تأثیر هزینه‌های نمایندگی بر رابطۀ بین کیفیت کنترل‌های داخلی و مدیریت سود

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار حسابداری، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.

2 دانشجوی کارشناسی ارشد حسابداری، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.

چکیده

طبق بیانیۀ سازمان بورس اوراق بهادار تهران، گزارش نقاط ضعف با اهمیت کنترل‌های داخلی و طراحی یک سیستم کنترل داخلی اثربخش جهت پیشبرد اهداف خرد و کلان شرکت، دارای اهمیت است. هدف این نوشتار، بررسی اثر هزینه‌های نمایندگی بر رابطه بین کیفیت کنترل‌های داخلی و مدیریت سود شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران است. ازاین‌رو، داده‌های استخراج‌شده از 96 شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران، طی سال‌های 1389 تا 1395 (در مجموع 672 مشاهده) از طریق الگوی رگرسیون با استفاده از داده‌های ترکیبی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که هزینه‌های نمایندگی رابطه میان کیفیت کنترل‌های داخلی و مدیریت سود شرکت‌ها را تعدیل می‌نماید. بین کیفیت کنترل‌های داخلی و مدیریت سود شرکت‌ها در شرایط عدم وجود هزینه‌های نمایندگی رابطۀ معکوس وجود دارد. این ارتباط معکوس در شرایط وجود هزینه‌های نمایندگی تشدید می‌گردد چرا که کیفیت کنترل‌های داخلی از طریق کاهش در هزینه‌های نمایندگی نیز بر مدیریت سود شرکت‌ها اثرگذار است.

