نقش تعدیل‌گر سبک پیروی و صداقت- تواضع مدیران مالی در تأثیر فشار اجتماعی و محیطی بر رفتار گزارشگری مالی متهورانه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران.

2 استادیار گروه حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران.

10.22103/jak.2021.15814.3248

چکیده

هدف:هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش تعدیل‌گر سبک پیروی و صداقت- تواضع مدیران مالی در تأثیر فشار اجتماعی و محیطی بر رفتار گزارشگری مالی متهورانه است.
 روش:روش گرداوری داده‌ها، پرسشنامه مبتنی بر سناریو و روش تحلیل داده‌ها از نوع استنباطی است. به منظور آزمون فرضیه‌های پژوهش از پرسشنامه مبتنی بر سناریو، برگرفته از پژوهش برینک و همکاران (2018) و بی شاپ و همکاران (2017) استفاده شد. قلمرو زمانی پژوهش سال 1398، جامعه آماری شامل مدیران مالی است. بر اساس جدول کوهن و همکاران (2000) نمونۀ پژوهش 160 مدیر مالی انتخاب گردید. برای آزمون فرضیه‌های پژوهش از تحلیل واریانس استفاده شد.
 یافته‌ها:نتایج پژوهش نشان داد که با افزایش صداقت- تواضع مدیران مالی، تأثیرگذاری تعامل فشار اجتماعی و اشتهای ریسک بر گزارشگری مالی متهورانه کمتر می‌شود. همچنین، نتایج پژوهش نشان داد که با افزایش تمایل مدیران مالی به سبک پیروی تفکر انتقادی و مستقل و فعال، تأثیرگذاری تعامل فشار اجتماعی و اشتهای ریسک بر گزارشگری مالی متهورانه کمتر می‌شود.
 نتیجه‌گیری: در کل نتایج پژوهش نشان می‌دهد که تعامل منابع فشار اجتماعی و اشتهای ریسک بر گزارشگری مالی متهورانه تحت تأثیر متغیرهای تعدیل گر سبک پیروی و صداقت- تواضع مدیران مالی قرار می‌گیرد.

