تأثیر باورهای دینی بر تردید حرفه‌ای و ارزیابی حسابرسان از خطر تحریف با اهمیت: رویکرد مراتب دین‌داری از منظر اسلام

مدینه, سید محسن; زارع, ایمان

doi:10.22103/jak.2023.21306.3873

تأثیر باورهای دینی بر تردید حرفه‌ای و ارزیابی حسابرسان از خطر تحریف با اهمیت: رویکرد مراتب دین‌داری از منظر اسلام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

استادیار گروه حسابداری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

10.22103/jak.2023.21306.3873

چکیده

هدف: ویژگی‌های رفتاری و اخلاقی حسابرسان در به کارگیری تردید حرفه‌ای و ارزیابی خطر تحریف مؤثر است. از طرفی دین و باورهای حاصل از آن می‌تواند محرک رفتارهای اخلاقی باشد. بر این اساس هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر باورهای دینی با رویکرد اسلامی بر رابطه بین تردید حرفه‌ای و ارزیابی حسابرسان از خطر تحریف بااهمیت است.
روش: پژوهش حاضر از لحاظ شیوه اجرا کمی است. داده‌های جمع‌آوری شده با روش معادلات ساختاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. جامعه آماری پژوهش در قلمرو زمانی سال 1401 شامل حسابرسان شاغل در حرفه حسابرسی است که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 384 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه استاندارد براساس ادبیات پژوهش است.
یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد باورهای دینی بر رابطه بین تردید حرفه‌ای حسابرس و ارزیابی خطر تحریف تأثیر مثبت دارد. به عبارت دیگر، حسابرسانی که پایبند باورهای دینی هستند، سطح تردید حرفه‌ای بالاتری دارند و با جستجوی بیشتر شواهد و حتی موارد به ظاهر کم اهمیت به عنوان پشتوانه قضاوت، قادر به ارزیابی بهتر خطر تحریف بااهمیت هستند. تأثیر تعدیلی باورهای‌های دینی شامل ایمان، تقوا و یقین با رتبه نخست برای ایمان، دوم برای یقین و سوم برای تقوا بر رابطه بین تردید حرفه‌ای و ارزیابی خطر تحریف مثبت و معنادار ارزیابی شد.
نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش با رویکرد اسلامی نشان داد اعتقادات دینی با محوریت ایمان، تقوا و یقین، به‌واسطه تأثیر مثبت و مستقیمی که بر تردید حرفه‌ای دارند، بر ارزیابی خطر تحریف بااهمیت و در نهایت بر کیفیت کار حسابرسی تأثیر بسزایی خواهند داشت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

حسابرسی

مراجع

قرآن کریم

ارباب سلیمانی، عباس (1393). آیین رفتار حرفه‌ای حسابداران رسمی. تهران: شهر یاس.

ایری، اسحاق؛ ولیان، حسن و صفری گرایلی، مهدی (1398). بررسی تأثیر کامیابی فراخود بر کیفیت اظهارنظر حسابرسان. حسابداری مالی، 11(44)، 87-63 https://qfaj.mobarakeh.iau.ir/article-1-1748-fa.html.

بیرجندی، حمید؛ خدامی پور، احمد و پورحیدری، امید (1398). بررسی تأثیر اخلاق حرفه‌ای بر تردید حرفه‌ای حسابرس. حسابداری مدیریت، 12(42)، 26-15 https://sanad.iau.ir/Journal/jma/Article/816404.

پورمهدی امیری، فاطمه؛ روحی ارمکی، طیبه و کریمی نیا، محمدمهدی (1400). راهکارهای نهادینه سازی معاد باوری فردی از منظر قرآن و حدیث. دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی، 4(46)، 133-121 https://www.jonahs.ir/showpaper/97770671664b81f5c1f927.

تمیمی آمدی، عبدالواحد (1385). غررالحکم، ترجمه سید حسن شیخ‌الاسلامی، قم، انتشارات انصاریان.