کلیدواژه‌ها


افلاطونی، عباس. (1396). تحلیل آماری در پژوهش‌های مالی و حسابداری با نرم‌افزار(Stata)، چاپ دوم، تهران: انتشارات ترمه.
بهارمقدم، مهدی؛ کوهی، علی. (1389). بررسی نوع مدیریت سود در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، دانش حسابداری، 1(2)، 94-75.
پوررضا، عاطفه. (1396).  تأثیر ضعف کنترل داخلی بر مدیریت سود واقعی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، مؤسسه آموزش عالی راه دانش.
تقوی، مهدی؛ جبارزاده کنگرلویی، سعید؛ خدایاریگانه، سعید. (1389). تبیین رابطۀ هزینه‌های نمایندگی و ارزش شرکت با مدیریت سود در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، 1(3)، 133-109.
جاوید، داریوش؛ جاوید، محسن؛ عرب‌صالحی، مهدی. (1394). بررسی تأثیر کیفیت کنترل داخلی بر محافظه‌کاری مشروط در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، حسابداری مالی، 7(26)، 151-125.
حاجیها، زهره؛ محمدحسین نژاد، سهیلا. (1394). عوامل تأثیرگذار بر نقاط ضعف با اهمیت کنترل داخلی، پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی،  7(26)، 137-119.
خواجوی، شکرالله؛ فتحه، محمدحسین؛ نجفی، زهرا. (1393). بررسی رابطۀ بین کیفیت افشای اطلاعات و هزینه‌های نمایندگی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، دانش حسابداری، 5(18)، 89-67.
دلاور، علی. (1395). روش تحقیق در روان‌شناسی و علوم تربیتی، چاپ چهل و ششم، تهران: انتشارات جوانه رشد.
سازمان بورس و اوراق بهادار (1391). دستورالعمل کنترل‌های داخلی ناشران پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران. ناشر: سازمان بورس اوراق بهادار.
کرمشاهی، بهنام. (1396). تأثیر کیفیت حسابرسی بر هزینۀ نمایندگی، مدیریت سود و محافظه‌کاری در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، مطالعات حسابداری و حسابرسی، 21، 101-86.
محمدزاده، پرویز؛ ممی‌پور، سیاب؛ فشاری، مجید. (1389). کاربرد نرم‌افزار STATA در اقتصادسنجی، چاپ اول، تهران: انتشارات نور علم.
محمودآبادی، حمید؛ مهدوی، غلامحسین؛ فریدونی، مرضیه. (1392). بررسی تأثیر جریان‌های نقدی آزاد و هزینه‌های نمایندگی بر عملکرد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، دانش حسابداری، 4(12)، 130-111.
مقدم، عبدالکریم؛ قاسمی، منا؛ رزمجویی، پژمان. (1394). تأثیر مدیریت ریسک و کیفیت کنترل‌های داخلی بر کیفیت سود شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، کنفرانس بین‌المللی جهت‌گیری‌های نوین در مدیریت، اقتصاد و حسابداری، تبریز، سازمان مدیریت صنعتی نمایندگی آذربایجان شرقی.
مهرانی، کاوه؛ وافی‌ثانی؛ جلال؛ حلاج، محمد. (1389). رابطۀ قراردادهای بدهی و اندازۀ شرکت با محافظه‌کاری در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران، بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 17(1)، 112-97.
ناظمی، امین؛ ممتازیان، علیرضا؛ صالحی‌نیا، محسن. (1393). رابطۀ بین سازوکارهای حاکمیت شرکتی و کارایی مدیریت موجودی کالا (مطالعۀ موردی: شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران)، مطالعات تجربی حسابداری مالی، 11(42)، 186-159.
نعمتی کشتلی، رضا؛ کلانتری، مجید. (1393). بررسی رابطۀ بین مدیریت سود مبتنی بر دست‌کاری فعالیت‌های واقعی و هزینه‌های نمایندگی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، سومین کنفرانس ملی حسابداری، مدیریت مالی و سرمایه‌گذاری، گرگان.
نیکومرام، هاشم؛ محمدزاده‌سالطه، حیدر. (1389). ارائۀ الگویی برای تبیین ارتباط بین حاکمیت شرکتی و کیفیت سود، حسابداری مدیریت، 3(4)، 80-59.
یعقوب‌نژاد، احمد؛ بنی‌مهد، بهمن؛ شکری، اعظم. (1391). ارائۀ الگو برای اندازه‌گیری مدیریت سود در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، حسابداری مدیریت، 5(12)، 16-1.
Aflatoni, A. (1396). Statistical Analysis in Financial and Accounting Research with Stata, Second Edition, Tehran: Terme Publishing [In Persian].
Ashbaugh-Skaife, H., Collins, D.W., Kinney, W.R. (2007). The discovery and reporting of internal control deficiencies prior to SOX-mandated audits. Journal of Accounting and Economics, 44(1), 166-192.
BaharMoghadam, M., Kohi, A. (1389). A survey on the type of earnings management in accepted companies of Tehran Stock Exchange, Journal of Accounting Knowledge, 1(2), 75-94 [In Persian].
Bauer, A.M. (2016). Tax avoidance and the implications of weak internal controls. Contemporary Accounting Research, 33(2), 449-486.
Bosse, D.A., Phillips, R.A. (2016). Agency theory and bounded self-interest. Academy of Management Review, 41(2), 276-297.
Chan, K.C., Farrell, B., Lee, P. (2008). Earnings management of firms reporting material internal control weaknesses under Section 404 of the sarbanes-oxley act. Journal of Practice & Theory, 27(2), 161-179.
Cheng, Q., Lee, J., Shevlin, T. (2015). Internal governance and real earnings management. The accounting review, 91(4), 1051-1085.
Cornett, M.M., Marcus, A.J., Tehranian, H. (2008). Corporate governance and pay-for-performance: The impact of earnings management. Journal of financial economics, 87(2), 357-373.
Delawar, A. (2016). Research Methods in Psychology and Educational Sciences, Forty-sixth edition, Tehran: Javane roshd publishing [In Persian].
Fama, E.F., French, K.R. (2001). Disappearing dividends: Changing firm characteristics or lower propensity to pay? Journal of Financial Economics, 60(1), 3-43.
Gleason, C.A., Pincus, M., Rego, S.O. (2017). Material weaknesses in tax-related internal controls and last chance earnings management. The Journal of the American Taxation Association, 39(1), 25-44.
Hajiah, Z., Mohammad H.N.S. (2015). Issues affecting weaknesses with importance of internal control. Financial Accounting and Audit Research, 7(26), 119-137 [In Persian].
