تنوع شرکتی و ساختار مالکیت در طی مراحل مختلف چرخۀ عمر شرکت‌ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار حسابداری، واحد تهران شرق، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 دانشجوی دکتری حسابداری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب پردیس مرکز بین‌الملل کیش، ایران.

چکیده

هدف: طبق تئوری چرخۀ عمر، شرکت‌ها در مراحل مختلف چرخۀ عمر، از نظر مالی و اقتصادی دارای نمودگرها و رفتارهای خاصی هستند؛ بدین معنی که ویژگی‌های مالی و اقتصادی یک شرکت تحت‌تأثیر مرحله‌ای از چرخۀ عمر است که شرکت در آن قرار دارد. با توجه به این موضوع، پژوهش حاضر با هدف بررسی تفاوت مالکیت و تنوع شرکت در طی چرخۀ عمر شرکت مورد بررسی قرار گرفت.
روش: نمونۀ آماری این پژوهش شامل 127 شرکت بورس اوراق بهادار تهران در بازۀ زمانی 1394-1389 است. در این پژوهش به منظور بررسی فرضیه‌های پژوهش از تجزیه واریانس و به منظور مقایسه میانگین متغیرها از آزمون LSD کمک گرفته شده است.
یافتهها: یافته‌های پژوهش نشان داد که تفاوت معناداری بین ساختار مالکیت در مراحل مختلف چرخۀ عمر شرکت وجود دارد. بدین معنا که اختلاف ناشی از ساختار مالکیت در مرحلۀ رشد شرکت، با مراحل بلوغ و افول بیشتر است. همچنین بررسی نتایج پژوهش حاکی از آن بود که فعالیت‌های شرکت‌های در مرحله بلوغ متنوع‌تر از شرکت‌های در مرحلۀ رشد و افول است.
نتیجهگیری:یافته‌ها بیانگر این است که شرکت‌هایی که در مرحلۀ تثبیت یا بلوغ هستند توسط عموم و دولت بیشتر موردتوجه بوده و تحت کنترل سهامداران نهادی هستند، همچنین این شرکت ها به خاطر ثبات بیشترشان تنوع بخشی بیشتری دارند.