حاجیها، زهره؛ گودرزی، احمد و فتاحی، زهرا (1392). ارتباط ویژگی‌های تردید حرفه‌ای حسابرسان و قضاوت و تصمیم گیری آنها. حسابداری مدیریت، 6(4)، 59-43 https://www.sid.ir/paper/198785/fa.

حسینی، سید حسین، بنی مهد، بهمن و صفری، زهرا (1399). بررسی تأثیر دیدگاه‌های تردید حرفه‌ای حسابرس بر ارزیابی خطر تقلب، با توجه به اثر مداخله‌کنندگی مهارت ارتباطی و تضعیف اجتماعی. مجله دانش حسابداری، 11(2)، 105-71 https://jak.uk.ac.ir/article_2514_2bcb1ada65111e63c522af1c870b4014.pdf.

حسینی، سیدحسین؛ نیکومرام، هاشم و رضایی، علی اکبر (1394). تبیین مؤلفه‌های تأثیرگذار بر تردید حرفه‌ای حسابرسان با تکیه بر ابعاد فردی. حسابداری مدیریت، 8(25)، 13-27 https://sanad.iau.ir/Journal/jma/Article/816389.

خدایاری فرد، محمد؛ رحیمی نژاد، عباس؛ غباری بناب، باقر؛ شکوهی یکتا، محسن؛ فقیهی، علی؛ آذربایجانی، مسعود؛ افروز، غلامعلی؛ هومن، حیدرعلی؛ منطقی، مرتضی؛ پاک‌نژاد، محسن؛ سراج‌زاده، سید حسین؛ فاطمی، سید محسن؛ اکبری زردخانه، سعید؛ فرزاد، ولی‌اله و باقری، خسرو (1389). مدل سنجش دینداری و ساخت مقیاس آن در سطح ملی. پژوهش‌های کاربردی روانشناختی، 1(1)، 24-1 https://japr.ut.ac.ir/article_52308.html.

خوشبخت، اسماعیل؛ تائبی نقندری، امیرحسین و زینلی، حدیث (1401). دین‌داری، اخلاق حرفه‌ای حسابداران و تقلب‌های گزارشگری مالی. پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، 14(53)، 254-223 https://faar.ctb.iau.ir/article_691693_72eac2777a1e11e745e514f21c6e6c2c.pdf.

خشنود، حسین؛ کهساری، رضا؛ میریان آکندی، سید احمد و فلاح، ابراهیم (۱۳۹۸). کارکرد باورهای اعتقادی(توحید- معاد) بر رفتار فردی. قرآن و طب، ۴(۵)، 79-68 http://quranmed.com/article-1-463-fa.html.

دیانتی دیلمی، زهرا؛ منطقی، خسرو و مشهدی، سیده پریسا (۱۳۹۵). بررسی ضرورت حسابداری اسلامی: از دید خبرگان دانشگاهی. دوفصلنامه حسابداری ارزشی و رفتاری، ۱(۱)، ۲۴-۱ https://aapc.khu.ac.ir/article-1-46-fa.html.

رستمیان، محمدعلی (1393). مسئولیت‌پذیری و وظیفه‌شناسی از دیدگاه قرآن و روایات اهل بیت (علیهم‌السلام). پژوهشنامه حکمت اهل‌بیت (علیهم‌السلام)، 1(2)، 50-31.

رسولی، نسرین و ترابی، محمد امین (1397). گام به گام با پی آل اس. تهران: پویندگان دانش.

زارع، ایمان؛ غلامی جمکرانی، رضا؛ مرادی، محمد؛ بابایی فرد، اسدالله و جهانگیرنیا، حسین (1400). پاسخگویی در حسابداری از منظر اسلام با محوریت تئوری ساخت یابی. تحقیقات مالی اسلامی، 10(2)، 855-831 https://ifr.isu.ac.ir/article_75922_e16c2c655aad6ba3f5f0a0eec571898a.pdf.

سپاسی، سحر و حسنی، حسن (1395). رابطه باورهای دینی مدیران با رفتار مدیریت سود. دوفصلنامه حسابداری ارزشی و رفتاری، ۱(۲)، ۴۰-۱۷ https://aapc.khu.ac.ir/ article-1-141-fa.html.

