مالی، 3(3)، 45-23.
دیانتی‌دیلمی، زهرا؛ شکراللهی، پریسا. (1394). بررسی تأثیر نظام راهبری شرکتی بر رابطه بین اجتناب مالیاتی و ارزش و میزان نگهداشت وجه نقد. پژوهش‌های تجربی حسابداری، 4(3)، 61-39.
دیدار، حمزه؛ منصورفر، غلامرضا؛ کفعمی، مهدی. (1393). بررسی تأثیر سازوکارهای حاکمیت شرکتی بر شکاف مالیاتی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 21(4)، 430-409.
زلقی، حسن؛ بیات، مرتضی؛ میرحسینی، ایرج؛ لاله ماژین، مریم. (1397). بررسی تأثیر ارتباطات دولتی بر ارزش شرکت. تحقیقات حسابداری و حسابرسی، 10(37)، 72-57.
سپاسی، سحر؛ اعتمادی، حسین؛ بسحاق، محمدرضا. (1396). ارائه الگو رابطه شفافیت و اثربخشی هیئت‌مدیره بر سیاست تقلیل‌دهنده مالیاتی در توسعه سرمایه‌گذاری. دانش سرمایه‌گذاری، 6(21)، 247-233.
عبدلی، محمدرضا؛ حق‌نیاز، حسن. (1394). ارزیابی تأثیر شفافیت شرکتی بر سیاست متهورانه مالیاتی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهشنامه مالیات، 23(26)، 175-165.
عبدلی، محمدرضا؛ شورورزی، محمدرضا؛ میرزائی، سعیده. (1392). بررسی ارتباط بین تفاوت مالیات ابرازی و تشخیصی با شفافیت شرکتی. حسابداری مالی، 5(19)، 90-69.
عرب‌صالحی، مهدی؛ هاشمی، مجید. (1394). تأثیر اطمینان بیش از حد مدیریتی بر اجتناب مالیاتی. بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 22(1)، 104-85.
کرمی، غلامرضا؛ شهابی، علیرضا. (1395). الگو سیاست مالیاتی با تأکید بر ارزش‌های فرهنگی. تحقیقات مالی، 18(3)، 562-541.
کمالی‌منفرد، شیما؛ علی‌احمدی، سعید. (1396). تأثیر توانایی مدیریت بر اجتناب مالیاتی و ارزش شرکت با استفاده از روش تحلیل پوششی داده‌ها. دانش حسابداری، 8(1)، 154-135.
موسویان، سیده سمیه؛ فخاری، حسین. (1396). بررسی تأثیر کیفیت حسابرسی بر رابطه بین ارتباط سیاسی هیئت‌مدیره و هزینه نمایندگی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق‌بهادار تهران. سومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت و مهندسی صنایع، تهران، دانشگاه مقدس اردبیلی.
نیکومرام، هاشم؛ بنی‌مهد، بهمن؛ رهنمای رودپشتی، فریدون؛ کیائی، علی. (1392). اقتصاد مبتنی بر روابط، روابط سیاسی و کیفیت اقلام تعهدی. دانش حسابرسی، 13(50)، 13-1.
References
Abdoli, M.R., Haghneyaz, H. (2015). Evaluation of the corporate transparency effect on tax aggressiveness in the companies listed in Tehran Stock Exchange. Tax Research, 23(26), 165-175 [In Persian].
Abdoli, M.R., Shorozi, M.A., Mirzaei, S. (2013). Investigate the relationship between express and discrimination tax difference with corporate transparency. Financial Accounting, 5(19), 69-90 [In Persian].
Abdul Wahab, E.A., Ariff, A.M., Madah Marzuki, M., Mohd Sanusi, Z. (2017). Political connections, corporate governance, and tax aggressiveness in Malaysia. Asian Review of Accounting, 25(3), 424-451.
Adhikari, A., Derashid, C., Zhang, H. (2006). Public policy, political connections, and effective tax rates: Longitudinal evidence from Malaysia. Journal of Accounting and Public Policy, 25(5), 574-595.
Aflatooni, A. (2016). Econometrics in accounting and finance using eviews. Tehran, Termeh Publications [In Persian].
Aghaei, M.A., Anvari Rostami, A.A., Sari, M.A., Salmani, Y. (2015). The investigation of the relationship between corporate governance and corporate tax planning. Financial Management Strategy, 3(2), 1-21 [In Persian].
Aning Sejati, Y. (2009). Political connections and earnings quality: evidence from Malaysia. Ph.D. Dissertation, Oklahoma State University.
Arabsalehi, M., Hashemi, M. (2015). The effect of managerial overconfidence on tax avoidance. Journal of Accounting and Auditing Review, 22(1), 85-104 [In Persian].
Ariff, A.M., Hashim, H.A. (2014). Governance and the value relevance of tax avoidance. Malaysian Accounting Review, 13(2), 87-108.
Armstrong, C.S., Blouin, J.L., Jagolinzer, A.D., Larcker, D.F. (2015). Corporate governance, incentives and tax avoidance. Journal of Accounting and Economics, 60(1), 1-17.