Javid, D., Javid, M., ArabSalehi, M. (2015). Investigating the effect of internal control quality on conditional conservatism in in Accepted Companies of Tehran Stock Exchange, Financial Accounting, 7(26),125-151 [In Persian].
Jensen, M.C., Meckling, W.H. (1976). Theory of the firm: Managerial behavior, agency costs and ownership structure. Journal of financial economics, 3(4), 305-360.
Jiraporn, P., Miller, G.A., Yoon, S.S., Kim, Y.S. (2008). Is earnings management opportunistic or beneficial? An agency theory perspective. International Review of Financial Analysis, 17(3), 622-634.
KaramShahi, B. (2017). The effect of audit quality on representative costs, profit management and conservatism of accepted companies in Tehran Stock Exchange. Accounting and Auditing Studies, 21, 86-101 [In Persian].
Kasznik, R. (1999). On the association between voluntary disclosure and earnings management. Journal of Accounting Research, 37(1), 57-81.
Khajavi, S., Fateh, M.H., Najafi, Z. (2014). Investigating the relationship between information disclosure quality and agency costs of accepted companies in Tehran Stock Exchange. Journal of Accounting Knowledge, 5(18), 67-89 [In Persian].
Lehn, K., Poulsen, A. (1989). Free cash flow and stockholder gains in going private transactions. Journal of Finance, 44(3), 771-787.
Mahmoudabadi, H., Mahdavi, G.H., Fereydouni, M. (2013). Investigating the effect of free cash flows and agency costs on the performance of accepted companies in Tehran Stock Exchange. Journal of Accounting Knowledge, 4(12), 111-130 [In Persian].
Mehrani, K., Wafisani, J., Hallaj, M. (2010). The relationship between debt and firm size with conservatism in listed companiesof Accepted Companies in Tehran Stock Exchange, Iranian Accounting and Auditing Review, 17(1), 97-112 [In Persian].
Mirza, H.H., Azfa, T. (2010). Ownership structure and cash flows as determinants of corporate dividend policy in Pakistan. International Business Research, 3(3), 210-221.
Moghaddam, A., Ghasemi, M., Razmjouei, P. (2015). The effect of risk management and quality of internal controls on the earnings quality of accepted companies in Tehran Stock Exchange. International Conference on Modern Orientations in Management, Economics and Accounting, Tabriz [In Persian].
Mohammadzadeh, P., Mamipour, S., Shamsari, M. (2010). Application of Stata in Econometrics, First edition, Tehran: Noure Elm Publication [In Persian].
Nazemi, A., Momtazian, A., Salehinia, M. (2014). The relationship between corporate governance mechanisms and inventory management efficiency (Case study: Accepted companies in Tehran Stock Exchange), Empirical Studies of Financial Accounting, 11(42), 159-186 [In Persian].
Nemati, K.R., Kalantari, M. (2014). Investigating the relationship between earnings management based on manipulation of real activities and agency costs in accepted companies of Tehran Stock Exchange. Third National Conference on Accounting, Financial Management and Investment, Gorgan [In Persian].
Nikomaram, H., Mohammad Z.S.H. (2010). Providing a model for explaining the relationship between corporate governance and earnings quality. Management Accounting, 3(4), 59-80 [In Persian].
Pourreza, A. (2017). The Impact of Internal Control weakness on the effective management of profits in Accepted Companies of Tehran Stock Exchange. Master's Thesis, Institute of higher education knowledge [In Persian].
Qiong, Y.Y.W.H.C. (2010). The correlation study on internal control information disclosure quality and agency cost. Auditing Research, 1.
Rashid, A. (2016). Managerial ownership and agency cost: Evidence from Bangladesh. Journal of Business Ethics, 137(3), 609-621.
Roychowdhury, S. (2006). Earnings management through real activities manipulation. Journal of Accounting and Economics, 42(3), 335-370.
Savadjany, H., Allameh H.F. (2011). Nvestigation the effect of dividend policy in creating agency costs in Tehran Stock Exchanges. Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Business, 3(6), 410-422.
Securities and Exchange Organization (2012). Instructions on the internal controls of publishers in Tehran Stock Exchange and farabourse, Securities and Exchange Organization [In Persian].
Taghavi, M., Jabarzadeh K.S., Khodayar,  Y.S. (2010). Explaining the relationship between agency costs and company value with earnings management in listed companies of Tehran Stock Exchange. Financial Engineering and Management of Securities, 1(3), 109-133 [In Persian].
Van Ravenstein, J., Georgakopoulos, G., Kalantonis, P., Kaldis, P. (2013). Does audit quality influence the relation between earnings management and internal control weakness in the post–sox period? International Journal of Sustainable Economies Management (IJSEM), 2(2), 70-100.
Verbruggen, S., Christaens, J., Milis, K. (2008). Earnings management: A literature review. HUB Research Paper, 14.
Weng, T.C., Chi, H.Y., Chen, G.Z. (2015). Internal control weakness and information quality. Journal of Applied Finance and Banking, 5(5), 135.
Yacobnejad, A., Banimahd, B. Shokri, A. (2012). Template presentation for measurement of earnings management in accepted companies of Tehran Stock Exchange. Management Accounting, 5(12), 1-16 [In Persian].
Ying, Y. (2016). Internal control information disclosure quality, agency cost and earnings management—based on the empirical data from 2011 to 2013. Modern Economy, 7(1), 64.