شجاعی‌زند، علیرضا (1384). مدلی برای سنجش دینداری در ایران. مجله جامعه‌شناسی ایران، 1(6)، 66-34 http://www.jsi-isa.ir/article_25347_9e42fee 7e38ae8152efc96d92424b63e.pdf.

شریف‌الرضی، محمدبن حسین ( 1414ق). نهج‌البلاغه (للصبحی صالح)، قم: هجرت.

صراف، فاطمه و محمدی، مهسا (1396). بررسی حاکمیت شرکتی و پاسخگویی با تأکید بر آیات قرآن. مطالعات حسابداری و حسابرسی، 6(21)، 85-66 https://www.iaaaas.com/article_98674_e0984c54ff9dafb02593fbda7dd7071a.pdf.

صفی‌خانی، رضا؛ صفرزاده، محمدحسین و اثنی‌عشری، حمیده (1401). بررسی رابطه تردید حرفه‌ای، شناخت صاحبکار و قضاوت حسابرس. مجله دانش حسابداری، 13(1)، 82-59 https://jak.uk.ac.ir/article_3013_e7a93a57dbe25fb0586e0fae6a841e2d.pdf.

عترت‌دوست، محمد؛ فتاحی‌زاده، فتحیه و کیانی، فاطمه (1400). ترسیم نقشه راه نجات و سعادت انسان‌ها در خطبه غراء امام علی (علیه‌السلام). پژوهشنامه نهج‌البلاغه، 9(36)، 39-59 https://nab.basu.ac.ir/article_4529_d3f4447e75813f88351cf102043f76c7.pdf.

فخاری، حسین و امیری، اسماعیل (1399). علل و پیامدهای خرید اظهارنظر حسابرس. مطالعات حسابداری و حسابرسی، 9(36)، 26-5 https://www.iaaaas.com/ article_128133_97dc4ca1bf711e3f87c178d24b63bd8e.pdf.

کلینی، محمد بن یعقوب بن اسماعیل (1363). الکافی، ترجمه علی اکبر غفاری، دارالکتب الإسلامیة، چاپ پنجم، تهران.

مدینه، سید محسن؛ علی احمدی، سعید و سروش‌یار، افسانه (1401). تأثیر یادگیری سازمانی بر تردید حرفه‌ای و ارزیابی ریسک تقلب در بین حسابرسان سازمان حسابرسی: نقش تعدیلی متغیرهای جمعیت‌شناختی. حسابداری دولتی، 9(1)، 60-41 https://gaa.journals.pnu.ac.ir/article_9026_d33aaa72ffbc 6bb969605bc38ce76741.pdf.

مکارم شیرازی، ناصر و دیگران (1374)، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه.

ملک، فاطمه؛ اخوان مقدم، زهره و قطبی، ثریا (1399). مؤلفه‌های شناختی خودکنترلی در روایات امام رضا (علیه‌السلام) با روش تحلیل محتوا. فرهنگ رضوی، 8(32)، 208-175 https://www.farhangerazavi.ir/article_125761_d5e15286546f92378cda68edc59d75b8.pdf.

منگنه‌چی، حجت (1390). دعای مکارم‌الاخلاق در پرتو قرآن و حدیث دریافت‌هایی از دعای بیستم صحیفه سجادیه. قم، مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی (ص).

مهدوی، غلامحسین؛ بهمنی، رضا و نمازی، نویدرضا (۱۴۰۱). نقش میانجی‌گری رفتار ناکارآمد حسابرس در تبیین رابطه بین دین‌داری و تعهد حرفه‌ای با کیفیت حسابرسی. دوفصلنامه حسابداری ارزشی و رفتاری، ۷(۱۳)، ۱۵۳-۱۱۷ https://aapc.khu.ac.ir/article-1-1064-fa.html.