Babajani, J., Abdi, M. (2010). Relationship between corporate governance and enterprises taxable profit. Journal of Financial Accounting Research, 2(3), 65-86 [In Persian].
Baharmoghadam, M., Amininia, M. (2014). An investigation of the relationship between ownership concentration and tax aggressiveness. Journal of Financial Accounting Research, 6(4), 23-36 [In Persian].
Bahrysales, J., Behnamon, Y., madadyzadeh, E. (2014). Board of directors’ characteristics and tax aggressiveness. Management Accounting, 7(22), 53-67 [In Persian].
Ball, R., Jayaraman, S., Shivakumar, L. (2012). Audited financial reporting and voluntary disclosure as complements: a test of the confirmation hypothesis. Journal of Accounting and Economics, 53(2), 136-166.
Bandarian, A.A., Vaez, S.A., Magsodi, F. (2017). The effect of accounting conservatism on relationship between earning management and tax aggressive reporting. Journal of Accounting Research, 6(4), 23-39 [In Persian].
Bushee, B.J., Carter, M.E., Gerakos, J. (2013). Institutional investor preferences for corporate governance mechanisms. Journal of Management Accounting Research, 26(2), 123-149.
Cai, H., Liu, Q. (2009). Competition and corporate tax avoidance: Evidence from Chinese industrial firms. The Economic Journal, 119(537), 764-795.
Chen, S., Chen, X., Cheng, Q., Shevlin, T. (2010). Are family firms more tax aggressive than non-family firms? Journal of Financial Economics, 95(1), 41-61.
dianati dilami, Z., shokrollahi, P. (2015). The effect of corporate governance structure on the relation between tax avoidance and corporate cash holdings level and value. Empirical Research in Accounting, 4(3), 39-61 [In Persian].
Didar, H., Mansourfar, G.R., Kafami, M. (2015). The impact of corporate governance mechanisms on the tax gap of listed companies in Tehran Stock Exchange. Journal of Accounting and Auditing Review, 21(4), 409-430 [In Persian].
Ebrahimi, S.K., Bahraminasab, A., Hasanzadeh, M. (2017). The analysis of financial reporting quality and tax avoidance according to governmental ownership and political connections. Journal of Management System, 5(2), 61-76 [In Persian].
Embree, J.L., Crabtree, A.D. (2012). The influence of institutional investment on tax aggressiveness. www.ssrn.com.
Etemadi, H., Sepasi, S., Sari, M.A. (2016). A conceptual framework for corporate tax planning. Journal of Accounting Research, 6(1), 61-80 [In Persian].
Etemadi, H., Sepasi, S., Sari, M.A. (2017). Risk assessment of the corporate tax policies. Empirical Studies in Financial Accounting, 14(54), 1-17 [In Persian].
Fama, E.F., Jensen, M.C. (1983). Separation of ownership and control. Journal of Law and Economics, 26(12), 301-325.
Fu, J., Shimamoto, D., Todo, Y. (2017). Can firms with political connections borrow more than those without? Evidence from firm-level data for Indonesia. Journal of Asian Economics, 52, 45-55.
Hajiha, Z., Ghanavati, E., Bahreini, M. (2017). The examine of the relationship between financial constraints and aggressive tax strategy. Tax Research, 25(35), 107-126 [In Persian].
Halioui, K., Neifar, S., Ben Abdelaziz, F. (2016). Corporate governance, CEO compensation and tax aggressiveness: Evidence from American firms listed on the NASDAQ 100. Review of Accounting and Finance, 15(4), 445-462.
Hassan, T., Kabir Hassan, M., Mohamad, S., Chaw Min, C. (2012). Political patronage and firm performance: Further evidence from Malaysia. Thunderbird International Business Review, 54(3), 373-393.
Hawley, J., Williams, A. (1997). The emergence of fiduciary capitalism. Corporate Governance: An International Review, 5(4), 206-213.
Jennings, W.W. (2005). Further evidence on institutional ownership and corporate value. Corporate Governance, 11, 167-207
Kamali Monfared, S., Ali Ahmadi, S. (2017). Effects of managerial ability on tax avoidance and market value, using data envelopment analysis method. Journal of Accounting Knowledge, 8(1), 135-154  [In Persian].
Karami, G.R., Shahabi, A.R. (2016). Tax policy model considering cultural values. Journal of Financial Research, 18(3), 541-562 [In Persian].
Khajavi, S., kiamehr, M. (2015). The relation study of auditing quality and tax avoidance in listed companies of Tehran Stock Exchange. Tax Research, 23(26), 87-108, [In Persian].
Khajavi, S., Kiamehr, M. (2016). Modeling tax avoidance by accounting information: evidence from Tehran Stock Exchange. Journal of Accounting Knowledge, 7(25), 79-100 [In Persian].
Khajavi, S., Momtazian, A.R., Dehghani Saadi, A.A. (2016). An investigate the impact of managers ability on the avoid paying taxes on companies listed in Tehran Stock Exchange. Empirical Research of Financial Accounting, 3(3), 23-45 [In Persian].
