بررسی تاثیر تجدید ارزیابی دارایی ها بر حق الزحمه حسابرسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار حسابداری، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.

2 مربی حسابداری، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.

3 کارشناس ارشد حسابداری، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.

چکیده

در سال‌های اخیر شرکت‌های متعددی به منظور اصلاح ساختار مالی و خروج از شمولیت مادۀ 141 قانون تجارت، اقدام به تجدید ارزیابی دارایی‌های غیرجاری و افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی کرده‌اند. این عمل (با توجه به شرایط تورمی جامعه) در اغلب موارد، موجب افزایش میزان دارایی‌های شرکت گردیده و تغییراتی در صورت‌های مالی ایجاد می‌کند و ناشی از این مسئله حسابرسان نیز ممکن است نسبت به حق‌الزحمۀ خود تجدید نظر نمایند. هدف این پژوهش بررسی تأثیر تجدید ارزیابی دارایی‌ها بر هزینه‌های حسابرسی شرکت‌ها است. بدین منظور نمونه ای به حجم 127 شرکت (شامل 62 شرکت که دارایی‌های خود را تجدید ارزیابی نموده‌اند و 65 شرکت که دارایی‌های خود را به بهای تمام شده تاریخی نگهداری می‌کنند) از فهرست شرکت‌هایی که طی دورۀ زمانی 94-87 در بازار سرمایه ایران حضور داشته، مشخص و داده‌های مورد نیاز نیز از گزارشات مالی آنها استخراج گردید. برای آزمون فرضیۀ تحقیق از نرم‌افزار Eviews9 و داده‌های تابلویی استفاده‌شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد تجدید ارزیابی دارایی‌ها منجر به افزایش هزینه‌های حسابرسی در شرکت‌های مورد مطالعه شده است. همچنین شرکت‌هایی که دارایی های خود را تجدید ارزیابی می‌کنند در مقایسه با شرکت‌هایی که از مدل بهای تمام شده تاریخی استفاده می‌کنند، هزینۀ حسابرسی بیشتری متحمل می‌شوند.

کلیدواژه‌ها


افلاطونی، عباس. (1394). تحلیل آماری با استفاده از ایویوز در تحقیقات حسابداری و مدیریت مالی. تهران، انتشارت ترمه.
پورحیدری امید؛ صفی‌پور افشار، مجتبی؛ گودرز تله‌جردی، علی؛ صفی‌پور افشار، معصومه. (1394). بررسی تأثیر هزینه حسابرسی بر کیفیت حسابرسی و قیمت‌گذاری کمتر از واقع در عرضه‌های اولیه، فصلنامۀ حسابداری مالی، 7(26)، 51-31.
خدادادی، ولی؛ ویسی، سجاد؛ چراغی‌نیا، علی. (1395). عدم قطعیت مدیریت و حق الزحمۀ حسابرسی. دانش حسابداری، 7(27)، 133-109.
رجبی، روح الله؛ قربانی، محمود؛ شعبانی، کیوان. (1394). رابطۀ هزینۀ حسابرسی مستقل با کیفیت سود و استقلال هیئت مدیره در بازار بورس اوراق بهادار تهران. دانش حسابرسی، 15(59)، 126-109.
رحمانی، علی؛ حمیدی، الهام. (1385). مبانی نظری و موانع عملی تجدید ارزیابی دارایی‌های ثابت. ماهنامۀ حسابدار، 176، 63-56.
زلقی، حسن؛ بی ذر، کرامت؛ کمره ای، حامد. (۱۳۹۳). بررسی رابطۀ بین تئوری نمایندگی با حق الزحمۀ حسابرسی و ارائۀ الگوی برآورد حق الزحمۀ حسابرسی مستقل. دومین همایش پژوهش‌های کاربردی در علوم مدیریت و حسابداری، دانشگاه تهران.
محمدرضایی، فخرالدین؛ یحیایی، منیره؛ حسینی سهی، سیدعباس. (1395). اثر پذیرش استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی بر روی ریسک و حق‌الزحمۀ حسابرسی. فصلنامۀ حسابدار رسمی، 31(43)، 79-69.
نیکبخت، محمدرضا؛ تنانی، محسن. (1389). آزمون عوامل مؤثر بر حق الزحمۀ حسابرسی صورت‌های مالی. پژوهش‌های حسابداری مالی، 2(4)، 132-111.