موسوی گوکی، سیدعلی؛ غنایی چمن آباد، علی؛ باقرپور ولاشانی، محمدعلی و صالحی، مهدی (1400). تیپ شخصیتی و تردید حرفه‌ای: آیا واقعاً حسابرسان مستقل رفتار می‌کنند؟ دوفصلنامه حسابداری ارزشی و رفتاری، ۶(۱۲)، ۱۶۵-126 https://aapc.khu.ac.ir/article-1-1059-fa.html.

نوش‌فر، علی‌داد؛ محسنی، عبدالرضا و قاسمی، مصطفی (1401). الگویی برای بهبود تصمیم‌گیری اخلاقی در حرفه حسابداری با رویکرد مبتنی بر نظریه داده بنیاد. پژوهش‌های تجربی حسابداری، 12(4)، 254-223 https://jera.alzahra.ac.ir/article_6678_14f5296a3881abcb990d22429a6ea53d.pdf.

هیر، جوزف(1395). مدلسازی معادلات ساختاری، ترجمه عادل آذر. تهران: نگاه دانش.

References

Adeel, N., Patel, C., Martinov-Bennie, N., & Xiaoyan Ying, S. (2022). Islamic religiosity and auditors’judgements: Evidence from Pakistan. Journal of Business Ethics, 179(2), 551–572 https://link.springer.com/article/10.1007/s10551-021-04829-w.

Adelopo, I., Rufai, I., & Bello, M. )2023(. Financial accountability and religious sentiments: The case of Sukuk Bond. Journal of Business Ethics, 182, 397–420 https://ideas.repec.org/a/kap/jbuset/v182y2023i2d10.1007_s10551-021-04972-4.html.

Adnan, J., & Kiswanto, K. (2017). Determinant of auditor ability to detect fraud with professional sceptisism as a mediator variable. Accounting Analysis Journal, 6(3), 313-325 https://journal.unnes.ac.id/sju/index.php/aaj/article/view/18415.

Arbaab Soleimani, A. (2013). Ritual of professional behavior of certified public accountants.Tehran.Shahre yas Publications [In Persian].

Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action. Englewood Cliffs https://psycnet.apa.org/record/1985-98423-000.

Birjandi, H., Khodamipour, A., & Pourheidari, O. (2019). Investigating the impact of professional ethics on auditor's professional skepticism. Management Accounting, 12(42), 15-26 https://sanad.iau.ir/Journal/jma/Article/816404 [In Persian].

Carpenter, T.D., & Reimers, J.L. (2013). Professional skepticism: The effects of a partner's influence and the level of fraud indicators on auditors' fraud judgments and actions. Behavioral Research in Accounting, 25(2), 45-69 https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1068942.

Causholli, M. (2016). Evidence of organizational learning and organizational forgetting from financial statement audits. Auditing: A Journal of Practice & Theory, 35(2), 53-72.

Cohen, J.R., Dalton, D.W., & Harp, N.L. (2017). Neutral and presumptive doubt perspectives of professional skepticism and auditor job outcomes. Accounting, Organizations and Society, 62, 1-20.

Dianati Deilami, Z., Manteghi, K., & Mashhadi, S. (2016). Examinint the necessity of Islamic accounting. Journal of Value and Behavioral Accounting, 1(1),1-24 https://aapc.khu.ac.ir/article-1-46-fa.html [In Persian].

Enofe, A.O., Ukpebor, I.N.N.O.C.E.N.T., & Ogbomo, N. (2015). The effect of accounting ethics in improving auditor professional skepticism. International Journal of Advanced Academic Research–Social Sciences and Education, 1(2), 43-58.

Etrat Dost, M., Fatahizadeh, F., & Kayani, F. (2021). Drawing a road map for the salvation and happiness of human beings in the Ghara sermon of Imam Ali. Nahj al-Balaghe Research Quarterly, 9(36), 39-59 https://nab.basu.ac.ir/article_4529_d3f4447e75813f88351cf102043f76c7.pdf [In Persian].

Fakhari, H., & Amiri, E. (2020). Causes and consequences of audit opinion shopping. Accounting and Auditing Studies, 9(36), 5-26 https://www.iaaaas.com/article_128133_97dc4ca1bf711e3f87c178d24b63bd8e.pdf [In Persian].