Khajavi, S., Sarvestani, A. (2017). Tax avoidance and agency theory: evidence from Tehran Stock Exchange (TSE). Management Accounting, 10(34), 15-28 [In Persian].
khalifesultani, A., Nayeb Mohseni, S., esfandi, Kh. (2014). Corporate governance and fraud. Stock Exchange Monthly, 111, 9-11 [In Persian].
Khan, A., Mihrat, M., Mutakin, B. (2016). Corporate political connection, agency costs and audit quality. International Journal of Accounting and Information Management, 24(4), 357-375.
Khurana, I.K., Moser, W.J. (2009). Institutional ownership and tax aggressiveness. www.ssrn.com.
Khurana, I.K., Moser, W.J. (2012). Institutional shareholders' investment horizons and tax avoidance. The Journal of the American Taxation Association, 35(1), 111-134.
Kim, C.F., Zhang, L. (2016). Corporate political connections and tax aggressiveness. Contemporary Accounting Research, 33(1), 78-114.
Kim, K.A., Limpaphayom, P. (1998). Taxes and firm size in Pacific-Basin emerging economies. Journal of International Accounting, Auditing and Taxation, 7(1), 47-68.
Lanis, R., Richardson, G. (2011). The effect of board of director composition on corporate tax aggressiveness. Journal of Accounting and Public Policy, 30(1), 50-70.
Lennox, C., Lisowsky, P., Pittman, J. (2013). Tax aggressiveness and accounting fraud. Journal of Accounting Research, 51(4), 1-40.
Liets, G. (2013). Tax avoidance vs. tax aggressiveness: A Unifying Conceptual Framework Paper. www.ssrn.com.
Lin, K.J., Karim, K.E., Carter, C. (2015). Why does China's stock market have highly synchronous stock price movements? An information supply perspective. Advances in Accounting, 31(1), 68-79.
Manzon Jr, G.B., Plesko, G.A. (2001). The relation between financial and tax reporting measures of income. Tax Law Review, 55(2), 175-214.
Mousavian, S.S., Fakhari, H. (2017). The effect of audit quality on the relationship between political relationship of the board of directors and the cost of representation in the companies accepted in the Tehran Stock Exchange. Third International Management and Engineering Conference, Tehran [In Persian].
Mulyadi, M.S., Anwar, Y. (2015). Corporate governance, earnings management and tax management. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 177, 363-366.
Nicomaram, H., Bani Mehdad, B., Rahnama roodposhti, F., Kiaie, A. (2013). Relationship-based economics, political connections and accrual quality. Audit Science, 13(50), 1-13 [In Persian].
Petersen, M.A. (2009). Estimating standard errors in finance panel data sets: comparing approaches. The Review of Financial Studies, 22(1), 435-480.
Pourheidari, O., Sarvestani, A. (2012). Investigating the effect of firm characteristics, industry type and institutional ownership on the difference between declared and definite tax of firms listed in Tehran Stock Exchange. Tax Research, 20(14), 61-78 [In Persian].
Pourheidari, O., Sarvestani, A. (2013). Identifying and explaining the effective factors on the tax management. Journal of Accounting Knowledge, 4(12), 89-110  [In Persian].
Qian, M., Pan, H., Yeung, B. (2011). Expropriation of minority shareholders in politically connected firms. Finance and Corporate Governance Conference, 1-36.
Razali, W.A.A.W.M., Arshad, R. (2014). Disclosure of corporate governance structure and the likelihood of fraudulent financial reporting. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 145, 243-253.
Riguen Koubaa, R., Jarboui, A. (2017). Direct and mediated associations among earnings quality, book-tax differences and the audit quality. Journal of Financial Reporting and Accounting, 15(3), 1-40.
Sepasi, S., etemadi, H., Boshagh, M.R. (2016). Model of the relationship between transparency and effectiveness of the Board on tax aggressiveness on investment development. Journal of Investment Knowledge, 6(21), 233-247 [In Persian].
Shen, C.H., Lin, C.Y., Wang, Y.C. (2015). Do strong corporate governance firms still require political connection, and vice versa? International Review of Economics & Finance, 39, 107-120.
Wang, F., Xu, L., Zhang, J., Shu, W. (2018). Political connections, internal control and firm value: Evidence from China's anti-corruption campaign. Journal of Business Research, 86, 53-67.
Ward, A.J., Brown, J.A., Rodriguez, D. (2009). Governance bundles, firm performance, and the substitutability and complementarity of governance mechanisms. Corporate Governance: An International Review, 17(5), 646-660.
Watts, R.L., Zimmerman, J.L. (1986). Positive Accounting Theory. Prentice- Hall, New Jersey.
Zalaghi, H., Bayat, M., Mirhossani, I., Lalehmazhin, M. (2018). Survey the effect of governmental affiliation on firm`s value. Accounting Research, 10(37), 57-72 [In Persian].
Zhou, Y. (2011). Ownership structure, board characteristics and tax aggressiveness. Ph.D. Dessertation, University Hong Kong.