کلیدواژه‌ها


دلاور، علی. (1387). روش پژوهش در روانشناسی و علوم تربیتی، تهران، انتشارات ویرایش.
دلاور، علی. (1396). طرح‌های آزمایشی در روانشناسی و علوم تربیتی، تهران، انتشارات سمت.
رضازاده، جواد؛ بکشلو، عاطفه. (1393). گزارشگری مالی متهورانه و آگاهی‌بخشی قیمت سهام. پژوهش‌های کاربردی در گزارشگری مالی، (5)3، 22-7.
رضایی، اکبر. (1394). راهنمای گام به گام برای تحلیل داده‌ها با استفاده از برنامه SPSS، تهران، انتشارات فروزش.
قره خانی، محسن؛ نصیری، فاطمه. (۱۳۹۴). نقش اشتهای ریسک در پیاده سازی مدیریت ریسک سازمان، دوازدهمین کنفرانس بین‌المللی مهندسی صنایع، تهران، انجمن مهندسی صنایع ایران، دانشگاه خوارزمی.
نادری، حبیب‌اله؛ رحیمی، سهیل؛ جلالی، ناهیده. (1395). نقش مؤلفه‌های شخصیت در خود اثر بخشی دانشجویان رشته پزشکی. مطالعات آموزشی نما، (2)4، 29-22.
نادری، محمدعلی؛ سجادیان، ایلناز. (1389). مبانی روش تحقیق کاربردی در علوم انسانی، تهران. انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی.
References
Amernic, J.H., Craig, R.J. (2010). Accounting as a facilitator of extreme narcissism. Journal of Business Ethics, 96(1), 79-93.
Ashton, M.C., Lee, K. (2005). Honesty‐humility, the big five, and the five‐factor model. Journal of Personality, 73(5), 1321-1354.
Ashton, M.C., Lee, K., Perugini, M., Szarota, P., De Vries, R.E., Di Blas, L., De Raad, B. (2004). A six-factor structure of personality-descriptive adjectives: Solutions from psycholexical studies in seven languages. Journal of Personality and Social Psychology, 86(2), 356-366.
Ashton, M.C., Lee, K., Son, C. (2000). Honesty as the sixth factor of personality: Correlations with Machiavellianism, primary psychopathy, and social adroitness. European Journal of Personality, 14(4), 359-368.
Ashton, M.C., Lee, K., Pozzebon, J.A., Visser, B.A., Worth, N.C. (2010). Status-driven risk taking and the major dimensions of personality. Journal of Research in Personality, 44(6), 734-737.
Bishop, C.C. (2013). The impact of social influence pressure on CFO judgments. Available at www.digitalcommons.kennesaw.edu.
Bishop, C.C., DeZoort, F.T., Hermanson, D.R. (2017). The effect of CEO social influence pressure and CFO accounting experience on CFO financial reporting decisions. Auditing: A Journal of Practice & Theory, 36(1), 21-41.
Blanchard, A.L., Welbourne, J., Gilmore, D., Bullock, A. (2009). Followership styles and employee attachment to the organization. The Psychologist-Manager Journal, 12(2), 111-131.
Brink, A.G., Gouldman, A., Victoravich, L.M. (2018). The effects of organizational risk appetite and social pressure on aggressive financial reporting behavior. Behavioral Research in Accounting, 30(2), 23-36.
Brink, A.G., Tang, F., Yang, L. (2014). The effects of social influence pressure source and reporting consequence on financial statement preparers' fair value estimate choices. International Journal of Behavioural Accounting and Finance, 6(2), 168-187.
Bruinsma, C., Wemmenhove, P. (2009). Tone at the top is vital! A delphi study. ISACA Journal, 3, 1-4.
Buttross, T.E., Schmelzle, G., Rao, H. (2011). Ethical decision making by management accountants: An empirical examination of obedience theory. Available at SSRN 1787613.
Can, A., Aktaş, M. (2012). Cultural values and followership style preferences. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 41, 84-91.
Cialdini, R.B., Goldstein, N.J. (2004). Social influence: Compliance and conformity. Annual Review of Psychology Journal, 55, 591-621.
Clayton, B.M., Van Staden, C.J. (2015). The impact of social influence pressure on the ethical decision making of professional accountants: Australian and New Zealand evidence. Australian Accounting Review, 25(4), 372-388.
Cohen, L., Manion, L., Morrison, K. (2000). Research methods in education. 5th Edition, Routledge Falmer, London.
Daft, R. (2008). The leadership experience (4th ed.). Mason, OH: Thomson.
Davis, S., DeZoort, F.T., Kopp, L.S. (2006). The effect of obedience pressure and perceived responsibility on mana/gement accountants' creation of budgetary slack. Behavioral Research in Accounting, 18(1), 19-35.
Delavar, A. (2017). Experimental designs in psychology and educational sciences.Tehran, Samt [In Persian].
Delavar, A. (2008). Research methodology in psychology and educational sciences. Tehran,Virayesh [In Persian].
DeZoort, F.T., Lord, A.T. (1994). An investigation of obedience pressure effects on auditors' judgments. Behavioral Research in Accounting, 6(1), 1-30.
DeZoort, F.T., Lord, A.T. (1997). A review and synthesis of pressure effects research in accounting. Journal of Accounting Literature, 16, 28-85.