Hajiha, Z., Godarzi, A., & Fattahi, Z. (2013). The relationship between auditors' professional skepticism and their judgment and decision making. Management Accounting, 6(4), 43-59 https://www.sid.ir/paper/198785/fa [In Persian].

Hir, J. (2015). Structural equation modeling. Adel Azar. Tehran, Negah Danesh Publications [In Persian].

Hosseini, S.H., Banimahd, B., & Safari, Z. (2020). Examining the effect of auditor's professional skepticism on fraud risk assessment, considering moderator effect of communication skill and social undermining. Journal of Accounting Knowledge, 11(2), 71-105 https://jak.uk.ac.ir/article_2514_2bcb1ada65111e63c522af1c870b4014.pdf [In Persian].

Hosseini, S.H., Nikoomaram, H., & Akbar Rezaei, A. (2015). Investigating individual characteristics affecting of auditors’ professional skepticism. Journal of Management Accounting, 8(25), 13-27 https://sanad.iau.ir/Journal/jma/Article/816389 [In Persian].

Hurtt, R.K. (2010). Development of a scale to measure professional skepticism. Auditing: A Journal of Practice & Theory, 29(1), 149-171 DOI:10.2308/aud.2010.29.1.149.

Hussin, S.A.H., Iskandar, T.M., Saleh, N.M., & Jaffar, R. (2017). Professional Skepticism and Auditors' Assessment of Misstatement Risks: The Moderating Effect of Experience and Time Budget Pressure. Economics & Sociology, 10(4), 225-250 https://www.economics-sociology.eu/files/21_17_%20441_Sayed%20Hussin%20et%20al.pdf.

Idawati, W., & Gunawan, A. (2015). Effect of competence, independence, and professional skepticism against ability to detect fraud action in audit assignment. International Journal of Applied Business and Economic Research, 13(7), 5125-5140 https://serialsjournals.com/abstract/88298_5123-5138.pdf.

Iri, E., Valiyan, H., & Safari Gerayli, M. (2020). Effectiveness of the auditor's opinion quality of Pygmalion effect. Quarterly Financial Accounting, 11(44), 63-87 https://qfaj.mobarakeh.iau.ir/article-1-1748-fa.html [In Persian].

Iskandar, T.M., Mohamed, Z.M., Jaffar, R., & Hussin, S.A.H. (2016). Inhibiting and driving factors of professional skepticism from the social learning perspective. International Journal of Economics and Management, 10(52), 427-444 .

Kargarkamvar, N., Khanmohammadi, M., Yazdani, S., & Moradi, Z. (2023). Investigating the effect of religious orientation on decision making approach of financial managers. International Journal of Finance & Managerial Accounting, 8(29), 117-131 https://journals.srbiau.ac.ir/article_21128_f45c5659fcb5bc7ac2ad073267891f9c.pdf.

Karwowski, M., Świderska, G.K., & Warowny, P. (2015). The valuation of finished products as an important risk factor in the distortion of financial statements. Zeszyty Teoretyczne Rachunkowosci, 84(140), 95-114 https://api.semanticscholar.org/CorpusID:151759317.

Khodayari Fard, M., Rahiminejad, A., Ghbari Bonab, B., & Shokohi, Y. (2010). Religiosity measuring model and reparation of religiosity scale to Iranian population. Journal of Applied Psychological Research, 1(1), 1-24 https://japr.ut.ac.ir/article_52308.html [In Persian].

Khomsiyah, K., Wilson, J., & Mulyani, S. D. (2019). Auditor’s ability in detecting fraud. Opción: Revista de Ciencias Humanas y Sociales, 35 (21), 629-662 https://produccioncientificaluz.org/index.php/opcion/article/view/29106.

Khoshbakht, E., Taibi Naqandari, A., & zeinali, H. (2022). Religiosity, professional ethics of accountants and financial reporting fraud. Financial Accounting and Auditing Research, 14(53), 223-254 https://faar.ctb.iau.ir/article_ 691693_72eac2777a1e11e745e514f21c6e6c2c.pdf [In Persian].