کلیدواژه‌ها


ابراهیمی، سیدکاظم؛ بهرامی‌نسب، علی؛ بستانی، حسین؛ فخارمنش، محمدرضا. (1396). تأثیر راهبرد تنوع بخشی بر سودآوری شرکت‌ها. پژوهش‌های ‌حسابداری‌مالی ‌و حسابرسی، 9(3)، 134-121.
اُستا، سهراب؛ قیطاسی، روح‌اله. (1391). اثر چرخۀ عمر واحد تجاری بر اقلام تعهدی اختیاری. پژوهش‌های حسابداری مالی، 4 (1)، 104-89.
ایزدی‌نیا، ناصر؛ کیانی، غلامحسین؛ میرزائی، مهدی. (1394). تأثیر ویژگی‌های مراحل چرخۀ عمر شرکت بر عدم تقارن زمانی جریان نقدی عملیاتی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. دانش حسابرسی، 59، 76-57.
بیابانی، شاعر؛ رضی کاظمی، ستاره (صغری). (1392). ساختار مالکیت (ترکیب سهامداری و تمرکز) و سیاست تقسیم سود شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، 6(20)، 28-15.
پورحیدری، امید؛ فدوی، محمدحسن. (1393). بررسی تأثیر تنوع فعالیت گروه‌های تجاری و نوع صنعت بر بدهی‌های درون‌گروهی. پژوهش‌های تجربی حسابداری، 4(13)، 83-69.
حاجیها، زهره؛ مقامی، فهیمه. (1393). تأثیر استراتژی متنوع‌سازی شرکتی بر هزینۀ بدهی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. دانش حسابرسی، 14(57)، 106- 89.
حقیقت، حمید؛ قربانی، آرش. (1386). رابطۀ سود و جریان‌های نقدی با ارزش شرکت در چارچوب الگو چرخۀ عمر. پیام مدیریت، 21 و22، 219-201.
خمسه، علی؛ سرافراز، علی. (1390). ضرورت پرداختن به توسعه محصولات جدید و نقش نوآوری R&D و تکنولوژی در آن. کنفرانسسوممدیریتفناوری، 13-1.
دادبه، فاطمه؛؛ باقرآبادی، سیدمحمد. (1391). متنوع‌سازی شرکتی و گزارشگری مالی با رویکرد استاندارد حسابداری، روزنامۀ دنیای اقتصاد، شمارۀ 2796.
رحیمیان، نظام‌الدین؛رجبی، رشیدالدین. (1394). بررسی رابطۀ سازوکارهای اصول راهبری شرکت‌ها و چرخۀ عمر شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. دانش حسابرسی، 15(61)، 67-51.
عالم‌زاده، مهدیس. (1392). تأثیر متنوع‌سازی شرکتی بر نگهداشت وجه نقد، پایان‌نامۀکارشناسیارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد الکترونیکی.
علوی، سیدبابک. (1380). چرخۀ حیات سازمان‌ها از تولد تا مرگ. توسعۀمدیریت، 28، 12-7.
فخاری، حسین؛ طاطاری، سراج‌الدین. (1394). مطالعۀ رابطۀ متقایل بین جریان‌های نقدی آزاد، تنوع‌بخشی و عملکرد در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهش‌های تجربی حسابداری، 4(15)،147-129.
کرمی، غلامرضا؛ عمرانی، حامد. (1389). تأثیر چرخۀ عمر شرکت و محافظه‌کاری بر ارزش شرکت. بررسی‌های حسابداریوحسابرسی، 17(59)، 96-79.
Adizes, I. (1989) .Corporate life cycle: How and why corporations grow and die and what do about it. Englewood Cliffs , NJ.
Apostu, A. (2010). The effect of corporate diversification strategies on capital structure. Working Paper, Aarhus School of Business, Aurhus University.
Anthony, J.H., Ramesh, K. (1992). Association between accounting performance measures and stock prices: A test of the life cycle hypothesis. Journal of Accounting and Economics, 15(2-3), 203-227.
Ansoff, H.I. (1975). Strategies for diversification. Harvard Business Review, 35, 113-124.
Castro, P., Tascón, M.T., BorjaAmor-Tapia, F., Miguel, A. (2016). Target leverage and speed of adjustment along the life cycle of European listed firms. BRQ Business Research Quarterly, 19(3), 188-205.
Crawford, C.M., Di Benedetto, C.A. (2003). New Products Management. University of Michigan, 11th Edition.
Daft, R., Weick, K.E. (1984). Toward a model of organizations as interpretation systems. Academy of Management Review, 9(2), 27-52.
Dickinson, V. (2007). Cash flow patterns as a proxy for firm life cycle. Fisher school of accounting, Working Paper, Warrington college of business, University of Florida.
DeAngelo, H., DeAngelo, L., Rene, M.S. (2006). Dividend policy and the earned/ contributed capital mix: A test of the life-cycle theory. Journal of Financial Economics, 81, 227-254.
Erdorf, S., Wendels, T.H., Heinrichs, N., Matz, M. (2013). Corporat diversification and firm value: A survey of recent literature.financ mark portfolio management. Working Paper.
Elhiraika, A.B., Mbate, M.M. (2014). Assessing the determinants of export diversification in Africa. Applied Econometrics and International Development, 14-1, 147-162.
Gort, M., Klepper, S. (1982). Time paths in the diffusion of product innovation. Economic Journal, 92, 630-653.
Hasan, M.H., Habib, A. (2017). Firm life cycle and idiosyncratic volatility. International Review of Financial Analysis, 50, 164-175.
Hitt, M.A., Ireland, R.D., Hoskisson, R.E. (2007). Strategic management: Competitiveness and globalization, South-Western Pub.
Kallunki, J., Silvola, H. (2008). The effect of organizational life cycle stage on the use of activity-based costing. Management Accounting Research, 19, 62-79.
Mueller, D.C. (1972). A life cycle theory of the firm. Journal of Industrial Economics, 20, 199-219.
Miller, D., Friesen, P.H. (1984). A longitudinal study of the corporate life cycle. Management Science, 30(10), 1161-1183.
Nissim, D., Penman, S. (2001). Ratio analysis and equity valuation: Form research to practice. Review of Accounting Studies, 6, 109-154.
Volkov, N.I., Smith, G.C., (2014). Corporate diversification and firm value during economic downturns. The Quarterly Review of Economics and Finance, 55(C), 160-175.
Penrose, E.G. (1995). The Theory of the Growth of the Firm. New York, John Wiley.
Park, Y., Chen, K.H. (2006). The effect of accounting conservatism and life-cycle stages on firm valuation. Journal of Applied Business Research, 22(3), 75-92.
Ramalingegowda, S., Wang, C., An Y.Y. (2013). The role of financial reporting quality in mitigating the constraining effect of dividend policy on investment decisions. The Accounting Review, 88(3), 1007-1039.
Stepanyan, G.G. (2010). Firm Life cycle and the choice of the form of payout. https://ssrn.com/abstract=1632834.
Thanatawee, Y. (2011). Life-cycle theory and free cash flow hypothesis: Evidence from dividend policy in Thailand. International Journal of Financial Research, 2(2), 52-60.
Bixia, X. (2007). Life cycle effect on the value relevance of common risk factor. Review of Accounting and Finance, 6, 162-175.
Yan, Z., Zhao, Y. (2010). A new methodology of measuring firm life-cycle stsges. International Journal of Economic Prespective, 4(4), 589-587.