Alexeyeva, I., Likosova, M.M. (2016). The impact of fair value measurement on audit fees: Evidence from financial institutions in 24 European countries. International Journal of Auditing, 20(3), 255-266.

Afaltooni, A. (2015). Statistical Analysis by Eviews in Accounting and Financial Management Research. Tehran, Termeh pub [In Persian].
Bratten, B., Causholli, M., Khan, U. (2016). Usefulness of Fair Values for Predicting Banks’ Future Earnings: Evidence from other comprehensive income and its components. Review of Accounting Studies, 21(1), 280-315.
Christensen, B.E., Glover, S.M., Wood. D.A. (2012). Extreme estimation uncertainty in fair value estimates: Implications for audit assurance. A Journal of Practice & Theory, 31(1), 127-146.
Christensen, H., Nikolaev, V. (2013). Does fair value accounting for non-financial assets pass the market test? Review of Accounting Studies, 18(3), 734-775.
Dai Fei (Troy), Y., Majella, P., Fang, H. (2015). Fair value accounting for non-current assets and audit fees: Evidence from Australian companies. Journal of Contemporary Accounting & Economic, 11(2015), 31-45.
Elliot, J., Shaw, W. (1988). Write-offs as accounting procedures to manage perceptions. Journal of Accounting Research, 26, 91-119 (Supplement).
Ettredge, M., Xu, Y., Yi, H. (2013). Fair value measurements and audit fees: Evidence from the banking industry. Journal of Practice & Theory, 33(3), 33-58.
Fields, L.P.; Fraser, D.R., Wilkins, M.S. (2004). An investigation of the pricing of audit services for financial institutions. Journal of Accounting and Public Policy, 23(1), 53–77.
Goncharov, I., Riedl, E., Sellhorn, T. (2013). Fair value and audit fees. Review of Accounting Studies, https://ssrn.com/abstract=1855628.
Khodadadi, V., Veisi, S., Cheraghinia, A. (2016). Management uncertainty and audit fees. Journal of Accounting Knowledge, 27(7), 109-133 [In Persian].
Krishnan, G.V., Pevzner, M., Sengupta, P. (2012). How do auditors view managers’ voluntary disclosure strategy? The effect of earnings guidance on audit fees. Journal of Accounting and Public Policy, 31(5), 492-515.
Kumarasiri, J., Fisher, R. (2011). Auditors perceptions of fair-value accounting: Developing country evidence. International Journal of Auditing, 15(1), 66-87.
Mohammadrezaee, F., Yahyaee, M., Hosseinisahi, S.A. (2015). The effect of the adoption of international financial reporting standards on risk and audit fees. Iranian Quarterly Certified public Accountant, 31(43), 69-79 [In Persian].
Muller, K.A., Riedl, E.J., Sellhorn, T. (2011). Mandatory fair value accounting and information asymmetry: Evidence from the European real estate industry. Management Science, 57(6), 1138-1153.
Nikbakht, M.R., Tanani, M. (2010). Test of factors influencing financial audit fees. Iranian Journal of Financial Accounting Research, 2(2), 111-132 [In Persian].
Rahmani, A., Hamidi, E. (2007). Theorical and practical foundation of revaluation of fixed assets. Monthly Iranian Institute of Certified Accountants, 176, 56-63 [In Persian].
Rajabi, R., Ghorbani, M., Shabani, K. (2015). The relationship of auditing fees with earnings quality and independence of the board in Tehran Stock Exchange. Iranian Journal of Auditing Knowledge, 59(15), 109-126 [In Persian].
Pourheydari, O., Safipour Afshar, M. Goodarz, A and Safipour Afshar, M (2014). Investigating the effect of audit quality on audit fee and underpricing of IPOs. Quarterly Financial Accounting Journal, 7(26), 31-51 [In Persian].
Seetharaman, A., Gul, F.A., Lynn, S.G. (2002). Litigation risk and audit fees: Evidence from UK firms cross-listed on US markets. Journal of Accounting and Economics, 33(1), 91-115.
Zalaghi, H., Bizar, K., Kamarei, H. (2014). Examining the relationship between agency theory with audit fees and presentation of model of estimation auditor fees. Second National Conference on Applied Research in Management Sciences and Accounting. Tehran University [In Persian].