Khoshnoud, H., Kahsari, R., Mirian Akandi, S.A., & Fallah, I. (2020). The function of beliefs (Monotheism- resurrection) on individual behavior. Quran and Medicine, 4(5), 68-79 http://quranmed.com/article-1-463-fa.html [In Persian].

Koieini, M. (1984). Kafi. Ali Akbar Ghafari. Tehran. Dar al-Kitab al-Islamiya Publications [In Persian].

Laode, A., Wahyuniati, H., Angela, F., & Oktri, S. (2020). Auditor's ablity to detect fraud: independence, audit experience, professional skepticism, and workload. Russian Journal of Agricultural and Socio-Economic Sciences, 11(107), 192-205 DOI: 10.18551/rjoas.2020-11.23.

Madine, S.M., Ali ahmadi, S., & Soroushyar, A. (2022). The effect of organizational learning on professional skepticism and auditor fraud risk assessment in audit organization: The moderating role of demographic variables. Governmental Accounting, 9(1), 37-76 https://gaa.journals.pnu.ac.ir/article_9026_d33aaa72ffbc6bb969605bc38ce76741.pdf [In Persian].

Mahdavi, G., Bahmani, R., & Namazi, N.R (2022). The mediating role of auditor's dysfunctional behavior in explaining the relationship between religiosity and professional commitment with audit quality. Semiannually journal of Value & Behavioral Accounting, 7(13), 117-152 https://aapc.khu.ac.ir/article-1-1064-fa.html [In Persian].

Makarem Shirazi, N. (1994). Nemuneh, Tehran. Dar al-Kitab al-Islamiya Publications. [In Persian].

Malek, F., Akhavan Moghadam, Z., & Ghotbi, S (2021). Cognitive components of self-control in the narrations of Imam Reza (as) by content analysis method. Journal of Razavi Culture, 8(32), 175-208 https://www.farhangerazavi.ir/article_ 125761_d5e15286546f92378cda68edc59d75b8.pdf [In Persian].

Manganehchi, H. (2013). Makarem al-Akhlaq in the light of Quran and Hadith, findings from the 20th Dua of Sahifa Sajjadiyeh. Qom. Al-Mustafa International Translation and Publishing Center [In Persian].

McDaniel, S.W., & Burnett, J.J. (1990). Consumer religiosity and retail store evaluative criteria. Journal of the Academy of marketing Science, 18(2), 101-112 https://link.springer.com/article/10.1007/BF02726426.

Mousavi Gowki, S.A., Ghanaee Chamanabad, A., Bagherpour Velashani, M.A., & Salehi, M. (2021). Personality type and professional skepticism: are auditors really independent? Semiannually journal of Value & Behavioral Accounting, 6(12), 126-165 https://aapc.khu.ac.ir/article-1-1059-fa.html [In Persian].

Nasution, D., & Ostermark, R. (2012). The impact of social pressures, locus of control, and professional commitment on auditors judgment. Asian Review of Accounting, 20 (2), 163-178 DOI: 10.1108/13217341211242204.

Nolder, C.J., & Kadous, K. (2018). Grounding the professional skepticism construct in mindset and attitude theory: A way forward. Accounting, Organizations and Society, 67, 1-14 https://doi.org/10.1016/j.aos.2018.03.010.

Noshfar, A., Mohseni, A., & Ghasemi, M. (2023). A model to improve ethical decision-making in accounting profession using the grounded theory. Empirical Research in Accounting, 12(4), 223-254 https://jera.alzahra.ac.ir/ article_6678_14f5296a3881abcb990d22429a6ea53d.pdf [In Persian].

Pertiwi, I., & Rahman, T. (2021). The role of religiosity on the relationship between task complexity, experience and audit judgement. Journal of Islamic Accounting and Finance Research, 3(2), 273-292 https://journal.walisongo.ac.id/ index.php/jiafr/article/view/8673.