Favara Jr, L.F. (2009). Putting followership on the map: Examining followership styles and their relationship with job satisfaction and job performance. Journal of Business & Leadership: Research, Practice, and Teaching, 5(2), 68-77.
Gharaghani, M., Nasiri, F. (2015). The role of risk appetite in implementing organizational risk management. 12th International Conference on Industrial Engineering. Kharazmi University [In Persian].
Hilbig, B.E., Zettler, I. (2009). Pillars of cooperation: Honesty–humility, social value orientations, and economic behavior. Journal of Research in Personality, 43(3), 516-519.
Hilbig, B.E., Zettler, I., Leist, F., Heydasch, T. (2013). It takes two: Honesty–humility and agreeableness differentially predict active versus reactive cooperation. Personality and Individual Differences, 54(5), 598-603.
Izraeli, D. (1988). Ethical beliefs and behavior among managers: A cross-cultural perspective. Journal of Business Ethics, 7(4), 263-271.
Kelley, R.E. (2008). Rethinking followership. In R.E. Riggio, I. Chaleff & J.R. Lipman-Blumen (Eds.), The art of followership: How great followers create great leaders and organizations (pp.5-16). San Francisco: Jossey-Bass.
Kelley, R.E. (1998). Followership in a leadership world. Edited by L. Spears, Insights on leadership: Service, stewardship, spirit, and servant-leadership. New York, NY: John Wiley & Sons, Inc.
Lee, C. (1991). Followership: The essence of leadership. Training, 28(1), 27-35.
Lee, K., Ashton, M.C., Morrison, D.L., Cordery, J., Dunlop, P.D. (2008). Predicting integrity with the HEXACO personality model: Use of self and observer reports. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 81(1), 147-167.
Lord, A.T., DeZoort, F.T. (2001). The impact of commitment and moral reasoning on auditors' responses to social influence pressure. Accounting, Organizations and Society, 26(3), 215-235.
McCafferty, J. (2004). Extreme makeover. CFO Magazine, July: 46–51.
McLean, B., Elkind, P. (2003). The smartest guys in the room: The amazing rise and scandalous fall of enron. New York, NY: Portfolio Trade.
Milgram, S. (1974). Obedience to authority: An experimental view, London: Tavistock publications.
Naderi, M., Sajadiyan, I. (2010). Fundamentals of applied research in the humanities. 1st ed, Tehran, Islamic Azad University Publishers [In Persian].
Naderi, H., Rahimi, S., Jalali, N. (2017). The role of personality components in self-efficacy of medical students. Journal of Educational Studies, 4(2), 22-29 [In Persian].
O’Fallon, M.J., Butterfield, K.D. (2005). A review of the empirical ethical decision-making literature: 1996–2003. Journal of Business Ethics, 59(4), 375-413.
Oh, I.S., Lee, K, Ashton, M.C., de Vries, R.E. (2011). Are dishonest extraverts more harmful than dishonest introverts? The interaction effects of honesty-humility and extraversion in predicting workplace deviance. Applied Psychology, 60(3), 496-516.
Otley, D.T., Pierce, B.J. (1996). The operation of control systems in large audit firms. Auditing, A Journal of Practice & Theory, 15(2), 65-84.
Ramamoorti, S. (2008). The psychology and sociology of fraud: Integrating the behavioral sciences component into fraud and forensic accounting curricula. Issues in Accounting Education, 23(4), 521-533.
Rezaee, A. (2015). A step-by-step guide to analyzing data using the program SPSS. Tehran, Frozesh [In Persian].
Rezazadeh, J., Bakeshloo, A. (2014). Aggressive financial reporting and stock price awareness. Applied Research in Financial Reporting, 5(3), 7-22 [In Persian].
Rittenberg, L., Martens, F. (2012). Enterprise risk management: understanding and communicating risk appetite. The Committee of Sponsoring Organizations of the Treadway Commission (COSO).
Shafer, W.E. (2002). Effects of materiality, risk, and ethical perceptions on fraudulent reporting by financial executives. Journal of Business Ethics, 38(3), 243-262.
Tett, R.P., Burnett, D.D. (2003). A personality trait-based interactionist model of job performance. Journal of Applied Psychology, 80, 587-606.
Wiltshire, J., Bourdage, J.S., Lee, K. (2014). Honesty-humility and perceptions of organizational politics in predicting workplace outcomes. Journal of Business and Psychology, 29(2), 235-251.
Zey-Ferrell, M., Weaver, K.M., Ferrell, O.C. (1979). Predicting unethical behavior among marketing practitioners. Human Relations, 32(7), 557-569.