تحلیل شبکۀ مالکیت در بازار سهام ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای حسابداری، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

2 استادیار حسابداری، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

چکیده

بررسی و تحلیل بازار سهام عاملی تأثیرگذار در پیش‌بینی رویدادهای آتی، و تحلیل شبکه، یکی از جدیدترین روش‌ها جهت تحلیل بازار سهام است. در ادبیات علوم کمی تحلیل شبکه مفهومی جدید برای نگاه کلان به کل بازار است. کمی ساختن ارتباط میان واحدهای مختلف موضوع مورد علاقه مطالعات علمی به لحاظ درک سیستم‌های پیچیده است. از این‌رو، هدف این پژوهش بررسی و تحلیل شبکۀ مالکیت شرکت‌های موجود در بازار سهام ایران است. در بازۀ زمانی 1394-1390 داده‌ها گردآوری شد و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌های پژوهش نشان دادند که ساختار طبقاتی بر روابط بین شرکت‌ها حاکم است و شرکت‌هایی در موقعیت بهتری نسبت به بقیه قرار دارند. این موقعیت مطلوب، منجر شده است که این دسته از شرکت‌ها دسترسی ساده‌تری به منابع موجود داشته باشند. همچنین، توانایی آنها در کسب اطلاعات مؤثر از طریق خوشه اعضای شبکه بیشتر شود. علاوه‌براین، چنین مزیتی قدرت تأثیرگذاری آنها را ارتقا بخشیده است. بدین طریق می‌توان ادعا کرد که این شرکت‌ها بازیگران کلیدی در ساختار حاکم در بازار سهام ایران هستند.