Pourmehdi, F., Rouhi Aramaki, T., & Kariminia, M.M. (2021). Solutions for institutionalizing individual belief in the resurrection from the perspective of the Qur'an and Hadith. Journal of New Achievements in Humanities Studies, 4(46), 121-133 https://www.jonahs.ir/showpaper/97770671664b81f5c1f927 [In Persian].

Prasanti, O., & Yulianto, A. (2017). The influence of time budget pressure, auditor ethics, independence, and task complexity on audit quality with organizational commitment as intervening variable. Accounting Analysis Journal, 6(1), 119-127 https://journal.unnes.ac.id/sju/index.php/aaj/article/view/20021.

Prasetyo, S., & Hanif, R.A. (2015). Pengaruh red flags, skeptisme profesional auditor, kompetensi, independensi, dan profesionalisme terhadap kemampuan auditor dalam mendeteksi kecurangan (Studi empiris pada kantor akuntan publik di pekanbaru, padang, dan medan yang terdaftar di iapi 2013). Journal Online Mahasiswa (JOM) Bidang Ilmu Ekonomi, 2(1), 1-15 https://media.neliti.com/media/publications/33851-ID-pengaruh-red-flags-skeptisme-profesional-auditor-kompetensi-independensi-dan-pro.pdf.

Quadackers, L., Groot, T., & Wright, A. (2014). Auditors’ professional skepticism: Neutrality versus presumptive doubt. Contemporary Accounting Research, 31(3), 639-657 https://doi.org/10.1111/1911-3846.12052.

Rasuli, N., & Torabi, M.A. (2019). Step by step with PLS. Tehran. Poyandegan Danesh Publications [In Persian].

Rostamian, M.A. (2013). Responsibility and conscientiousness from the perspective of the Qur'an and the traditions of Ahl al-Bayt. Research paper on the wisdom of Ahlal-Bayt, 1(2), 31-50 [In Persian].

Safi Khani, R, Safarzadeh, M, & Esna Ashari, H. (2022). Examining the relationship between professional doubt, knowledge of the employer and auditor's judgment. Journal of Accounting Knowledge, 13(1), 59-82 https://jak.uk.ac.ir/article_3013_e7a93a57dbe25fb0586e0fae6a841e2d.pdf [In Persian].

Saraf, F., & Mohammadi, M. (2017). Investigating corporate governance and accountability based on quranic verses. Accounting and Auditing Studies, 6(21), 66-85 https://www.iaaaas.com/article_98674_e0984c54ff9dafb02593fbda 7dd7071a.pdf [In Persian].

Sepasi, S., & Hassani, H. (2017). Relationship managers’ religiosity with earnings management behavior. Journal of Value and Behavioral Accounting, 1(2), 17-40 https://aapc.khu.ac.ir/article-1-141-fa.html [In Persian].

Sharif al-Radi, M. (1993). Nahj al-Balagheh (Lal Sobhi Saleh), Qom: Hijrat Publications [In Persian].

Shojaiezand, A. (2005). A model for measuring religiosity in Iran. Iranian Journal of Sociology, 6(1), 34-66 http://www.jsi-isa.ir/article_25347_9e42fee7e38ae8152efc96d92424b63e.pdf [In Persian].

Tamimi Amadi, A. (2015). Gharral al-Hakm. Seyyed Hasan Sheikh al-Islami. Qom. Ansarian Publications [In Persian].

Westermann, K.D., Bedard, J.C., & Earley, C.E. (2015). Learning the “craft” of auditing: A dynamic view of auditors' on‐the‐job learning. Contemporary accounting research, 32(3), 864-896 https://doi.org/10.1111/1911-3846.12107.‏

Zare, I., Golami Jamkarani, R., Moradi, M., Babaaeifard, A., & Jahangirnia, H. (2021). Accountability in accounting from the perspective of Islam by the focus on structuration theory. Islamic Finance Researches, 10(2), 831-855 https://ifr.isu.ac.ir/article_75922_e16c2c655aad6ba3f5f0a0eec571898a.pdf [In Persian].