کلیدواژه‌ها


برادران حسن‌زاده، رسول؛ بادآورنهندی،یونس؛ بابایی قادر، حسین. (1391). بررسی رابطۀ بین برخی مکانیزم‌های حاکمیت شرکتی با ارزش ایجاد شده برای صاحبان سهام و ارزش افزوده اقتصادی. بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 19(68)، 16-1.
حاجیها، زهره؛ اخلاقی، حسنعلی. (1392). بررسی تأثیر ویژگی‌های هیئت‌مدیره برساختار سررسید بدهی شرکت. حسابداری مدیریت، 6(7)، 74-59.
حساس یگانه، یحیی. (1384). مفاهیم حاکمیت شرکتی، حسـابدار، 167، 33-30.
حسینی، مجتبی. (1386). بررسی اثر میزان سهامداری نهادی به عنوان یکی از معیارهای حاکمیت شرکتی بر بازدۀ سهامداران شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پایاننامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
خواجوی، شکراله؛ صادق‌زاده مهارلویی، محمد؛ تقی‌زاده، رضا. (1392). سیستم‌های اطلاعاتی حسابداری و تحلیل شبکه‌های اجتماعی. مطالعات حسابداری و حسابرسی، 2(7)، صص. 59-48.
زیب ارزانی، معصومه؛ نکویی، محمدعلی؛زیدی بن عبد روزان، محمد؛ اسماعیلی، ابراهیم. (1392). طرح نقشه دانش برای تشکیل تیم مدیریت بحران با استفاده از رویکرد تحلیل شبکه‌های اجتماعی و فرایند تحلیل سلسله مراتبی. مدیریت بحران، 1(2)، 57-51.
ریتزر، جورج. (1382). نظریۀ جامعه‌شناسی در دوران معاصر. مترجم: محسن ثلاثی. تهران: علمی. چاپ هفتم.
رشاد، عبدالخلیق؛ بیپین ب. آجین کیا. (1389). پژوهش‌های تجربی در حسابداری: دیدگاه روش‌شناختی. مترجم: محمد نمازی. چاپ دوم، شیراز: انتشارات دانشگاه شیراز.
میرزایی، خلیل. (1388). پژوهش، پژوهشگری و پژوهش‌نامه‌نویسی. انتشارات جامعه‌شناسان، ج 2، تهران.
نمازی، محمد؛ ناظمی، امین. (1384). بررسی تحلیلی تحقیقات انجام شده در بورس اوراق بهادار تهران. تحقیقات مالی، 19، 166-135.
نمازی، محمد؛ کرمانی، احسان. (1387). تأثیر ساختار مالکیت بر عملکرد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 15(53)، 100-83.
نمازی، محمد؛ ابراهیمی، شهلا. (1392). بررسی تأثیر ساختار مالکیت و ترکیب هیئت‌مدیره بر کارایی فنی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. دانش حسابداری، 4(12)، 57-35.
هاشمی، سیدعباس؛ بکرانی، کیوان. (1389). مروری بر ادبیات تأثیرپذیری تصمیمات سرمایه از ساختار مالکیت و سازوکارهای نظام راهبری، نشریه حسابداری و مدیریت مالی، 2، 128-111.
یزدانی، احمد؛ باباجانی، جعفر؛ بولو، قاسم. (1395). بررسی ارتباط غیرخطی میان ساختار مالکیت با انتشار به موقع اطلاعات سود شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. دانش حسابداری، 7(25)، 57-39.
Abbasi, A., Hossain, L., Leydesdor, L. (2012). Betweenness centrality as a driver of preferential attachment in the evolution of research collaboration networks. Journal of Informetrics, 6(3), 403-412.
Babu Roy, R., Kumar Sarkar, U. (2011). Network approach to capture co-movements of global stock returns” Indian institute of management Calcutta. Working Paper. WPS.
Baradaran Hasanzadeh, R., Badavarnahandi, U., Babaieghader, H. (2012). Investigating the relationship between some of the mechanisms of corporate governance with value created for equity holders and economic value added. Journal of Accounting and Auditing Review, 19(68), 1-16 [In Persian].
Boginski, V., Butenko, S., Pardalos, P.M. (2005). Statistical analysis of financial networks. Computational Statistics & Data Analysis, 48, 431-443.
Constantine, L.S. (2014). Understanding the linkages in organisational and human relation: A review of social network analysis. The Qualitative Report, 19(1), 1-22.
Dastkhan, H.N., Gharneh, S. (2018). How the ownership structures cause epidemics in financial markets: A network-based simulation model. Statistical Mechanics and its Applications, 492, 324-342.
De Nooy, W., Mrvar, A., Batagelj, V. (2005). Exploratory social network analysis with pajek, structural analysis in the social sciences. Cambridge: Cambridge University Press, 1th Ed.
Dey, A. (2008). Corporate governance and agency conflicts. Jounal of Accounting Research, 46(5), 1143-1181.
Dimitrios, K., Vasileios, O. (2015). A network analysis of the Greek stock market. Procedia Economics and Finance, 33, 340-349
Edwards, G. (2010). Mixed-method approaches to social network analysis. National Centre for Research Methods, ESRC National Centre for Research Methods Review Paper.
Garton, L., Haythornthwaite C., Wellman, B. (1999). Studying on-line social networks, in: jones s, editor. Doing internet research: critical issues and methods for examining the net. Thousand Oaks, CA: Sage, 75-105.
Glattfelder, J.B. (2010). Ownership networks and corporate control: mapping economic power in a globalized world. Ph.D Thesis, Eth Zurich University.
Gurunlu, M., Gursoy, G. (2010). The influence of foreign ownership on capital structure of non-financial firms: Evidence from Istanbul stock exchange. The IUP Journal of Corporate Governance, 9(4), 21-29.
Hajiha, Z., Akhlaghi, H. (2012).Investigating the impact of the board's properties on the debt consolidation of the company. Management Accounting, 6(7), 59-74 [In Persian].
Hashemi, A., Bakrani, K. (2010). An overview of the influential literature of capital decisions on ownership structure and corporate governance mechanisms, Journal of Accounting and Financial Management, 2, 111-128 [In Persian].
Hassas Yeganeh, Y. (2005). Concepts of corporate governance, Accountant, 167, 30-33 [In Persian].
Hoseini, M. (2008).Investigating the effect of institutional stockholding as one of the criteria of corporate governance on the shareholders' participation in listed companies in Tehran Stock Exchange. Master Thesis, Tehran University [In Persian].
Huang, W.Q., Zhuang, X.T., Yao, S. (2009). A network analysis of the Chinese stock market. Physica A, 388, 2956-2964.
Jensen, M.C., Meckling, W.H. (1976). Theory of the firm: Managerial behavior, agency cost, and ownership structure. Journal of Financial Economics, 3(4), 305-360.
Khajavi, Sh., Sadeghzadeh Maharlui, M., Taghizadeh, R. (2013). Accounting information systems and social network analysis, Accounting and Auditing Studies, 7, 48-59 [In Persian].
Kumar, S., Jan, J.M. (2012). Discovering knowledge landscapes: An epistemic analysis of business and management field in Malaysia. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 65, 1027-1032.
Mantegna, R.N. (1999). Hierarchical structure in financial markets. The European Physical Journal, 11, 193-197.
Mirzaie, Kh. (2009). Research, Research and Writing Research, Jame-eshenasan, 2, Tehran [In Persian].
Moebert, J., Tydecks, P. (2007). Power and ownership structures among German companies, a network analysis of financial linkages. Working Paper, Darmstadt discussion papers in economics, 179, www.econstor.eu/handle/10419/32056.
Namazi, M., Nazemi, A., (2005). An analytical review of the research in the Tehran Stock Exchange. Journal of Financial research, 19, 135-166 [In Persian].
Namazi, M., Kermani, E. (2018). The effect of ownership structure on performance of listed companies in Tehran Stock Exchange. Journal of Accounting and Auditing Review, 15(53), 83-100 [In Persian].
Namazi, M., Ebrahimi, S. (2013). Investigating the effect of ownership structure and board composition on the technical efficiency of accepted companies in Tehran Stock Exchange. Journal of Accounting Knowledge, 4 (12), 57-35 [In Persian].
Rashad, A.K., Ajin Kia, B.B. (2011). Empirical Research in Accounting: A Methodological Perspective. Translator: Mohammed Namazi. Second edition, Shiraz: Shiraz University Press [In Persian].
Ritzer, G. (2004). Contemporary Sociological Theory. Translator: Mohsen Solati. Tehran: Scientific. Seventh edition [In Persian].
Rotundo, G., D’Arcangelis, A.M. (2010). Ownership and control in shareholding networks. Journal of Economic Interaction and Coordination, 5(2), 191-219.
Scott, J. (2000). Social network analysis: A handbook. (2nd ed.). London: Sage publications.
Souma, W., Aoyama, H., Fujiwara, Y., Ikeda, Y., Iyetomi, H., Kaizoji, T. (2006) Correlation in business networks. Statistical Mechanics and its Applications, 370(1), 151-155.
Wasserman, S., Faust, K. (1994). Social network analysis: Methods and applications. Cambridge: Cambridge University Press, 2th Ed.
Wu, L. (2004). The impact of ownership structure on debt financing of japanese firms with the agency cost of free cash flow. Working Paper, Department of economics and finance city University of Hong Kong.
Yazdani, A., Babajani, J., Bulu, Q. (2016). Investigation of non-linear relationship between ownership structure and timely disclosure of profit information of companies acquired in Tehran Stock Exchange. Journal of Accounting Knowledge, 7 (25), 57-39 [In Persian].
Zibarzani, M., Nekoie, M.A., Zeidibenabdrozan, M., Esmaieli, E. (2013).Knowledge mapping plan for creation of a crisis management team using social network analysis and analytical hierarchy process. Crisis Management, 1(2), 51-57 [In Persian].